◄ حمل و نقل در سالی که گذشت / بخش سوم حمل و نقل ریلی
وبلاگ تین نیوز، امیر جعفرپور | در سال 1392 و به عبارتی اولین سال استقرار دولت یازدهم، حمل و نقل در ابعاد مختلفش رو به پیشرفت و بهبود و در مواردی توقف بود. در هشت قسمت گزارش "حمل و نقل در سالی که گذشت" به بررسی مختصر هر یکی از هشت شیوه و موضوع اصلی حمل و نقل کشور پرداخته و در پایان یک جمع بندی ارائه می‌شود. دو بخش قبلی این گزارش به حمل و نقل هوایی و دریایی اختصاص داشت، در بخش سوم به حمل و نقل ریلی پرداخته شده است.
حمل ونقل ریلی:
توجه ویژه دولت به حمل و نقل ریلی رونقی قابل احساس در این زیر بخش را به دنبال داشته و علیرغم سپری شدن فقط چند ماه از آغاز کار مدیران جدید، می‌توان طعم و بوی پیشرفت و توسعه حمل و نقل ریلی را حس کرد. یکی از مدیران ریلی، مشاور عالی رییس جمهور (که در گذشته وزیر راه نیز بوده است) به جمله ای کلیدی اشاره نموده که ذکر آن خالی از لطف نیست و آن اینکه:
" دولتهای قبل بر سدسازی و تولید انبوه مسکن متمرکز شدند و این دولت بر حمل و نقل ریلی تمرکز خواهد کرد" شرکت راه آهن با بیش از 10 هزار نیروی انسانی و همین تعداد نیروی فعال در شرکت‌های خصوصی و نیمه خصوصی ریلی، از زیربخش‌های شلوغ و کمتر بهره ور حمل و نقل شمرده شده و در جا زدن در حمل بار و مسافر و کاهش حمل بار تزانزیت در سال‌های اخیر حاکی از این موضوع می‌باشد. وجود حدود 770 لکوموتیو و 3500 واگن مسافری و 22000 واگن باری، حمل حداقل 35 میلیون تن بار و 35 میلیون مسافر را تا پایان سال می تواند به دنبال داشته باشد که به حمل مسافر باید سفر ریلی حومه‌ای در همین حجم را
افزود.
این همه در شبکه ای به طول 12500 کیلومتر و حدود 500 ایستگاه که از 80 درصد استان‌های کشور عبور می کند فراهم شده است و البته به نظر می‌رسد حجم حمل و نقل کمتر از یک پنجم وضعیت مطلوب و آرمانی باشد. با احتساب حمل مسافر حومه ای در آمار حمل و نقل ریلی طی سال‌های آتی می توان امید داشت حجم مسافر ریلی واقعا به 5 برابر مقدار کنونی و سهم 18 درصدی از کل جابجایی مسافر (براساس قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت) برسد. در مورد حمل بار نیز دستیابی به سهم 30 درصدی از کل حمل بار داخلی (جاده ای، ریلی و هوایی) بر حسب تن- کیلومتر چندان رویایی به نظر نمی‌رسد و با همت راهبران و
مسئوولان انشاا.. به زودی محقق خواهد شد.
البته تحقق این اهداف مشروط بر رفع گلوگاه‌های حمل و نقل ریلی و سوق یافتن بارهایی که ذاتاً باید توسط ریل حمل شود، به ویژه مواد معدنی، سوخت، سیمان، مواد پتروشیمی و نظیر آن، به سوی ریل، خواهد بود و لذا پیش بینی می شود علاوه بر به کارگیری ظرفیت‌های انسانی غیر فعال در این زیر بخش، در آینده شاهد جذب شاغلان و فعالان جدید در آن باشیم.
از این مطلب می فهمیم که در یک سال گذشته روحیه ای در بخش حمل ریلی ایجاد شده و اهداف بلندی برای آن ترسیم شده است. خوب جناب دکتر جعفرپور آیا به نظر شما دمیدن روحیه و دادن وعده رشد حمل و نقل ریلی و ترسیم اهداف عالی برای آن یکسال زمان لازم داشته و نباید در یکسال گذشته حرکت عملی انجام می شد؟ یا انجام شده و شما گزارش نکرده اید؟ آیا هدف حمل ۳۵ میلیون تن بار و ۳۵ میلیون نفر مسافر هدف مصوب سالجاری است یا مقامات مسئول چنین وعده ای داده اند؟ اگر مصوب یا وعده داده شده باشد آیا با گذشت حدود ۴۰% سال جدید در جهت تحقق این اهداف راه آهن ایران تحرک کافی داشته است؟ آیا تحرک کافی در بخش توسعه خطوط ریلی نیز داشته ایم؟ اگر فعالیت قابل قبولی در بخش توسعه خطوط انجام شده چرا در گزارش یک ساله مطرح نشده و اگر خیر علت آن چه بوده است؟ آیا با تداوم روند یک ساله به اهداف عالی مورد اشاره که به نقل از آقای مهندس ترکان مطرح کردید بلکه صراحتا توسط رئیس جمهور محترم بیان شده است خواهیم رسید؟
با سپاس از توضیح جناب آقای مهندس ناصریان باید در پاسخ سوالات مطرح شده بدون در نظرگرفتن جنگ تمام عیار اقتصادی به علامت تاسف سر تکان داد ولی خوشبختانه با تدابیر داهیانه رهبر معظم انقلاب در نامگذاری امسال و حرکت دولت محترم و سازمانهای مسوول در زیربخش ریلی، از افت و کاهش کمتر خروجی میبینیم و امید به رشد درحال شکلگیری است. البته سوئ تدبیر در ادامه روند زیاده خواهی و درخواستهای غیرمنطقی به عنوان پروژه های ریلی جدید امری تاسف آور و غیر قابل انکار است که در پی حذف جدول ۱۲ در بودجه ۹۱ و درج تمام پروژه ها در بودجه ۹۲ شاهد ظهور جداول ۱۹ و ۲۰ هستیم که فاجعه به نظر می رسد. امیدوارم در بودجه ۹۴ تدبیر دولت و مجلس منتهی به حذف کلیه ردیف های پروژه در پیوست ۱ بودجه با پیشرفت کمتر از ۸۰% شود و فقط پروژه های مورد تایید در طرح جامع از بودجه ملی برای زمان محدود اعتبار بگیرند. این کار جگر شیر و رستم دستان می خواهد که فکر می کنم در جناب آقای دکتر آخوندی بتوان انتظار داشت. انشالله
پیشرفت ساخت خطوط معرکه است چون از پارسال تا حالا درجا زدند. پروژه ای افتتاح نشده حتی پیشرفتی هم نداشته. تیم قبلی مدیران ساخت راه آهن ضعیف بود ولی تیم جدید معرکه است. اگر گزارش پیشرفت طرحهای پارسال را با امسال مقایسه کنید فقط تاریخ روی جلد عوض شده است.
با سلام وضمن تشکر از گزارش جنابعالی. آقای دکتر جعفر پور با مطالعاتی که بنده داشته ام بارهای کشور و مسیر حمل و نقل آنها به دلایل مختلف از جمله وسعت کشور, توپوگرافی, وجود منابع معدنی در مکانهای مختلف, محل استقرار پایتخت, محل های تولید, محل های مصرف تولیدات اعم از کشاورزی معدنی ساختمانی و … طوری هست که در بهترین شرایط هم حمل بار ریلی به سهم ۳۰ نخواهد رسید البته این موضوع به هیچ وجه به توان یا ضعف بخش ریلی مربوط نیست ذاتا بارهای کشور این طور چیده شده اند اگر چیدمان بار, مبدا و مقصد طور دیگری باشد ممکن است به سهم بیشتر یا کمتر برسیم.