ثروت آفرینی، چشم انداز بلند مدت اینچه برون گلستان
پایانه مرزی اینچه برون با زیرساخت هایی از جمله راه آهن و گمرک، ظرفیت مهم تبادل اقتصادی با آسیای میانه است که به پایان رساندن کریدور شمال جنوب، تقویت زیرساخت ها و رایزنی با ترکمنستان برای برداشتن دشواری ها، گلستان را به شاهراه پیوند با آسیایی میانه تبدیل خواهد شد.
پایانه مرزی اینچه برون در همسایگی ترکمنستان با زیرساخت هایی از جمله راه آهن و گمرک، ظرفیت مهم تبادل اقتصادی با آسیای میانه است که به پایان رساندن کریدور شمال جنوب، تقویت زیرساخت ها و رایزنی با ترکمنستان برای برداشتن دشواری ها، گلستان را به شاهراه پیوند با آسیایی میانه تبدیل خواهد شد.
به گزارش تین نیوز به نقل از ایرنا، آسیای مرکزی بخش پهناوری از قاره آسیاست و هیچ مرزی با آب های آزاد جهان ندارد که برقراری مسیری امن و کوتاه برای برقراری پیوند این کشورها با آب های آزاد از طریق اینچه برون می تواند رشد اقتصادی را برای گلستان به همراه داشته باشد.
شهریور سال ۱۴۰۱ و با ورود قطار ترانزیتی چین به مقصد جلفا که با عبور از اینچه برون وارد خاک ایران شد، زاویه دیگری از گنجایش این منطقه مرزی گلستان در تبدیل به دروازه پیوند آسیای میانه به اروپا و آب های آزاد به نمایش گذاشته شد و به پایان رساندن زیرساخت های این منطقه را به یک بایستگی مهم تبدیل کرد.
قرارگیری صنایع روسیه در شرق این کشور، عبور جاده ابریشم، تامین نیاز کالایی بازار کشورهای آسیای میانه و انتقال کالا از این کشورها به سایر نقاط جهان، کوتاه بودن راه جابجایی کالا و ارزانی حمل کالا و وجود امنیت از جمله گنجایش های خط ریلی اینچه برون نسبت به سایر خطوط ریلی ترانزیتی کشور است که سرمایه گذاری در ایجاد زیرساخت ها و تبدیل اینچه برون به محور کریدور شمال- جنوب و شرق- غرب را دوچندان می کند.
استفاده از ظرفیت منطقه مرزی اینچه برون برای داد و ستد با تجار و بازرگانان ترکمنستانی، قدمتی چند دهه ای دارد اما بهره مندی هدفمند برای رونق بخشیدن به این منطقه به عنوان «دروازه ورود به آسیای میانه» به طور جدی از زمان فعالیت دولت سیزدهم آغاز شد و با تاکید مستقیم رییس جمهور در جریان حضور در این منطقه همزمان با سفر استانی به گلستان به اوج رسید.
ارتباط با کشورهای عضو اتحادیه اورآسیا و نیز کشورهای شرق قاره کهن یکی از چشم اندازهای دولت برای شتاب در ایجاد زیرساخت های مورد نیاز است که بخشی از آن از سوی دولت و بخش دیگر با کمک بخش خصوصی فراهم خواهد شد.
استان گلستان با آگاهی کامل از این ظرفیت، اقدام به گردآوری سند فراگیر گسترش حمل و نقل کرد که در آن، گیرایی سرمایه گذاری در پایانه مرزی اینچه برون مورد توجه قرار گرفت تا راه پیاده سازی چشم انداز این بخش هموارتر شود.
اینچه برون تنها گمرک زمینی و ریلی استان گلستان در بخش «داشلی برون» از توابع شهرستان ۳۷۵ هزار نفری گنبدکاووس در مرز ایران و ترکمنستان واقع است.
از جمله زیرساخت های مستقر در منطقه مرزی اینچه برون، گمرک است که با تقویت زیرساخت ها و رفع موانع و چالش های پیش روی این نهاد، فعالان اقتصادی امیدوار به چشم انداز توسعه تجارت خارجی هستند.
از دیرباز موضوعاتی مثل رسیدن به بازار بزرگ روسیه، موضوع کشاورزی فرا سرزمینی در قزاقستان، واردات کالاهای مورد نیاز کشور همچون دام زنده و غیره مطرح بوده که کلید رسیدن به آن دروازه گمرک اینچه برون است.
این اهمیت و توسعه روابط اقتصادی از نقطه صفر مرزی استان باعث شده که موضوع منطقه آزاد اینچه برون از سال ها قبل در گلستان مطرح شود. گرچه طی سال های اخیر اقدامات امیدبخشی برای منطقه آزاد اینچه برون انجام شد اما تجار گلستانی امیدوار هستند در دولت چهاردهم گره های کور چندین ساله آن باز شود.
علی محمد زنگانه استاندار گلستان نیز پیش از این از منطقه آزاد اینچه برون به عنوان پیشران اصلی توسعه گلستان یاد کرد و تاکید داشت که با ایجاد منطقه آزاد اینچه برون بار ریلی به ۱۳.۷ میلیون تن و بار جاده ای به ۶.۳ میلیون تن می رسد و تحقق این مهم، جهش فوق العاده ای را در منطقه رقم خواهد زد که این مساله نیز اهمیت گمرک اینچه برون را دوچندان خواهد کرد.
تحقق این چشم اندازها نیازمند مسائل مهمی چون ارتقای سطح روابط سیاسی به منظور توسعه تجارت با کشورهای آسیای میانه به ویژه ترکمنستان و همچنین بهبود زیرساخت ها و راه های مواصلاتی و ایجاد منطقه آزاد با جذب سرمایه گذار خارجی است.
با وجود آنکه اینچه برون یکی از ایستگاه های مهم ترانزیت ریلی و حمل و نقل کالا از ایران به آسیای میانه و بخشی از خط آهن ایران- ترکمنستان- قزاقستان است که کشورهای حوزه CIS را به آب های خلیج فارس و جنوب شرقی آسیا متصل می کند اما کمبود امکانات زیرساختی به ویژه تخلیه و بارگیری، ترانزیت کالا از این ایستگاه را با مشکل مواجه کرده و به گلایه همیشگی شرکت های حمل و نقل و و تجار تبدیل شده است
مدیرکل گمرکات گلستان در این باره در گفتگو با خبرنگار ایرنا اظهر کرد: اینچه برون تنها گمرک زمینی و ریلی استان گلستان در مرز ایران و ترکمنستان واقع است و در همه رده ها گمرکی مشغول فعالیت است.
شهریار شهریاری با بیان اینکه اینچه برون به دلیل همجواری با ترکمنستان، گنجایش زیادی برای تجارت با ازبکستان، روسیه و چین دارد، افزود: همسایگی ترکمنستان با این کشورها، راه رود کالاهای گلستان به بازار بزرگ و چند میلیاردی این منطقه را باز می کند که با توجه به ظرفیت راه زمینی و ریلی، باید از این فرصت برای گسترش اقدامات اقتصادی و درآمدی برای استان و ایران بهره بُرد.
به گفته وی؛ بهبود روابط با ترکمنستان در چند سال اخیر، به پیشرفت محسوس در صادرات کالا به این کشور و همسایگان ترکمنستان منجر شده و با افزایش ۴۰ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱، درآمد صادراتی سال قبل گلستان را به ۳۲۸ میلیون دلار رساند.
مدیرکل گمرکات گلستان با بیان اینکه ۲۸ کشور مقصد کالاهای صادراتی گلستان از اینچه برون است و علاوه بر آن به واسطه این مرز انواع کالا از ۲۲ کشور وارد ایران می شود، یادآور شد: سال گذشته ۱۵۴ میلیون دلار انواع کالا از مرز اینچه برون وارد گلستان شد که ۱۱۰ درصد بیشتر از سال ماقبل بود.
شهریاری افزود: پارسال ۶۶۰ هزار تن کالا از طریق گمرک اینچه برون ترانزیت شد که در مجموع با انجام یک میلیون تن مرواده انواع کالا در فرایند واردات، صادرات و ترانزیت، گمرک اینچه برون پنج هزار و ۷۴۰ میلیون ریال درآمد داشت.
وی فاصله ۸۰ کیلومتری تا گرگان، فرسودگی بناها و ضعف امکانات در کنار تامین دشوار برق و آب را از جمله کمبودهای گمرک اینچه برون دانست و گفت: از سویی دیگر، گسترش روابط دیپلماسی با همسایگان به عنوان یکی از سیاست های جمهوری اسلامی ایران در سال های اخیر، موجب بهبود روابط ترکمنستان با ایران شده و برخی موانع و سخت گیری ها برطرف شده است.
مدیرکل گمرکات گلستان متذکر شد: یکی از مشکلات رونق کمتر از انتظار گمرک و مرز اینچه برون، مشکلات زیرساختی در ترکمنستان است که فعالیت تجاری را برای فعالان این بخش سخت و پرهزینه کرده است، به عنوان مثال، حدود ۳۰۰ کیلومتر از جاده این کشور در مجاورت مرز اینچه برون، خاکی و تردد در آن سخت است که باعث می شود در مواردی، بازرگانان، استفاده از مرزهای دیگر با این کشور را به اینچه برون ترجیح دهند.
شهریاری ادامه داد: البته یکی از مزیت های مرز اینچه برون، فاصله کوتاه آن تا مراکز اقتصادی ترکمنستان است که ترمیم جاده های کشور که با انجام مذاکرات بالادستی امکان پذیر است، اقبال تجار و بازرگانان به سمت اینچه برون را بیشتر خواهد کرد.
وی بازگشایی مرز مسافری را یکی از مطالبات ترکمن های ایران و ساکنان ترکمنستان دانست و تاکید کرد: تحقق این مهم به دلیل نزدیکی فرهنگی کامل و فراوان ساکنان ۲ کشور می تواند پیامدهای مثبت زیادی از جمله زمینه سازی برای رونق گردشگری درمانی به ایران و گسترش صادرات و واردات چمدانی به همراه داشته باشد.
مدیرکل گمرکات گلستان بیان کرد: یکی از فواید بازگشایی مرز مسافری اینچه برون، رونق بازارچه های مرزی گلستان و ترکمنستان است که با گسترش صادرات چمدانی، مایحتاج ساکنان این مناطق تامین شده و تحویل مثبتی در اقتصاد و معیشت ساکنان ایجاد می شود.
شهریاری راه اندازی منطقه آزاد را یکی دیگر از ظرفیت های منطقه مرزی اینچه برون برشمرد و توصیح داد: در این باره توافقات و پیگیری اولیه انجام شده و تجهیزات و بناهای لازم از طرف گمرک در اختیار منطقه آزاد قرار گرفته که امیداوریم در آینده نزدیک شاهد راه اندازی این منطقه آزاد باشیم.
وی با بیان اینکه فعالان اقتصادی بخش های گوناگون می توانند در منطقه آزاد اینچه برون فعالیت داشته و از معافیت و مزیت های آن بهره مند شوند، یادآور شد: فعالیت راه آهن یکی دیگر از مزیت های گمرک اینچه برون است و سالانه هزار واگن از این منطقه آمد و شد می کنند و در بخش های واردات، صادرات و ترانزیت فعالیت دارند.
مدیرکل گمرکات گلستان با یادآوری افزایش اعتبارات تملک دارایی گمرک اینچه برون گفت: اعتبارات این بخش از ۲۱ میلیارد ریال در سال ۱۴۰۱ به افزون بر ۶۸۰ میلیارد ریال در سال گذشته رسیده و امیدوارم با بیشتر شدن این اعتبار در سال جاری بخشی از عقب ماندگی زیرساختی و کمبودهای معیشت همکاران برطرف شود.
اینچه برون تنها گمرک زمینی و ریلی استان گلستان در بخش داشلی برون از توابع شهرستان ۴۰۰ هزار نفری گنبدکاووس در مرز ایران و ترکمنستان واقع است.
اینچه برون مرکز گمرکات گلستان بوده و زیرمجموعه آن پایانه های صادراتی در گرگان و گنبدکاووس، گمرک امانات پستی گرگان، گمرک بندرترکمن و گمرک فرودگاه بین المللی گرگان هستند.
در سال های اخیر با بهره برداری از راه آهن بین المللی قزاقستان - ترکمنستان - ایران و گذر آن از اینچه برون، خدمات گمرک ریلی نیز به فعالیت معمول در مجموعه گمرکات استان اضافه شده است.
استان مرزی گلستان در شمال ایران با کشور ترکمنستان و استان های مازندران، سمنان و خراسان شمالی همسایه است.
