بین‌تعطیلی در کشورهای اروپایی تعطیل است!
کشورهای اروپایی در ساماندهی تعطیلات از دو سبک بهره می‌گیرند. سبک اول از سوی بریتانیا اتخاذ می‌شود. براساس این الگو، در زمان‌هایی که تعطیلات مناسبتی مقارن با تعطیلات آخر هفته می‌شود دولت به میزان تقارن روزها بر تعطیلات آخر هفته می‌افزاید.
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی پیرامون مدیریت تعطیلات در کشورهای اروپایی نوشت: کشورهای اروپایی در ساماندهی تعطیلات از دو سبک بهره می‌گیرند. سبک اول از سوی بریتانیا اتخاذ می‌شود. براساس این الگو، در زمان‌هایی که تعطیلات مناسبتی مقارن با تعطیلات آخر هفته می‌شود دولت به میزان تقارن روزها بر تعطیلات آخر هفته می‌افزاید. سبک دوم، از سوی اسپانیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. سبک اسپانیا که در دیگر کشورهای اروپایی نیز طرفدار دارد، به ساماندهی روزهای غیرتعطیل در میان دو روز تعطیل اختصاص دارد. در مدل اسپانیایی روز مابین تعطیلات هم تعطیل می‌شود.
دو سبک مدیریت تعطیلات
یکی از مهم‌ترین مباحثی که در مورد برنامه‌ریزی برای سفر لحاظ می‌شود، تعطیلات است و معمولا این موضوع بر تقاضای گردشگری در یک کشور اثر جدی می‌گذارد. توزیع تعطیلات در تمام ایام سال، راهی برای توسعه گردشگری داخلی است که البته هنوز ایران نتوانسته آن را با دو روزه کردن تعطیلات پایان هفته محقق کند.اما علاوه بر این، اهمیت تعطیلاتی که در فصل غیراوج سفر و به مدت چند روز طول می‌کشد نیز قابل‌توجه است. در چنین تعطیلاتی عمدتا روز بین تعطیلی و در واقع کاری نیز به تعطیلات آخر هفته افزوده می‌شود، تا تعطیلات به چند روز افزایش یابد. این کار عمدتا با رونق گردشگری داخلی، بازدید از جاذبه‌های توریستی، بهبود درآمدهای مراکز اقامتی و موارد دیگری از این دست همراه است. اما از جنبه دیگری نیز می‌توان به مقوله تعطیلات چند روزه نگاه کرد. افزایش چنین تعطیلاتی می‌تواند موجب ارتقای بهره‌وری در میان نیروی کار شود. افزون بر این، تعطیلات چند روزه علاوه بر مزایایی که در برخی بخش‌های اقتصادی و نیز بهره‌وری به همراه دارد، در ایجاد تعادل میان کار و خانواده نیز مفید است. مجموع این مسائل باعث می‌شود هزینه‌های ناشی از تعطیلی یک روز بین تعطیلی کمتر شود. این سیاست البته در کشورهای مختلف آزموده شده است؛ از انتقال و ساماندهی تعطیلات گرفته تا برنامه‌ریزی برای چنین روزهای بین تعطیلی. بریتانیا یکی از این کشورهاست؛ جایی‌که در آن، روزهای تعطیل رسمی خود را در صورتی که در روزهای تعطیل قرار گرفته باشد، یک روز در روزهای کاری تمدید می‌کنند. از سوی دیگر، بسیاری ازکشورهای دیگر از جمله کشورهای اروپایی مانند اسپانیا نیز روز مابین تعطیلی را تعطیل می‌کنند تا از مزایای آن در توسعه گردشگری داخلی خود بهره‌مند شوند.
سیاست اسپانیایی تعطیلات
اسپانیا یکی از کشورهایی است که در مدیریت تعطیلات اقدامات مناسبی انجام داده است. در این کشور زمانی که تعطیلات رسمی به گونه‌ای باشد که یک روز کاری بین آخر هفته و آن تعطیلات وجود داشته باشد، یک آخرهفته طولانی ایجاد می‌شود. این کار در اسپانیا معمولا زمانی انجام می‌گیرد که روز تعطیل مورد نظر در روز سه‌شنبه یا پنج‌شنبه قرار گرفته باشد. به این ترتیب کارکنان روز دوشنبه یا جمعه را یک روز تعطیل می‌کنند. در سال ۲۰۱۲ و پس از بحران مالی جهانی تلاش‌هایی برای تغییر این تاریخ‌ها انجام شد که با مخالفت برخی مسوولان همچنین بزرگان کلیسای کاتولیک روبه‌رو شد.
در اسپانیا، علاوه بر تعطیلاتی که به‌دلیل تعطیلی رسمی در روزهای سه‌شنبه و پنج‌شنبه و تعطیل کردن روز میان آنها صورت گرفته، تعطیلات چند روزه دیگری نیز در برخی سال‌ها ایجاد شده است که به‌دلیل تعطیلی متوالی «سالگرد قانون اساسی اسپانیا در سال ۱۹۷۸» در روز ششم دسامبر و یکی از اعیاد مذهبی این کشور در روز هشتم دسامبر بوده است. این دو روز، تعطیل ملی در این کشور محسوب می‌شوند و با تعطیلی روز ۷ دسامبر و متصل شدن آنها به تعطیلات آخر هفته، تعطیلات چند روزهای به‌وجود می‌آید که موجب افزایش سفر در اسپانیا در این چند روز می‌شود.
با توجه به اینکه صنعت توریسم در این کشور اهمیت زیادی دارد مقوله تعطیلات همیشه برای مردم و فعالان گردشگری مهم بوده است. البته پیشنهادهایی در اسپانیا در سال‌های اخیر به‌وجود آمده است که تعطیلات رسمی این کشور همچون بریتانیا به روزهای دوشنبه منتقل شود تا به این ترتیب نوعی سازماندهی در تعطیلات این کشور صورت گیرد که هنوز این بحث به نتیجه خاصی در این کشور نرسیده است.
تعطیلات به سبک بریتانیایی
اگرچه بریتانیا یکی از کمترین میزان تعطیلات را در میان کشورهای جهان دارد، اما سیاست تعطیلاتی خاص خود را نیز دارد. برای مثال روز اول ژانویه یعنی سال نو که در این کشور تعطیلات رسمی است، اگر در روز یکشنبه قرار بگیرد، این تعطیلات رسمی به روز دوم ژانویه نیز گسترش می‌یابد، یعنی عملا روزهای بین شنبه تا دوشنبه تعطیل خواهند بود. همچنین اگر روز اول ژانویه یعنی تعطیل رسمی سال نو در روز شنبه قرار بگیرد، تعطیلات تا روز ۳ ژانویه یعنی دوشنبه امتداد خواهد یافت. از سوی دیگر، در ایرلند شمالی نیز روز سن‌پاتریک وضعیتی مشابه دارد.
اگر این روز تعطیل در شنبه یا یکشنبه قرار بگیرد، روز دوشنبه نیز تعطیل می‌شود تا یک تعطیلات ۳ روزه پدید بیاید. افزون بر این دو مورد، روز ۱۲ ژوئیه در ایرلند شمالی و تعطیلات روز باکسینگ در اواخر ماه دسامبر در بریتانیا نیز از همین قاعده پیروی می‌کنند و به این ترتیب در صورت اتفاق افتادن این تعطیلات در روزهای شنبه یا یکشنبه، روز دوشنبه نیز به این تعطیلات اضافه خواهد شد. اگر روز ۲۵ و ۲۶ دسامبر هر دو آخر هفته باشند، دوشنبه و سه‌شنبه هفته جدید تعطیل هستند.
سابقه تعطیلات در بریتانیا
بریتانیا در میان کشورهایی است که کمترین تعطیلات عمومی را در جهان دارد. به همین دلیل روزهایی که تعطیلات به آخر هفته متصل می‌شوند و طول آنها بیشتر می‌شود، از سوی مردم آن بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. با تمام این موارد، هیچ حق اتوماتیکی برای تعطیلی در این روزها وجود ندارد؛ اگرچه بانک‌ها در این روزها تعطیل می‌شوند و اکثر کارکنان دیگر نیز برحسب آنچه در قراردادشان ذکر شده است، یا تعطیل می‌شوند یا پول بیشتری به ازای کار کردن در این روزها دریافت می‌کنند.
نخستین تعطیلات رسمی چهار روزه در بریتانیا در سال ۱۸۷۱ به تصویب رسید. علاوه بر این، روز کریسمس نیز پیش‌تر به‌عنوان یک تعطیل عمومی به‌صورت عرفی وجود داشت و به همین دلیل نیز تبدیل به تعطیلات رسمی در انگلستان، ولز و ایرلند شمالی نشد.
تا سال ۱۸۳۴، بانک مرکزی انگلستان ۳۳ روز مقدس و مذهبی را به‌عنوان تعطیلات در نظر می‌گرفت، اما در این سال تعداد تعطیلات آن به ۴ روز کاهش یافت. در سال ۱۸۷۱، نخستین قانون‌گذاری مربوط به تعطیلات تصویب شد و روزهای خاصی طبق جدول تعیین شده به‌عنوان روز تعطیل در نظر گرفته شدند. با این حال، در این زمان اسکاتلند به‌دلیل سنت‌های متفاوتی که داشت، به‌گونه‌ای دیگر عمل کرد. در سال ۱۸۷۱ اولین دوشنبه ماه مه، اولین دوشنبه ماه اوت، روز دوشنبه تعطیلات عید پاک و روز باکسینگ به‌عنوان تعطیلات رسمی انگلستان، ولز و ایرلند و آدینه مقدس و کریسمس به‌عنوان تعطیلات عرفی مطرح شدند، اما در اسکاتلند روز سال نو نیز جزو تعطیلات رسمی محسوب شد. تا سال ۱۹۷۴ روز سال نو به‌عنوان تعطیلات رسمی در انگلستان منظور نشد. در حال حاضر تعطیلات رسمی انگلستان مجموعا ۸ روز است و ۵۳ روز یکشنبه و ۵۲ روز شنبه نیز به عنوان تعطیلات آخر هفته به آن اضافه می‌شود. به این ترتیب کل روزهای تعطیل برای اغلب مشاغل در این کشور ۱۱۳ روز است.
ساماندهی تعطیلات به شیوه بریتانیایی
برخی کارشناسان بریتانیایی معتقدند تعطیلات چند روزه با وجود هزینه‌هایی که دارد می‌تواند موجب شود که برخی بخش‌ها مانند خرده‌فروشی‌ها، تفریحات، مراکز اقامتی و گردشگری با بیشتر شدن درآمدها روبه‌رو شوند؛ زیرا کارکنان کشور تصمیم می‌گیرند در این روزهای تعطیلی چند روزه هزینه‌هایی را صرف خرید کردن، به تعطیلات رفتن، غذا خوردن در بیرون یا بازدید از مراکز توریستی کنند. پل سلرز، یکی از اعضای کنگره اتحادیه تجاری، معتقد است که اضافه شدن یک روز تعطیل ممکن است از طریق مزایای اجتماعی به اقتصاد کمک کند و روحیه معمول در کشور را افزایش دهد. البته وی معتقد است که سنجش چنین اثراتی در تعطیلات چندروزه بسیار دشوار است. جرمی کوربین، سیاستمدار بریتانیایی در سال‌جاری میلادی بر اینکه کارکنان این کشور مستحق وقفه و تعطیلات بیشتری هستند، تاکید کرده است. در بریتانیا، حزب کارگر این کشور خواهان تعطیلات رسمی بیشتری شده است. موافقان این تعطیلات معتقدند بریتانیا کشوری است که اقتصاد آن عمدتا مبتنی بر خدمات است و به این ترتیب تعطیلات چندان اثر قابل ملاحظه‌ای از نظر هزینه‌های وارد شده به آن کشور نخواهد داشت. حتی برخی گزارش‌های دولتی حاکی از آن هستند که برخی تعطیلات بیشتر می‌تواند منجر به افزایش بهره‌وری کارکنان شود.
انتقال تعطیلات راهی برای ارتقای توریسم
در سال ۲۰۱۰ فعالان گردشگری در این کشور درخواست کردند تا برای رونق توریسم، تعطیلات ماه مه به اکتبر منتقل شود. این پیشنهاد به این منظور صورت می‌گرفت که فاصله بین انتهای ماه اوت تا کریسمس تعطیلاتی ایجاد شود که به عقیده فعالان صنعت توریسم به ارتقای این صنعت کمک می‌کرد. امیدواری آنان مبتنی بر این بود که هتل‌های بریتانیا و جاذبه‌های توریستی این کشور در نتیجه ایجاد شدن تعطیلات پاییزی، با استقبال قابل‌توجهی روبه‌رو شوند. این پیشنهاد بر مبنای تحقیقاتی صورت می‌گرفت که براساس آن اغلب مردم این کشور در پاییز تمایل به مسافرت داخلی در این کشور داشتند تا اینکه مقاصد خارجی را انتخاب کنند. این پیشنهاد دلیل دیگری نیز داشت و آن این بود که در بریتانیا پس از ماه مه که پنجمین ماه میلادی محسوب می‌شود، تنها یک روز دیگر در ۷ ماه تعطیلات رسمی وجود دارد و بین ماه سپتامبر تا کریسمس تعطیلاتی وجود ندارد. به همین دلیل نیز پیشنهادهایی برای ارتقای تعطیلات در این کشور و انتقال آنها داده شده است. براساس تحقیقات انجام شده در بریتانیا، بخش گردشگری از چنین تغییراتی بهره‌مند خواهد شد.
محاسبات اقتصادی
در همین حال، وقتی پای تعطیلات چند روزه در تجارت به میان بیاید، برندگان و بازندگانی در میان خواهند بود. بسیاری از مردم در ولز و سایر کشورهای تحت حاکمیت بریتانیا از تعطیلات چند روزه استقبال می‌کنند و می‌توانند وقت خود را با دوستان و خانواده خود سپری کنند یا از سایر مزایای تعطیلات بهره ببرند. مروری بر گزارش‌های سازمان گردشگری بریتانیا نشان می‌دهد که در تعطیلات چند روزهای که در ماه اوت وجود دارد، حدود ۷ میلیون بریتانیایی برای سفر برنامه‌ریزی می‌کنند و این مقدار برای بریتانیا ۷/ ۱ میلیارد پوند درآمدزایی ایجاد می‌کند. براساس این شواهد، مدیریت صحیح تعطیلات گاه می‌تواند اثرات مثبتی بر حوزه‌های مختلف اقتصادی بگذارد که معدود آثار منفی را نیز از میان بردارد.
