پشت پرده ماجرای کم‌فروشی در پمپ‌بنزین‌ها
بنزین همیشه مورد توجه ایرانی‌ها بوده و حالا بعد از موضوع سهمیه‌بندی و افزایش قیمت، بحث کم فروشی آن در پمپ‌بنزین‌ها نقل هر مجلسی شده است. اما به واقع پشت پرده کم‌فروشی بنزین در جایگاه‌های سوخت چیست؟
بنزین همیشه مورد توجه ایرانی‌ها بوده و حالا بعد از موضوع سهمیه‌بندی و افزایش قیمت، بحث کم فروشی آن در پمپ‌بنزین‌ها نقل هر مجلسی شده است. اما به واقع پشت پرده کم‌فروشی بنزین در جایگاه‌های سوخت چیست؟
به گزارش تین‌نیوز به نقل از ایرنا، بنزین را می‌توان مهمترین سوختی دانست که همواره بر همه ارکان اجتماعی و اقتصادی ایران سایه انداخته و هر تغییری در آن، کل مناسبات را تغییر می‌دهد.
از همین رو بود که با اعلام سهمیه‌بندی و اصلاح قیمت بنزین در بامداد ۲۴ آبان، بنزین دوباره به سر خط اخبار روز ایران بازگشت. اما با گذشت بیش از یک ماه از سهمیه‌بندی بنزین، همچنان این موضوع مورد توجه است و هر روز بحث جدید در این رابطه مطرح می‌شود.
از شایعاتی مبنی بر حذف سهمیه‌بندی و تک نرخی شدن بنزین در سال آینده تا کم فروشی بنزین در جایگاه‌های سوخت هر روز دهان به دهان می‌شود.
کم فروشی بنزینی که با افزایش قیمت آن مورد توجه قرار گرفته و از گوشه کنار صدای اعتراض به این موضوع در جایگاه‌های مختلف به گوش می‌رسد و از آنجا که حالا به جای هزار تومان، هر لیتر بنزین ۳ هزار تومان قیمت دارد، افراد دیگر به سادگی از کنار آن نمی‌گذرند.
با این حال اگرچه جایگاه‌داران موضوع کم فروشی را تکذیب می‌کنند اما رئیس سازمان ملی استاندارد گفته که همزمان با افزایش قیمت بنزین، بررسی نازل‌ها در جایگاه‌های سوخت در دستور کار قرار گرفت که در آبان ماه ۲۱۵ مورد از پنج هزار و ۱۰۰ مورد نازل، در آذر ماه ۱۶۳ مورد از چهار هزار و ۹۷۸ مورد نازل و در یک هفته گذشته ۳۵ مورد از یکهزار مورد بازرسی نازل‌ها کم فروشی داشته و از سوی کارشناسان این سازمان و وزارت نفت پلمپ شدند.
گناه کم‌فروشی بنزین بر گردن کیست؟
اغلب شکایات در موضوع کم فروشی بنزین مربوط به این است که همراه با بنزین هوا وارد باک خودرو می‌شود و این امر را به دستکاری در نازل نسبت می‌دهند. مالکان خودرو که به پمپ‌بنزین‌ها مراجعه می‌کنند، می‌گویند که بنزین با هوا راهی باک خودرو می‌شود و این موضوع باعث شده تا با طی مسافت کوتاهی، نشانگر باک بنزین خودرو پایین بیاید.
از سوی دیگر افرادی نیز هستند که معتقدند کیفیت بنزین در جایگاه‌های مختلف متفاوت است، به این صورت که بنزین برخی جایگاه‌ها دوام بیشتری در باک دارد و برخی دیگر به اصطلاح زود می‌پرد.
در کنار این دو اما افرادی نیز هستند که فرایند سوختگیری را بر عهده کارگران جایگاه می‌گذارند. این افراد معتقدند برخی کارگران بنزین کمتری تحویل می‌دهند اما پول بیشتری می‌گیرند.
این شکایات باعث شد تا ایرنا به فکر تهیه گزارشی میدانی از ۵ جایگاه سوخت در نقاط مختلف تهران بیافتد تا کم و کیف کم فروشی بنزین مشخص شود. از همین رو با تیم بازرسی سازمان ملی استاندارد و نمایندگان شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران به صورت سرزده به ۵ جایگاه عرضه بنزین رفته و نازل این جایگاه‌ها با پیمانه‌های استاندارد مورد ارزیابی قرار گرفت.
با بررسی‌های صورت گرفته مشخص شد، نازل‌های مورد بررسی مورد تایید بوده و کم فروشی در سیستم توزیع اتفاق نمی‌افتد. در واقع نظارت مستمر توسط شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی و سازمان ملی استاندارد و همچنین غیر قابل دسترس بودن تلمبه‌ها و قیمت‌های هوشمند آن باعث شده تا کم فروشی در سیستم توزیع و زنجیره فروش بنزین به حداقل برسد.
با این حال جایگاه‌داران تاکید دارند که با تغییر قیمت بنزین و دو نرخی شدن آن، اختلاف بین کارگر و مراجعه کننده بیش از پیش شده است. از همین رو معتقدند که اگر کم فروشی در جایگاه‌ها اتفاق می‌افتد عوامل انسانی در آن دخیل است و سیستم سوخت مشکلی ندارد. استناد آنها نیز به آمارهای سازمان ملی استاندارد است.
در حال حاضر حدود ۱۰۰ هزار نازل در سراسر کشور وجود دارد که از این تعداد به گفته رییس سازمان ملی استاندارد حدود ۴۰۰ نازل به دلیل کم فروشی در دو ماه گذشته پلمپ شده‌اند.
با توجه به این اعداد، حدود ۰.۴ درصد از نازل‌ها مشکل کم فروشی دارند که در اغلب موارد نیز به دلیل نقص فنی بوده است و با رفع نقص، نازل دوباره به جریان سوختگیری بازگشته است.
با این حال همواره تاکید شده که مالکان خودرو در جریان سوختگیری قرار داشته باشند زیرا عدم حضور آنها می‌تواند باعث کم فروشی در برخی موارد شود.
خودتان بنزین بزنید
در این رابطه کارشناس مسوول اداره اندازه شناسی استاندارد تهران نیز با بیان اینکه بسیاری از مشکلات پیش آمده در مورد کم فروشی بنزین خارج از بحث نازل‌ها در جایگاه‌ها افتاده، به خبرنگار اقتصادی ایرنا گفت: توصیه می‌کنم هموطنان در زمان سوختگیری حتما از خودرو پیاده شده و روی این قضیه نظارت داشته باشند.
«محمد موحدی» با اشاره به اینکه کلیه جایگاه‌های سوخت استان تهران توسط شرکت‌های بازرسی استاندارد، هر سال ۴ بار مورد آزمون قرار می‌گیرند، ادامه داد: این تعداد بازرسی از الزامی که قانون گذاشته نیز بیشتر است و بنابراین می‌توان گفت که کنترل کاملی روی نازل‌ها انجام می‌شود.
وی افزود: با این حال سامانه ثبت شکایتی نیز وجود دارد که از طریق پایگاه اطلاع‌رسانی و تلفن‌های اداره استاندارد قابل پیگیری است.
موحدی تاکید کرد: هر فردی که از هر جایگاه و نازلی شکایتی ثبت کند، توسط یکی از شرکت‌های بازرسی در حضور فرد شاکی، نازل تست شده و اگر مشکلی داشته باشد، برخورد و به مراجع قضایی ارجاع می‌شود.
وی با اشاره به اینکه اکثر نازل‌هایی که تست شده با الزامات استاندارد مطابق بوده، گفت: برخی از نازل‌ها نقص فنی دارند و امکان تست بر روی آنها وجود ندارد اما بر روی نازل‌هایی که شرکت‌های بازرسی استاندارد آزمون می‌کنند، برچسب آزمون دوره‌ای نصب می‌شود بنابراین اگر نازلی باشد که آن برچسب را نداشته باشد، صحتش مورد تایید نیست و این موضوع باید در زمان سوختگیری مورد توجه قرار گیرد.
به گفته کارشناس مسوول اداره اندازه‌شناسی استاندارد تهران، بنابراین اگر نازلی برچسب آزمون دوره‌ای نداشته باشد به معنای آن است که آزمون استاندارد به دلایل مختلف بر روی آن انجام نشده است و افراد باید در زمان سوختگیری به این موضوع توجه کنند.
کم‌فروشی‌ها از نازل تلمبه نیست
سرپرست خدمات مهندسی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران منطقه تهران نیز با تاکید بر اینکه با توجه به پیمانه‌های استاندارد، هیچ مغایرتی در نازل‌های مورد بررسی دیده نشد، گفت: بازرسی‌های ماهیانه و هفتگی به طور مستمر از جایگاه‌های سوخت انجام می‌شود بنابراین کم فروشی‌هایی که اعلام می‌شود، بابت نازل تلمبه نیست.
«محرم میرزاپور» در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا با اشاره به اینکه از مشتریان می‌خواهیم تا پیش از آغاز سوختگیری نمایشگر را صفر کنند، ادامه داد: پمپ‌ها هم به هیچ عنوان هوا همراه بنزین تحویل نمی‌دهند.
وی افزود: پمپ‌های مورد استفاده در جایگاه‌های سوخت نیز از نوع پمپ‌های شناور درون مخزن است که به هیچ عنوان امکان ورود هوا را نمی‌دهد و از همین رو نازلی فرآورده کمتری عرضه نخواهد کرد.
میرزاپور تاکید کرد: تمام درب و قسمت‌های حساس تلمبه‌ها پلمپ شده و صورت جلسه و امضا و مهر دارند.
به گفته میرزاپور، زمانی که می‌خواهند به منظور تعمیرات تلمبه‌ها، فک پلمپ کنند، اینکار در حضور نمایندگان انجام شده و بعد از پایان کار و انجام تعمیرات، پلمپ جدید با شماره جدید نصب می‌شود بنابراین امکان دستکاری وجود ندارد.
وی افزود: شکایت باید از طریق شماره ۰۹۶۲۷ اعلام شود. بعد از آن، با شماره اعلام شده از سوی فرد شاکی تماس گرفته می‌شود و به اتفاق شخص شاکی و با در نظر گرفتن ساعت و تاریخ، نازل مورد نظر آزمایش می‌شود.
نکته مهم در این بین اعتراض مالکان خودرو در جریان انجام بررسی‌ها در جایگاه‌های مختلف بود که نسبت به کیفیت بنزین و همچنین کم فروشی اعتراض داشتند.
برخی شنیده ها نیز حاکی از آن است که کیفیت بنزین و فرار بودن آن باعث شده تا دوام سوخت در باک خودروها کم شود و این امر باعث می‌شود تا بنزین با سرعت بیشتری در باک خودروها مصرف شده و شائبه کم فروشی را تقویت کند.
نکته دیگر این است که تنها به فاصله چند ده کیلومتر از تهران، کیفیت بنزین از یورو ۴ به یورو ۲ تغییر می‌کند که این موضوع حتی از رنگ بنزین نیز قابل شناسایی است.
به هر حال، متصدیان امر مانند شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی و همچنین سازمان ملی استاندارد باید فکری به حال بی‌اعتمادی مردم نسبت به بنزین و تمام موضوعات حول و حوش آن داشته باشند زیرا با وجود اطلاع رسانی دایمی باز هم مردم نسبت به کیفیت بنزین و کم فروشی آن با دیده تردید می‌نگرند.
