◄ گفت‌وگوی کارکنان و مسئولان راه‌آهن در خصوص صندوق پس‌انداز
یکی از انتقادهای کارکنان راه‌آهن در خصوص عملکرد شرکت حول موضوع عملکرد مؤسسه صندوق پس‌انداز کارکنان راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و خروجی این صندوق بوده است. در همین خصوص تین‌نیوز میزگردی مجازی با حضور کارکنان راه‌آهن، کارشناسان ریلی و معاون این صندوق در گروه تلگرامی «مدیریت ریلی» برگزار کرد.
به گزارش خبرنگار تین‌نیوز، در اجرای ماده (۴۹) اصلاحی آیین‌نامه استخدامی راه‌آهن ج.ا.ا. مصوب شماره ۱۰۴۶۴/ت ۲۱۳ هـ مورخ ۱۳۷۲/۰۲/۱۲ هیئت محترم وزیران و به‌منظور تشویق کارکنان به پس‌انداز و آینده‌نگری و استفاده از اندوخته در طول خدمت به‌منظور رفع نیازهای ضروری کارکنان و همچنین به‌کارگیری منابع صندوق در جهت کسب درآمد بیشتر برای ایجاد پشتوانه رفاه زمان حال و آینده کارکنان راه‌آهن و شرکت‌های دارای عضو در صندوق، مؤسسه صندوق پس‌انداز کارکنان راه‌آهن تأسیس شد. کارکنان شرکت راه‌آهن اما انتقادهایی نسبت به عملکرد این صندوق
دارند که در ادامه میزگرد تین‌نیوز در خصوص سؤالات پیش‌آمده درباره این صندوق و پاسخ معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی صندوق را می‌خوانید:
در ابتدای این میزگرد، رضا طوسی در خصوص عملکرد صندوق پس‌انداز اظهار داشت: «در هر صندوقی اعم از سازمانی و... آنجا که شفاف‌سازی انجام نشود، اعضا در انتخابات نقشی نداشته باشند و سیاست‌گذاری‌ها در مجامع عادی و فوق‌العاده مصوب نشود، هیئت‌مدیره پاداش یا تسهیلات بدون اطلاع عمومی برداشت کنند، در چنین شرایطی اعضای آن هیچ اعتمادی پیدا نمی‌کنند.»
مسئولان دلسوز و محترم هم می‌توانند به‌جای وحی منزل دانستن سیاست‌های گذشته و کنونی در جلب اعتماد اعضا و شفاف‌سازی مطالبات اعضا روش‌های جدیدی را اتخاذ کنند وگرنه توجیهات شنیده شده در این مورد زیاد بوده است. بهتر است برای یک‌بار به‌جای گفتن سیاست این است و آن است، مردم را ولی‌نعمت دانسته و مصداق رأی ایشان عمل کنیم! آن را که از حساب پاک است از محاسبه چه باک است!
هدف صندوق افزایش ارزش منابع مالی سرمایه‌های راه‌آهن است
در ادامه میزگرد، سبحان نظری، معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی صندوق در خصوص عملکرد این صندوق اظهار داشت: «هدف اصلی صندوق، به‌طور بسیار خلاصه، عبارت است از حفظ و افزایش ارزش منابع مالی که همکاران عزیزمان به ما به امانت می‌سپارند. از میان اهداف فرعی نیز، ارائه تسهیلات مالی در نسخه‌های مختلف، تقریباً مهم‌ترین هدف است. برخی از دوستان در این میزگرد مجازی یا قبل تر از آن به شکل حضوری صحبت از سهامی شدن صندوق را مطرح می‌کنند. در این خصوص باید گفت موضوع تبدیل مؤسسه به شرکت سهامی، به‌گونه‌ای که اعضا سهام‌دار شوند، موضوعی نیست که در اختیار مؤسسه باشد. در
گذشته همچنین پیشنهادی مطرح‌شده و برخلاف حدس برخی دوستان که منافع رئیس یا رؤسای صندوق را مانع اجرای آن می‌دانند، اتفاقاً این پیشنهاد را خود صندوق داده بوده است. این موضوع از اختیارات مجمع است. در واقع اعضا هستند که می‌توانند اصالتاً یا از طریق راه‌آهن، وکالتا، این اقدام را انجام دهند.
اکنون پرسش این جاست: آیا شما تحقیق جامعی درباره مزایا و معایب سهامی شدن صندوق، نسبت به وضعیت فعلی انجام داده‌اید؟ آیا اطمینان دارید که این اقدام به سود کارکنان است؟ تعداد زیادی از سازمان‌های حمایتی، به شکل مؤسسه هستند، نه شرکت. به‌عنوان مثال صندوق کارکنان نفت، صندوق بازنشستگی کشوری، صندوق حمایت از قهرمانان ورزشی و ... چرا آن‌ها در این اندیشه نیستند؟ علی‌ای‌حال، ما آمادگی تغییر ماهیت مؤسسه را نیز داریم. ضمناً هر منفعت یا قدرتی هم که تصور می‌فرمایید مدیران یک صندوق می‌توانند داشته باشند، در صورت شرکت شدن نیز همان منفعت و قدرت برقرار
است.»
پرسش و پاسخ‌های کارکنان راه‌آهن و معاون صندوق پس‌انداز راه‌آهن
در ادامه یکی از شرکت‌کنندگان در میزگرد از معاون صندوق پرسید: به غیر از وام صندوق برای رفاه کارکنان برنامه‌های شرکت برای افزایش ارزش منابع مالی شامل چه مواردی می‌شود؟ نظری در پاسخ به این پرسش اظهار داشت: «بیشتر منابع مالی صندوق، طی بیش از دو دهه فعالیتش، در قالب سرمایه‌گذاری در شرکت‌های بزرگ و کوچکی که به‌ویژه در بخش حمل‌ونقل ریلی و صنایع وابسته فعال‌اند، هدایت‌شده است. بخش اندکی نیز در املاک و بورس و بانک مدیریت می‌شود. سبد خدماتی که به اعضای محترم صندوق ارائه می‌شود، در طول زمان متغیر است. در حال حاضر، تسهیلات بانکی از مهم‌ترین
خدمات فرعی صندوق است، ولی تاکنون تلاش‌های متنوعی مانند تهیه سبد کالا در مقاطع زمانی مختلف و امثال آن انجام‌یافته است.
در همین هفته‌های اخیر، یکی از محورهای اساسی جلسات داخلی صندوق، روی آوردن دوباره به چنین خدماتی است. انشاء الله اگر استقبال به حد کفایت برسد، امکان ارائه انواع کالا و خدمات را با اعمال تخفیفانی نسبت به بازار و نیز بهره‌مندی از ابزار خوب کارت اعتباری فراهم می‌کنیم.»
یکی دیگر از کارکنان راه‌آهن در سؤال دیگری پرسید: پس از بازنشستگی تکلیف کارکنان از سود صندوق که سرمایه‌گذاری شده به چه شکل خواهد بود؟ نظری در پاسخ به این پرسش نیز اعلام کرد: «همچنان که از اسم صندوق مشخص است: مؤسسه صندوق «پس‌انداز» «کارکنان» راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران. این صندوق، اساساً از جنس صندوق بازنشستگی نیست و در حقیقت منافعش برای سپرده‌گذاران در حال کار تعریف‌شده است. قاعدتاً بر مبنای مصوبات مجمع صندوق، اعضایی که بازنشسته یا بازخرید می‌شوند یا به دلایلی به‌صورت ارادی از صندوق خارج می‌شوند، در هنگام خروج، سپرده یا همان
سهم خود را به همراه سودهای انباشته‌شده طی دوران عضویت دریافت می‌کنند. سود سپرده‌ها در صندوق تا جایی که بنده می‌دانم، همیشه بیشتر از سود متعارف سپرده‌های بلندمدت بانکی و اوراق مشارکت است. سود سهام نیست.
در ادبیات صندوق، سه اصطلاح مهم داریم؛
یک- سهمین که عبارت است از مجموع سهم پرداختی کارمند و سهم پرداختی سازمان.
دو- اندوخته که جمع مطالبات عضو صندوق در ابتدای دوره مالی است.
سه- حق‌السهم که درواقع، سود تعلق گرفته به اندوخته است.
امسال در مجمع سالانه، بیست‌وسه درصد سود یا همان حق‌السهم اندوخته، به اندوخته ابتدای دوره اعضا تعلق گرفت. از این سود، یک‌پنجم به روش نقدی قابلیت پرداخت به اعضایی که مایل به دریافت آن هستند، دارد و مابقی، به اندوخته عضو نزد مؤسسه افزوده می‌شود.»
بازاندیشی صندوق در خصوص حقوق کارکنان راه‌آهن
در ادامه این میزگرد داوود منصوری در خصوص عملکرد صندوق پس‌انداز گفت: «یکی از مشکلات اصلی و دغدغه تمام همکاران اعم از نیروهای پیمانکار و پرسنل استخدام شده راه‌آهن موضوع حقوق و دستمزد نه تنها در بین همکاران بلکه در مقایسه با سایر سازمان‌ها است لذا تا زمانی که به فکر معیشت و حقوق پرسنل و برقراری عدالت و دوری از هرگونه تبعیض نباشیم این مشکلات وجود خواهد داشت. همکار محترمی که در یک ایستگاه دورافتاده با کمترین امکانات رفاهی وقتی برای رفتن به محل کارش باید ۴ ساعت طی طریق کرذه و با خستگی راه مسئولیت واحد خود را به عهده بگیرد باید حداقل این دل‌خوشی را داشته
باشد که این‌همه سختی و مسئولیت، حقوق مناسبی هم دارد. لذا باید ابتدا از طریق واحد امور کارکنان یک کارگروهی برای این موضوع تشکیل شود تا زمانی که به مشکلات حقوقی و معیشتی پرسنل توجه نشود بحث در خصوص سایر موضوعات مؤثر نیست زیرا تمام برنامه‌های مصوب را باید همین همکاران اجرا و عملیاتی کنند. من پیشنهاد می‌کنم از روش‌های علمی برای افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها در بودجه ردیفی دیده شود تا با استفاده از روش‌های بازمهندسی فرایندها مثل BPR ،ERP سازمان را ارتقا داد و در نتیجه افزایش بهره‌وری از محل صرفه‌جویی در هزینه‌ها درصدی را به پرسنل برای اعطا
تسهیلات و موارد رفاهی که مر قانون هم هست اقدام کرد.»
یکی دیگر از شرکت‌کنندگان در میزگرد با عنوان رضا نوشت: «در کل کشور تنها دو سازمان است که صندوق‌های پس‌انداز آن‌ها اساسنامه‌ای شبیه به هم دارد. یکی صندوق پس‌انداز کارکنان راه‌آهن و یکی صندوق پس‌انداز آموزش و پرورش که پرسنل آموزش و پرورش با پیگیری از مراجع قضایی و مجلس و... در حال شفاف‌سازی عملکرد آن هستند و صندوق راه‌آهن با تذکرات عدیده به‌هیچ‌عنوان پاسخگو نیست و خود را مالک دارایی‌های صندوق می‌داند درحالی‌که مالکیت صندوق از نوع اداری است و به‌نوعی داشتن یک متولی که پرسنلش باید حقوق بگیرند تا به سرمایه‌های پرسنل
رسیدگی کنند اما...»
محمدحسین نیز در همین خصوص نوشت: این مسائل نقش بسیار مهمی در ایجاد انگیزه در پرسنل یا بالعکس در سازمان دارند. کمترین توجهی به نیازهای اولیه پرسنل نشده است. وام خرید مسکن 700 هزارتومانی که تازه در سال جاری 5 میلیون شده و وام ضروری 200 هزارتومانی که همان هم با هزاران مشکل موفق به دریافت نمی‌شوند.
در مواجهه با تقاضای وابستگان نزدیک کوچک‌ترین امکانی برای تهیه بلیت برای پرسنل در نظر گرفته نشده و در حمل خودرو نیز هزینه برای حمل مانند عموم باید پرداخت کنند.
متأسفانه در حال حاضر هیچ انگیزه شغلی برای پرسنل باقی نگذاشتند. مدیران دفترشان را پشت سپرهای محکم مخفی کردند و برای دیدن آن‌ها باید از هفت‌خوان گذشت و در صورت موفقیت هم سودی جز مغلوب شدن ندارد. یادمان نرود فلسفه تشکیل صندوق طرح تشویقی دولت بوده و پنجاه‌درصد موجودی آن از طریق دولت واریز می‌شود و این یعنی اینکه ما با سازمان کارفرمایی خود شراکت داریم و سیاست‌گذاری آن توسط دولت مطابق قوانین و مقررات دیکته شده است لذا تنها موردی که قابل رسیدگی است اصلاح مشارکت‌های صندوق و مرور گزارش‌های سالانه و مالی است که یقیناً با استقرار یک سیستم بازمهندسی و
رساندن آن به وضعیت بهبود مستمر و مزیت رقابتی است که رضایت همگان را حاصل و رفاه پرسنل و اعضا را تأمین خواهد کرد.»
