◄ صدا وسیما با بودجه 140 میلیاردی از جرایم رانندگی چه کرد؟

صداوسیما در بودجه سال 96، سهمی 5 درصدی از جرائم رانندگی را به‌منظور فرهنگ‌سازی درزمینهٔ ترافیک به خود اختصاص داده است. حال سؤال اینجاست این بودجه کجا خرج شده و آیا کارایی لازم را در این زمینه داشته است؟

سوانح رانندگی ایران مرگبارتر از جنگ و زلزله

طی سالیان گذشته اثرات سوانح رانندگی، مرگبارتر از جنگ و خسارت‌بارتر از زلزله بوده است. در بررسی موضوع تصادفات جاده‌ای، همواره بر نقش عوامل مختلف، ازجمله انسان، خودرو، جاده، اجرای مقررات و البته فرهنگ‌سازی توسط نهادهای متولی اشاره‌شده است.

فرهنگ‌سازی برای کاهش تصادفات، موضوعی است که در بودجه سال 96 کشور به آن موضوع توجه جدی شد، به‌طوری‌که 5 درصد از جرائم رانندگی (مبلغی بالغ‌بر 140 میلیارد تومان) به همین منظور و باهدف کاهش آسیب‌های این حوزه به صداوسیما اختصاص یافت. اما به‌درستی مشخص نیست صداوسیما با آنچه کرده است.

اقدام مجلس برای ارتقای فرهنگ ترافیک

روز سه‌شنبه 10 اسفند 95 در هشتاد و پنجمین جلسه علنی مجلس و در ادامه رسیدگی به تبصره‌های هزینه‌ای لایحه بودجه سال 1396 کل کشور، پیشنهادی از سوی یکی از نمایندگان مجلس مبنی بر اختصاص 5 درصد از محل جرائم رانندگی به‌منظور ارتقای سطح فرهنگ ترافیکی کشور مطرح شد که با حمایت رئیس مجلس به تصویب رسید.

جعفر زاده ایمن آبادی پیشنهاددهنده این طرح بود و جالب اینکه دژپسند، وزیر کنونی اقتصاد که آن‌زمان معاون سازمان برنامه‌وبودجه بود، به‌عنوان نماینده دولت ایراداتی به این طرح داشت، اما با حمایت جدی رئیس مجلس از پیشنهاد جعفر زاده، این تبصره با 119 رأی موافق به تصویب رسید.

بودجه 140 میلیاردی صداوسیما برای فرهنگ‌سازی

بر این اساس، یک‌بند به تبصره 11 لایحه بودجه سال 96 افزوده شد که به‌منظور ارتقای سطح فرهنگ ترافیکی کشور، پنج‌درصد از درآمدهای حاصل از جرائم رانندگی، جهت فرهنگ‌سازی، رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی از طریق تولید و پخش برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی به‌منظور کاهش آسیب‌های ناشی از تصادفات به سازمان صداوسیما اختصاص می‌یابد.

در بودجه سال96 درآمدهای حاصل از جرائم رانندگی 2800 میلیارد تومان برآورد شده است و پنج درصد آن، مبلغی معادل 140 میلیارد تومان می‌شود.

بر طبق خلاصه مذاکرات منتشرشده در روزنامه رسمی کشور، رئیس مجلس در دفاع از تصویب این بودجه 140 میلیارد تومانی برای صداوسیما گفت: «پنج درصد این دو ردیف را به صداوسیما برای کاهش آسیب‌های تصادفات می‌دهند، بلکه چهارتا زنجیره درست‌ودرمان بسازند که جلوی آسیب‌ها را بگیرد»

تأکید لاریجانی بر ساخت زنجیره را می‌توان ناشی از تجارب یک دهه ریاست وی در سازمان صداوسیما دانست. موضوعی که بررسی‌های صورت گرفته هم آن را تأیید می‌کند و آمار نشان می‌دهد در صداوسیما، زنجیره‌ها بیشترین میزان مخاطب را دارد.

چندی پیش سید مرتضی میرباقری، معاون سیمای سازمان صداوسیما نیز گفته است: طبق آخرین نظرسنجی‌ها در مورد سبد مصرف رسانه‌ای مردم ایران در ساختارها و موضوعات مختلف و اینکه به چه مواردی علاقه دارند، رتبه اول مربوط به زنجیره است. 71.7 درصد از مردم ایران به‌طور متوسط روزی 105 دقیقه زنجیره ایرانی و 35.3 درصد هم زنجیره خارجی می‌بینند که به‌طور متوسط روزی 41 دقیقه است. ازاین‌روی، میزان بینندگان سریال‌های ایرانی نسبت به سریال‌های خارجی 4 به 1 است.

آمار تصادف 97 بدتر از 96

به هر رو، صداوسیما موفق شد برای سال 96 ، 140 میلیارد تومان از درآمدهای حاصل از جرائم رانندگی را برای فرهنگ‌سازی باهدف کاهش تلفات سوانح رانندگی به خود اختصاص دهد؛ هدفی مهم که حداقل باید در سال 97 نشانه‌هایی از آن را می‌دیدیم، اما انتشار آمار پزشکی قانونی از مصدومان جاده‌ای طی هشت ماه نخست سال 97 و مقایسه آن با سال 96، نشانه‌های مثبتی را به نمایش نمی‌گذارد.

بر اساس اعلام سازمان پزشکی قانونی، در حوادث رانندگی طی هشت ماه اول امسال (1397)، 12 هزار و 261 نفر جان خود را از دست دادند که این آمار نسبت به سال گذشته (1396)، 0.9 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

البته روشن است که تصادفات جاده‌ای معلول عوامل گوناگونی است، اما پرسش اینجاست که صداوسیما نقش خود را ایفا کرده است؟

بودجه کجا خرج شده است

سؤال نخست آن است که آیا صداوسیما این بودجه را دریافت کرده است و اگر پاسخ مثبت است در کجا صرف شده است؟ همان‌طور که رئیس مجلس تأکید داشته، آیا سریال‌هایی با هدف کاهش آسیب‌های تصادفات ساخته‌شده است؟ این زنجیره‌ها نامشان چیست و در کدام شبکه‌ها پخش‌شده است؟ اگر این زنجیره‌ها تهیه و پخش‌شده‌اند، میزان اثرگذاری آن‌ها چه میزان بوده است و چرا آثار آن در کاهش تلفات جاده‌ای در سال جاری دیده نشده است؟