پتانسیل خراسان رضوی در توسعه حمل و نقل میان کشورهای عضو اکو

اثنی عشری با اشاره به سهم اندک تجارت درون سازمانی کشورهای اکو، تنها ۸ درصد از کل تجارت این کشورها، افزود: بهبود زیرساخت ها و تسهیل فرآیندهای حمل و نقل، می تواند به افزایش این سهم کمک کند. یکی از راهکارهای پیشنهادی، تدوین منشور حمل و نقل اکو برای هماهنگی بیشتر میان کشورهای عضو است.

محمود امتی، عضو هیأت رئیسه اتاق بازرگانی خراسان رضوی، به مشکلات حمل و نقل ترانزیتی اشاره کرد: قوانین و مقررات پیچیده، توقف طولانی کامیون ها در مرزها و زمان بر بودن صدور برگه های تردد، چالش های عمده این حوزه هستند. الکترونیکی شدن این فرآیندها، کاهش هزینه ها و افزایش سرعت ترانزیت را به دنبال خواهد داشت.

وی همچنین بر ضرورت ایجاد تعادل زیرساختی میان دو طرف مرزها تأکید کرد و گفت: کمبود امکانات در برخی کشورها، موجب تأخیرهای طولانی در ترانزیت می شود. ایجاد توازن زیرساختی و حرکت به سمت اقتصاد سبز، می تواند به افزایش حجم مبادلات تجاری کمک کند.

در ادامه نشست اسد مجیدخان، دبیرکل سازمان اکو، نیز با اشاره به اهمیت همکاری میان اعضای این سازمان گفت: بدون ایجاد یک سیستم حمل و نقل کارآمد، رشد تجارت و گردشگری در منطقه ممکن نخواهد بود. این امر نیازمند یک نگاه منسجم و سازمان یافته است.

وی با تأکید بر نقش ایران، پاکستان و ترکیه به عنوان حلقه های کلیدی ترانزیت در اکو، خاطرنشان کرد: مشهد می تواند به عنوان یک هاب مرکزی در این فرآیند ایفای نقش کند. در همین راستا، برنامه ریزی شده است که در بهار سال آینده، نشست اعضای سازمان اکو در مشهد برگزار شود که در آن، بخش خصوصی نیز باید مشارکت فعالی داشته باشد.

مجیدخان، با اشاره به تأثیر تحریم ها بر تجارت منطقه ای، افزود: چالش های ناشی از تحریم ها فقط محدود به ایران نیست، بلکه کل منطقه را تحت تأثیر قرار داده است. در حال حاضر، سهم تجارت درون سازمانی اکو تنها ۸ درصد است، درحالی که این رقم در اتحادیه اروپا ۶۷ درصد و در میان کشورهای آسیایی ۳۳ درصد است. یافتن راهکارهای پرداخت مناسب و عبور از موانع تحریم، از اولویت های همکاری های اقتصادی منطقه ای است.

سیدجلال الدین علوی سبزواری، مدیرکل همکاری های اقتصادی چندجانبه وزارت امور خارجه، نیز با اشاره به اهمیت نقش بخش خصوصی در توسعه حمل و نقل، اظهار کرد: کشورهای عضو اکو از ظرفیت های بالایی برخوردارند، اما هم افزایی کافی میان آن ها وجود ندارد. پیشنهاد می شود مدل های مشارکتی جدیدی برای تعامل بخش خصوصی کشورها تدوین شود.

وی پیشنهاد کرد که با هماهنگی میان اتاق های بازرگانی ایران، مشهد، تهران و اتاق بازرگانی اکو در کراچی، نشست هایی در حاشیه اجلاس وزرای حمل و نقل اکو برگزار شود تا بخش خصوصی نیز در تصمیم گیری ها نقش داشته باشد.

احمد زمانیان، رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترانزیت اتاق بازرگانی مشهد، با انتقاد از تغییرات ناگهانی در قوانین ترانزیت، گفت: شرکت های فعال استان، عمدتاً با کشورهای آسیای میانه، افغانستان و پاکستان همکاری دارند. اما تغییرات ناگهانی در قوانین، رانندگان و تجار را با موانع جدی مواجه می کند. این در حالی است که وظیفه ما رساندن کالا به مقصد، در سریع ترین زمان و با کمترین هزینه است.

وی خواستار ایجاد ثبات در قوانین حمل کالا و کاهش هزینه های حمل و نقل در کشورهای مسیر شد.

در همین راستا، ابراهیم عطایی، نایب رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی مشهد، نیز با اشاره به مشکلات ناشی از سیاست های ترکمنستان در حوزه ترانزیت، گفت: محدودیت های اعمال شده از سوی ترکمنستان، عبور کامیون های ایرانی را دشوار ساخته و هزینه های حمل و نقل را افزایش داده است. این مشکلات، علاوه بر تأثیر بر تجارت ایران، ارسال کالا به تاجیکستان و سایر مقاصد را نیز با چالش های جدی مواجه کرده است.

جعفر شهامت، مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی، با تأکید بر ظرفیت های مرزی استان، دو پیشنهاد کلیدی برای بهبود وضعیت حمل و نقل اکو ارائه داد:

1. تدوین نقشه راه و برنامه ۴ تا ۵ ساله برای توسعه همکاری های حمل و نقل.

2. تعیین شاخص های مشخص برای توسعه لجستیک و پایش سالانه آن ها توسط دبیرخانه اکو.

او همچنین پیشنهاد کرد که مشهد به عنوان مرکز لجستیکی و ترانزیتی اکو معرفی شود.

حمیدرضا قادری، معاون اداره کل راه آهن خراسان رضوی، نیز با اشاره به ظرفیت های ریلی استان گفت: ایستگاه راه آهن سرخس با ظرفیت جابه جایی سالانه ۷ میلیون تن بار، یکی از مهم ترین پایانه های حمل و نقل کشور است. همچنین، ظرفیت جابه جایی کالا از این مسیر می تواند به ۱۰ میلیون تن در سال افزایش یابد.

فعالان حوزه حمل و نقل در این نشست، بر لزوم کاهش توقف ناوگان ترانزیتی در مرزها، تسهیل صدور ویزا برای رانندگان حرفه ای، اجرای اقتصاد سبز و بهره گیری از ظرفیت های لجستیکی مشهد تأکید کردند. همچنین، ایجاد سیستم پرداخت جایگزین برای مقابله با تحریم ها و هماهنگی بیشتر میان کشورهای عضو، از دیگر راهکارهای پیشنهادی بود.

بدون شک، تحقق این پیشنهادها می تواند نقش خراسان رضوی را به عنوان هاب ترانزیتی منطقه تقویت کرده و همکاری های اقتصادی میان کشورهای عضو اکو را توسعه دهد.