آیا بنگاه‌های اقتصادی مسئولیت اجتماعی هم دارند؟
وبلاگ تین نیوز، عباس آخوندی | انجمن خیرین راه و ترابری لازم نیست تنها در جمع محدود کسانی باشد که در ساخت و ساز فعالند بلکه این انجمن می‌تواند کل ملت ایران و بهره‌برداران از راه را نیز با خود همراه کند و در سایر فعالیت‌های خیریه که همه مردم در آنها سهیم هستند، فعالیت سراسری داشته باشد.
لازمه این کار در اختیار عموم گذاشتن اطلاعات انجمن خیرین راه و ترابری به صورت شفاف است. انجمن خیرین راه می‌تواند در سایر فعالیت‌های خیریه که همه مردم در آنها سهیم هستند فعالیت سراسری داشته باشد. لازمه این کار در اختیار عموم گذاشتن اطلاعات انجمن خیرین راه و ترابری به صورت شفاف است.
کار خیرین تنها ساخت راه نیست بلکه نگهداری راه و پل، ساخت تاسیسات و تأمین تجهیزات بین راهی و تربیت نیروی انسانی آموزش کارگر ماهر، مهندس و نیروی انسانی و نیز ساخت آموزشگاه‌های گوناگون راه سازی از دیگر وظایف مهم خیرین است همچنین به هیچ وجه نباید کیفیت کار خیرین از کارهای رسمی نازل‌تر باشد.
برای توصیف لزوم مشارکت نهادهای مدنی در توسعه ملی از تعابیری مختلفی همچون عمل خیر٬ عمل اخلاقی و ادای مسئولیت اجتماعی یاد می‌شود ولی هر عنوانی که داشته باشد به این نتیجه می‌رسیم که دولت باید زمینه‌ساز مشارکت هرچه بیشتر نهادهای مدنی در توسعه ملی باشد.
آنچه در همه انسان‌ها مشترک است حس تعالی جویی است از نظر روانشناسی همواره بحث می‌شود که چرا انسان باید کار خیر کند و از آنچه خود دارد به دیگران هبه دهد ولی ریشه آن حس تعالی جویی است که در همه انسان‌ها به ودیعه گذاشته شده است.
حس تعالی جویی موتور محرکه‌ای است که انسان را به سمت کار خیر سوق میدهد و سبب می‌شود در کنار نفع شخصی همواره به فکر نفع ملی و اجتماعی نیز باشد. در فلسفه شرقی، ادیان ابراهیمی و حتی فلسفه مدرن درباره این حس بحث زیادی شده است حتی در کشورهای سرمایه‌داری که نفع شخصی بر نفع اجتماعی ارجح است باز هم درباره مسئولیت اجتماعی در بنگاه‌های اقتصادی بحث می‌شود.
احساساتی همچون مشارکت، تعالی جویی، توسعه ملی، نوع دوستی و نوع‌پروری در همه انسان‌ها وجود دارد. دولت باید این احساسات را بالنده کرده و مجراهای بالندگی آن را فراهم کند؛ هر جا دولت به این مجرا اهمیت داده کشور توانسته به موفقیت خوبی دست یابد نمونه آن مدرسه سازی و بیمارستان‌سازی است که با اهمیت دادن به نقش مردم خیلی بیشتر از آنچه از قبل پیش‌بینی می‌شد مردم نقش ایفا کردند بنابراین باید دولت به بحث گشایش معبر مسلمین که همواره در طول تاریخ اسلام مهم بوده اهمیت بیشتری قائل شود و آن را رشد دهد.
برای انجام این کار باید مبنای نظری محکمی داشت وگرنه این اقدام موقتی است، علاوه بر تعالیم اسلامی که ترویج‌دهنده حضور مردم و نهادهای اجتماعی در فعالیت‌های توسعه‌ای است دو راهکار دیگر هم به ترویج این حضور کمک می‌کند. نخست اینکه مالیاتی که دولت از بنگاه‌های مختلف تحت عنوان عوارض یا مالیات دریافت می‌کند و برای ارائه خدمات در سطح جامعه مانند ساخت مدرسه، بیمارستان، راه، آب آشامیدنی، بهداشت، محیط زیست و غیره استفاده می‌شود، از کسانی که داوطلبانه حاضر به انجام این کارها شده و هزینه دولت را کاهش می‌دهند، گرفته نشود. در واقع دولت فضایی فراهم کند تا
این اقدامات به عنوان مالیات تلقی شود.
در بسیاری از کشورهای توسعه یافته دنیا، مبنای نظری اصلی حضور نهادهای اجتماعی در توسعه، احتساب هزینه کرد آنها به عنوان هزینه مودیان مالیاتی است، پایه این نظریه آن است که چرا دولت باید پولی خرج کند تا یک سازمان مالیاتی درست شود تا آن سازمان از مردم مالیات بگیرد و این پول‌ها در راه خدمات اجتماعی هزینه شود حالا وقتی فردی پیدا شده که خود مدرسه می‌سازد و سایر خدمات اجتماعی که وظیفه دولت است را انجام میدهد چرا باید از او مالیات گرفت؟ البته برخی نگرانی ها از برخی سوءاستفاده ها با عنوان کار خیر وجود دارد اما نباید به خاطر یک نگرانی کوچک، راه حضور مردم در توسعه
را بست.
علاوه بر حس تعالی‌جویی انسانی و تعالیم ادیان ابراهیمی که در زمینه کار خیر مشترک هستند آنچه اهمیت دارد و 20 سال است در دنیا مطرح می‌شود بحث مسئولیت اجتماعی است.
سوال این است که آیا بنگاه‌های اقتصادی مختلف مسئولتی اجتماعی هم دارند یا خیر؟ آیا فردی که بنگاه اقتصادی دارد و از امکانات عمومی یک منطقه مانند نیروی کار، خدمات زیربنایی، پلیس و مجموعه امکاناتی که در محاسبات هزینه ایجاد یک بنگاه اقتصادی وجود ندارد، استفاده می‌کند، مسئولیتی در برابر آن منطقه دارد یا خیر؟ نگاه خودخواهانه آن است که فردی که مالیات میدهد این کارها را پرداخت پول اضافی تلقی کند اما در مقابل این نگاه٬ یک دیدگاه هم‌افزا نیز وجود دارد که می‌گوید اگر فردی با عنوان بنگاه‌دار اقتصادی از امکانات غیرمحسوس یک منطقه استفاده می‌کند در
راه مسئولیت اجتماعی نیز قدم بردارد چون در نهایت سود خود بنگاه‌دار بیشتر می‌شود. در واقع وقتی به یک محیط خدمات میدهد و کمک می‌کند آن محیط نیز به او کمک کرده و در برابر سرمایه‌گذاری اش مقاومت نمی‌کند.
اگر جامعه مهندس و نیروی کار ماهر تربیت و امنیت و پشتوانه مالی ایجاد نکند یک بنگاه چگونه می‌تواند به حیات اقتصادی خود ادامه دهد، باید با محیط داد و ستد داشت یعنی یک بنگاه اقتصادی باید به مفهوم مسئولیت اجتماعی نیز نیم نگاهی کند و دولت باید راه را برای کسانی که به مسئولیت اجتماعی اهمیت می‌دهند باز کند نه اینکه راه را در برابر مشارکت مدنی ببندد، ماموریت دولت این است که هرکس می‌خواهد در حوزه راه‌سازی فعال باشد حمایتش کند به این معنا که فعالیت افراد خیر را به عنوان بخشی از بدهی‌های مالیاتی مودیان محسوب شود.
ما می‌توانیم با خیرین انواع مشارکت‌های مالی دیگر را داشته باشیم همچنین باید به سمت ایجاد ساختارهای شفافیت مالی برویم تا نحوه تقسیم کار عملیاتی و تامین منابع پروژه‌های راه و ترابری که خیرین در آنها مشارکت می‌کنند، مشخص شود.
این وزارتخانه می‌تواند در زمینه برنامه‌ریزی‌پروژه‌ها با خیرین همکاری کند، دولت بیشترین گزینه‌هایی که در نظر دارد توسعه پروژه‌های کریدوری درجه یک است ولی خیرین به دلیل ارتباط مستقیم با جامعه هدف بیشتر مایل به همکاری در توسعه پروژه‌های کریدورهای نوع سوم هستند اما مشکلی نیست چون این همکاری نیز بسیار هم افزاست.
به تازگی قانونی در مجلس به تصویب رسیده و فعلا در شورای نگهبان در دست بررسی است. این قانون در صورت تایید اعلام می‌کند که انجمن‌های خیریه عمومی می توانند اطلاعات خود را نزد سازمان بورس و اوراق بهادار گذاشته تا در دسترس همه مردم باشد نه به این صورت که سهام بفروشند بلکه شهروندان با ورود به سامانه بورس و اوراق بهادار تمام اطلاعات مربوط به انجمن خیرین راه و ترابری و دیگر نهادهای مدنی خیریه اعم از میزان سرمایه این نهادها، اعضای هیئت مدیره، پروژه های مشارکتی و غیره را مشاهده کنند.
اگر این اطلاعات را به صورت شفاف در اختیار مردم قرار دهیم می‌توانیم تمام جامعه را درگیر فعالیت‌های خیرخواهانه خود کنیم، من نیز به هیئت مدیره انجمن راه و ترابری پیشنهاد می‌کنم تا این کار را انجام دهند و ما هم به عنوان دولت از آنان حمایت می‌کنیم.
برگرفته از خبر تین نیوز
