◄ تولید خودرو، چشم‌انتظار یک تصمیم‌گیری
کافی است نیم‌نگاهی به مجموعه اخبار و اطلاعاتی که در مورد بازار وارداتی خودرو در یک سال و اندی گذشته منتشر شده است بیندازیم. نتیجه همه اخبار و تصمیم‌هایی که تاکنون گرفته شده است، چیزی جز ممنوعیت واردات خودرو به هر نحو تا اطلاع ثانوی (بخوانید تا حداقل پایان سال) نیست. خبری که اگرچه به مذاق تولیدکننده‌های داخلی خوش آمده اما در واقعیت، بازار رقابتی که می‌توانست به سود این گروه شود را نیز از بین برده است.
کافی است نیم‌نگاهی به مجموعه اخبار و اطلاعاتی که در مورد بازار وارداتی خودرو در یک سال و اندی گذشته منتشر شده است بیندازیم. نتیجه همه اخبار و تصمیم‌هایی که تاکنون گرفته شده است، چیزی جز ممنوعیت واردات خودرو به هر نحو تا اطلاع ثانوی (بخوانید تا حداقل پایان سال) نیست. خبری که اگرچه به مذاق تولیدکننده‌های داخلی خوش آمده اما در واقعیت، بازار رقابتی که می‌توانست به سود این گروه شود را نیز از بین برده است.
طبق آمارهای مورد تأیید مسئولان وزارت صنعت، سهم وارداتی‌ها از بازار خودرو تنها ۵ درصد است که سالانه ۷۰ هزار دستگاه خودرو را شامل می‌شود.
تصمیم وزارت صنعت معدن و تجارت و بدنه دولت برای ممنوعیت واردات خودرو به منظور جلوگیری از خروج ارز از کشور اگرچه می‌تواند در مقطعی به کمک کشور آید اما در عمل بازار رقابتی که قرار بود با ورود خودروهای جدید به کشور ایجاد شود را رسماً از بین برد و مجدداً بازار انحصاری در اختیار تولیدکنندگان داخلی قرار داد که با برنامه‌های قبلی وزارتخانه و دولت برای هر چه بیشتر رقابتی‌تر شدن بازار خودرو منافات دارد.
دراین‌بین اگرچه نمی‌توان دولت را در سیبل انتقاد قرار داد و وادار به بازکردن درهای کشور برای واردات خودرو با روال هرساله کرد اما می‌توان از دولت و مسئولان وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت خواست تا کمی بیشتر به برنامه‌هایی که پیش‌ازاین برای بازار خودروی کشور نوشته بودند رجوع کنند و از آنها خواست تا این برنامه وعده‌ها را دوباره مرور کنند.
زمانی، در بدنه وزارت صنعت قرار شد تا با حمایت از بخش خصوصی فعال در صنعت خودرو، زمینه فعالیت‌های بیشتر این بخش در این صنعت ایجاد شود و البته هاب سوم خودروسازی کشور نیز توسط بخش خصوصی ایجاد شود؛ اما به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر بعد از اجرای برجام بیش از آنکه موضوع تولید و همکاری‌های مشترک با برندهای خودرویی مطرح دنیا در ایران موردتوجه قرار گیرد، توجه‌ها تنها به سمت واردات صرف خودرو متمرکز شد. به‌گونه‌ای که حتی برخی از تولیدکنندگان داخلی که قرار بود با همکاران اروپایی و آسیایی‌شان خودروی مشترک تولید کنند، به واردات اقدام کرده و خودروهایی در اختیار خریداران خود گذاردند که تماماً وارداتی بودند.
دیرزمانی نگذشت که با بسته‌شدن سامانه ثبت سفارش، ممنوعیت واردات خودرو و درنهایت خروج برندهای اروپایی از ایران به بهانه تحریم‌ها، آنچه از بدنه صنعت خودروی کشور باقی ماند چیزی جز همان خطوط تولید مانده از قبل و قراردادهایی که میانه راه اجرا باقی مانده‌اند نیست و حالا مجدداً خطوط تولید خودرویی کشور شاهد تولید خودروهایی هستند که همچنان به قطعات خارجی وابسته هستند و این روزها با نقص در انبارها دپو می‌شوند. روالی که مسبوق به سابقه است و پیش‌ازاین هم در سال‌های ۹۰ تکرار شده بود.
به نظر می‌رسد حالا زمانی است که باید به مسئولان وزارت صنعت یادآور شد که در شرایط فعلی که اروپایی‌ها برای دومین بار ترک ایران کرده‌اند و بقایشان در ایران تنها برای امتیازگیری در روزهای خوشی است و حاضر نیستند در روزگار سخت کنار خطوط تولید بمانند، بهتر است به‌جای تمرکز بر برنامه‌هایی همچون ممنوعیت واردات، پای صحبت بخش خصوصی فعال در صنعت خودرو بنشینند و وعده‌هایی که روزی برای فعال‌تر کردن این بخش داده‌اند عمل کنند که شاید بقای خطوط تولید در همراهی همین بخش باشد.بخش خصوصی در تمام‌روزها و ماه‌های پسابرجام با پشتوانه وعده همراهی دولت اقدام به مذاکرات پیگیر با برندهای خوش‌نام آسیایی و اروپایی کرد تا با ایجاد خطوط تولید مشترک با این برندها بر خواست‌های وزارت صنعت صحه بگذارد و روزگار صنعت خودرو ایران را کمتر وابسته به غرب کند.
خواست‌هایی همچون ایجاد فضای رقابتی در بین تولیدکنندگان داخلی، ایجاد اشتغال‌زایی گسترده حداقل ۱۰۰ هزارنفری، ورود خودروهای روز دنیا به‌شرط انتقال تکنولوژی، ایجاد هاب سوم خودروسازی ایران و... روالی که ظاهراً و بنا به اذعان برخی از فعالان این صنعت به بوته فراموشی سپرده شده است و بیشتر مدیران خودرویی وزارتخانه بیش از هر چیز درگیر موضوع واردات هستند تا همراهی برای تولید مشترک. درحالی‌که بسیاری از واردکنندگان در صورت موافقت مدیران، می‌خواهند به‌جای واردکننده بودن تولیدکننده باشند. این روند می‌تواند در شرایط پیش رو که صنعت خودروی ایران در لیست اصلی تحریم‌های آمریکا قرار دارد این صنعت را ایمن کرده و بتواند به انعقاد قراردادهای جدید خودرویی منجر شود که نماد واقعی خواستن توانستن ایرانی‌ها باشد.
