معمای «جبل علی» در اقتصاد ایران
اعمال تحریم های بین المللی علیه کشور و روی آوردن صنعت حمل ونقل ایران به بندر واسطه جبل علی، به معمایی در اقتصاد کشور تبدیل شده است.
اعمال تحریم های بین المللی علیه کشور و روی آوردن صنعت حمل ونقل ایران به بندر واسطه جبل علی، به معمایی در اقتصاد کشور تبدیل شده است.
به گزارش تین نیوز به نقل از فارس، جبل علی امارات در سال ۱۹۷۷ تأسیس شد و به سرعت به یکی از بزرگ ترین بنادر تجاری غرب آسیا و دنیا تبدیل گشت. این بندر با مساحتی بالغ بر ۴۶ کیلومتر مربع و ظرفیت بارگیری بیش از ۱۹ میلیون TEU (واحد معادل بیست فوت) در سال، به عنوان یک هاب تجاری در غرب آسیا شناخته می شود و نقش حیاتی در تجارت جهانی ایفا می کند.این بندر بیشتر از ۶۵ بندر و پایانه دریایی در شش قاره جهان را زیر پوشش خود دارد و به ۳۴۰ بندر در سراسر دنیا متصل و دارای ۲۳ اسکله و ۷۸ جرثقیل برای تأمین نیاز های بزرگ ترین کشتی های کانتینری در جهان و بهترین بندر دریایی در غرب آسیا رتبه بندی شده است.
جبل علی و منطقه آزاد تجاری آن شامل حدود ۲۱۰ کارخانه و شرکت متعلق به بیش از ۱۳۰ کشور جهان است و حدود پنج هزار شرکت بین المللی را در خود جای داده است.با توجه به نزدیکی جغرافیایی ایران به امارات متحده عربی، بندر جبل علی تأثیرات قابل توجهی بر اقتصاد ایران دارد که تحریم های ایران، آن را تشدید کرده است.بسیاری از کالاهای ایرانی از طریق این بندر به بازارهای دیگر صادر می شوند و طبق آمار گمرک، حدود ۳۰ درصد از صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای حوزه خلیج فارس از طریق جبل علی انجام می شود.
بنادر ایرانی به ویژه بندر شهیدرجایی و بندر امام خمینی با بندر جبل علی رقیب تجاری محسوب می شوند. این بنادر که در خلیج فارس و یکی از هاب های تجاری دنیا قرار گرفته اند، به دنبال افزایش سهم خود از کیک جهانی هستند.
کارشناسان معتقدند بندر جبل علی به دلیل مدیریت عملکردی کارآمد، زیرساخت های پیشرفته و خدمات متنوع خود، هم زمان با تشدید تحریم های آمریکا علیه بنادر و کشتیرانی ایران، منجر به کاهش حجم ترافیک دریایی و کاهش درآمدهای گمرکی ایران از تجارت بین المللی شده است.در کنار این کاهش حجم حمل ونقل دریایی، صادرات، واردات و ترانزیت خارجی کشور به همسایه خود گره خورده است.
از آن جا که صنعت حمل ونقل ستون فقرات اقتصاد و تجارت محسوب می شود و به صورت مستقیم و غیرمستقیم با سایر شقوق تجاری از جمله بانکی، بیمه و ... در ارتباط است، وابستگی به بندر جبل علی می تواند ریسک هایی را برای اقتصاد ایران به وجود آورد. به عنوان مثال، هرگونه اختلال در فعالیت های این بندر می تواند تأثیرات منفی بر تجارت خارجی ایران بگذارد و در ایام شلوغ تجاری سال، محمولات و کانتینرهای متعلق به ایران را از اولویت بندازد و این محموله ها تا مدت ها انتظار برای عملیات های جاری و انتقال به بنادر ایران را بکشند.اژ طرفی هرگونه تنش سیاسی بین دو کشور و حامیان آن ها، ممکن است منجر به کاهش حجم تجارت و صادرات ایران
شود.مهدی باقری، کارشناس حمل ونقل با اشاره به معمای جبل علی در اقتصاد ایران و چالش های آن، عنوان کرد مزایا و فرصت های بی نظیری در بنادر جنوبی کشور نهفته است که مغفول مانده اند.
بندر چابهار که تنها بندر اقیانوسی کشور است و تحلیل های کارشناسان داخلی و خارجی حکایت از جنگ آتی قدرتها در این منطقه دارد، به درستی مورد استفاده قرار نگرفته اند و چندین سال است که پروژه توسعه آن و پسکرانه اش یعنی راه آهن چابهار-سرخس، تکمیل نشده است.
باقری افزود: در بحث بنادر سیاست های نادرستی را پیش گرفته ایم. به عنوان مثال، در تمام بنادر دنیا خطوط کشتیرانی این امکان را دارند که با اپراتورهای بندری مذاکره کنند و براساس هزینه-فایده، با شرکت اپراتور وارد همکاری و اجرا بشوند. در صورتی که در بنادر ایران بارها توسط عوامل انسانی و براساس الگوی نامشخص بین اپراتورها تقسیم می شود که ممکن است صاحب کالایی، با چند اپراتور برای حدودا ۵۰ کانتینر خود در ارتباط باشد.
