جنگ کریدوری بر سر زایش خاورمیانه جدید/دستیابی به چهارراه کریدوری

دلایل اقتصادی و ژئوپلیتیکی جنگ ها همواره موضوعی حائز اهمیت است. احمد دستمالچیان، سفیر سابق ایران در لبنان در گفت وگو با تجارت نیوز می گوید: موضوع جنگ کنونی تسلط بر خاورمیانه و زایش خاورمیانه جدید است.

به گزارش تین نیوز به نقل از تجارت نیوز، جنگ در خاورمیانه ادامه دارد. جنگی که کشته های بسیاری تاکنون برجای گذاشته است و زندگی بسیاری از مردم خاورمیانه را تحت الشعاع قرار داده است. نکته مغفول اما اهداف اقتصادی جنگ و تغییرات ژئوپلیتیکی منطقه است. از کریدور عرب مد گرفته تا کانال بن گورین و میادین نفتی و گازی اسرائیل، همه از مواردی است که تداوم آتش و جنگ را رقم زده است.

در همین زمینه خبرنگاران با احمد دستمالچیان، سفیر سابق ایران در لبنان، گفت وگویی انجام داده است که در ادامه می خوانید.

جنگ بر سر منابع نفت و گاز

*دلایل اقتصادی جنگ اسرائیل با غزه چیست؟

سالیان سال است که جنگ تمام عیار در غزه، در جریان است. آمریکا و اسرائیل با محور مقاومت درگیر هستند و بحث اصلی تسلط بر منطقه و منابع غنی غرب آسیاست. این منابع غنی همان نفت و گازی است که هر یک از طرفین قصد تسلط بر آن را دارند.

حدود 60 درصد انرژی دنیا از منطقه خاورمیانه و به ویژه از طریق تنگه هرمز عبور می کند. از این رو، این منطقه، منطقه ای ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک تلقی می شود. همچنین مزیت سرزمینی منطقه، باعث حلقه اتصال آسیا به اروپا شده است.

*مزیت سرزمینی منطقه چگونه بر جنگ دامن زده است؟

در رابطه با این مزیت سرزمینی می توان به موارد متعددی اشاره کرد. ایران از قدیم الایام، چهارراه کریدوری دنیا بوده است. از سوی دیگر جاده ابریشم نیز شرق را به غرب متصل می کرد و همچنان بحث احیای این جاده وجود دارد. کریدور شمال جنوب نیز کشورهای قفقاز و آسیای میانه را به آب های خلیج فارس و شرق آسیا متصل کرده است.

بحث تسلط بر این منطقه، سالیان طولانی است که انجام می شود. این منطقه شاهد جنگ های خونین و بزرگی بوده است. جنگ تحمیلی 8ساله نیز همین موضوع تسلط بر منطقه را نشان می دهد. جنگ های نیابتی و جنگ کنونی نیز بر همین اساس است. موضوع تسلط بر خاورمیانه یا زایش خاورمیانه جدید است.

زایش خاورمیانه جدید

*زایش خاورمیانه جدید به چه معناست؟

خاورمیانه جدید و نظم جدیدی که در جهان پساقطبی شروع می شود، از این جهت حائز اهمیت است که مشخص شود چه کسی قرار است بر خاورمیانه تسلط داشته باشد. اسرائیل به نمایندگی از غرب، تمام تلاش خود را می کند تا تسلط سیاسی-اقتصادی-نظامی را در منطقه داشته باشد. اسرائیل در نظر دارد که از طریق جنگ یا طرح پیمان صلح ابراهیم یا کریدوری که از هند و امارات گذر می کند و به بندر حیفا می رسد، کشورها و در حقیقت منطقه را تحت سلطه خود قرار دهد.

*آیا اسرائیل توان تسلط بر خاورمیانه را دارد؟

اسرائیل در یک سال گذشته نشان داد که توانایی نمایندگی این کار بزرگ را ندارد. در واقع ظرفیت انجام چنین کاری را هم ندارد. رژیمی که می خواست صاحب قدرت باشد و پیمان های خود را گسترش دهد، در یک سال گذشته نشان داد که متکی به قدرت های دیگر، به خصوص آمریکا است. این اتکا صرفا از نظر سیاسی نبوده و از نظر نظامی و اقتصادی نیز متکی به آمریکا است.

*هزینه جنگ برای اسرائیل به چه صورت بوده است؟

مقامات اسرائیل عنوان می کنند که هزینه جنگ در یک سال گذشته، 60 میلیارد دلار بوده و حدود 40 میلیارد سرمایه از این کشور فرار کرده است. همچنین با همین نسبت، رکود در صنایع تولیدی و صنعتی نیز مشاهده شده است.

از سوی دیگر حوثی های یمن نیز در تنگه باب المندب، مانع از رساندن کالا به اسرائیل شدند. این هزینه های سنگینی که در یک سال گذشته وارد شده، نشان می دهد که اسرائیل نمی تواند مجری اجرای طرح خاورمیانه بزرگ باشد. در آخر این جنگ مشخص می شود که خاورمیانه از آن کیست.

به نظر من محور مقاومت دست بالاتر را خواهد داشت. عراق، سوریه، یمن و لبنان که همراه محور مقاومت هستند، در نهایت با توجه به پتانسیل های بیشتر، منطقه را در دست دارند. در آینده اسرائیل از جهت امنیتی، نظامی و سیاسی با شکست های بیشتری مواجه خواهد شد.

بهره برداری از منابع گازی نیاز به امنیت دارد

*پس از جنگ روسیه و اوکراین، اروپا به واردات گاز از مناطق دیگری نیاز دارد. آیا منابع گازی اسرائیل می تواند جایگزین گاز روسیه شود؟

در طول یک سال گذشته نشان داده شد که هیچ منطقه ای در اسرائیل، امن نیست. منابع گازی، صنایع و پایگاه های نظامی اسرائیل، هیچ کدام امن نیستند. از این رو، اروپا نمی تواند بر منابع گازی اسرائیل حساب باز کند. به این دلیل که همه این موارد، در تیررس محور مقاومت است و ضربه های اساسی به این مناطق ممکن است وارد شود.