◄ عدم همگرایی و تعامل خودروسازی را به ورطه نابودی کشانده

شاید در هیچ دوره ای مانند چندسال اخیر شاهد سردرگمی در صنعت خودرسازی نبوده ایم. تصممیات متناقض و کوتاه مدتی که نه تنها صنعت خودروسازی را از وضعیت رکود فعلی نجات نداده بلکه بر پیچیدگی و مشکلات آن نیز افزوده است. امیرحسین کاکایی، کارشناس صنعت خودرو عدم تعامل و همگرایی در تصمیم گیری از سوی نهادها و ارگان های مختلف را از جمله عواملی می داند که امروز بازار خودرو در کشور را با آن مواجه کرده است.

جمعه هفته گذشته در راستای ورود خودرو به بازار سرمایه (بورس) خبری بر احتمال حذف شورای رقابت در قیمت گذاری خودرو در رسانه ها منتشر شد. انتشار این خبر اینگونه به مردم و افکار عمومی القا شد که بالاخره قیمت ها آزاد شد و دیگر شاهد اعمال قیمت گذاری دستوری در صنعت خودرو نیستیم و شاید تحولی در بازار خودرو از این ظریق ایجاد شود. اما به فاصله یک روز بعد رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس اعلام کرد که هنوز درباره حذف شورای رقابت از قیمت‌گذاری خودرو تصمیم‌گیری نهایی نشده است.

بنابراین به نظر می رسد که این راهکارهای کوتاه مدت و به ظاهر منطقی نیز نتواسته دردی از بازار پر التهاب صنعت خودرو دوا کند و حتی بر تنش ها و سردرگمی ها نیز می افزاید. امیر حسین کاکایی، کارشناس صنعت خودرو درباره رفتارهای متناقض مجریان به «تین نیوز»، می گوید: صنعت خودروسازی ایران به مثابه یک رودخانه است که همگی ما در آن شناور هستیم در این بین برخی در تلاش هستند تا مسیر آن را تغییر دهند. اما به نظر می رسد که ترکیبی از سردرگمی و خیانت در این مسیر در حال رخ دادن است.

*سردرگمی و خیانت در بازار خودرو مشهود است

وی با بیان اینکه سردرگمی بزرگی در صنعت خودروسازی و بازار آن وجود دارد، تصریح می کند: باتوجه به نوساناتی که ما دائما در طی این سه سال به خصوص در طول این 5 ماه اخیر با آن مواجه بوده ایم کاملا مشخص است که در یک سردرگمی عظیمی به سر می برند به گونه ای که سرعت حملات و نوسانات در سیاست گذاری ها بسیار بالا رفته است.

کاکایی می افزاید: البته این سردرگمی در صنعت و بازار خودرو نتیجه رفتار سه دسته از رویکردها و تصمیمات از سوی نهادها و ارگان های مختلف است. اول اینکه تصمیم گیران و سیاستگذاران به موضوع مسلط نیستند که این یک مساله مهم و پیچیده است. مساله دوم این است که متاسفانه منافع سازمانی در خودروسازی ما بسیار دخیل است؛ یعنی جزیره ای فکر کردن و تصمیم گرفتن صنعت خودروسازی را به این وضعیت دچار کرده است. سومین عامل افرادی هستند که از این نابسامانی در صنعت خودرو استفاده کرده و برای هیجان و یا گران فروشی و ایجاد رانت از آن بهره می برند.

وی با اشاره به اینکه نتیجه چنین رفتارها و سردرگمی هایی باعث ایجاد ضعف اقتصادی می شود، تاکید می کند: زمانی که یک صنعت 4 الی 5 درصد ارزش افزوده کشوری را می تواند فراهم کند اگر تولید آن صنعت در نتیجه تصمیمات غلط کاهش یابد به همان نسبت ارزش افزوده کشور نیز کاهش پیدا می کند. بنابراین این دسته از افراد جزو خائنان محسوب می شوند که در بالا به آن اشاره شد.

این کارشناس خودرو در ادامه تصریح می کند: متاسفانه تعداد حجمه هایی که در این مدت نسبت به صنعت خودروسازی ما رخ داده بسیار بالا بوده است یعنی هر ارگان و سازمانی در راستای وظایف خود به نوعی به خودروسازی کشور حجمه وارد کرده است. یعنی بر اساس همان نگاه وظیفه شناسی و جزیره ای خودشان به مساله نگاه می کنند. اما هیچکدام از آنها در صدد حل مشکلات این بخش برنیامده اند و به دنبال حل ریشه ای مشکلات آن نبوده و نیستند.

وی اضافه می کند: در خوشبینامه ترین حالت ممکن ما با یکسری سیاستمداران و مجریانی روبه رو هستیم که با نیت خوب اما نگاه بخشی به موضوع و مساله نگاه می کنند. بنابراین چنین نگاهی باعث شده که نتوانیم به یک همگرایی برسیم. نکته جالب اینجاست که مجریان و تصمیم گیرندگان بر این باورند که هرچه زودتر این همگرایی باید اتفاق بیافتد لذا هر چند وقت یکبار یکی از مسئولان اعلام کی کند که ما مشکلات را تا حدودی حل کردیم. برای مثال همین تصمیماتی که در چند روز اخیر ما از سوی کمیسیون عمران مجلس در رابطه با صنعت خودرو و ورود آن به بازار بورس و یا کنار گذاشتن شورای رقابت شاهد بودیم.

این کارشناس در ادامه خاطرنشان می کند: اما هنوز دو روز از آن تصمیم اعلام شده نگذشته است که می بینیم یک نهاد و سازمان دیگر خبری درست مقابل آن تصمیم می دهد و به نوعی گذاره قبلی را تکذیب و یا بلااثر می کند. اینجاست که ما سردرگمی در صنعت خودرو را شاهد هستیم. بنابراین نکته اینجاست که مسئولان برای حل یک مساله بسیار پیچیده ی ساده انگارانه اقدام می کنند و بدون تعامل صحیح با دیگر نهادها و ارگان ها در تلاش برای حل موضوع و مساله هستند. اینجاست که ما در خروجی جلسات شاهد یک سری تصمیمات متناقض هستیم که نتیجه آن برای مردم سردرگمی و صنعت خودرو نیز افول بیشتر است.

وی می گوید: درواقع با تصمیماتی که ما برای صنعت خودروسازی در طی این چند سال اخیر گرفته ایم به مثابه این است که پر و بال یک عقاب را قیچی کرده و از او انتظار و پرواز و اوج گرفتن را داشته باشیم. درواقع عدم تعامل و اجماع مسئولان و تصمیم گیران با یکدیگر باعث شده که صنعت خودرو در کشور ما به این حال و روز بیافتد. پیش بینی من این است که وضعیت روبه افول فعلی در صنعت خودروسازی همچنان ادامه‌دار خواهد بود و حداقل تا نزدیک انتخابات 1400 این سردرگمی را شاهد هستیم.

کاکایی در پاسخ به این سوال که چه عواملی مانع ایجاد همگرایی در بین ارگان ها و تصمیم گیران می شود، می گوید: پاسخ به این سوال کاملا روشن است چرا که ما باید بین یکسری چیزهای متناقض تصمیم گیری کنیم. از یک طرف برای حمایت از مصرف کننده می خواهیم خودروی ارزان وارد بازار کنیم اما از طرف دیگر به دلیل موانع واقعی اقتصادی موجود در کشور این امر امکان پذیر نیست. هزینه ها در صنعت خودروسازی ما بالاست اما وقتی وارد این صنعت می شویم و کنکاش می کنیم می بینیم که هزینه ها در درون صنعت خودروسازی و شرکت های خودروساز نیست بلکه از جاهای دیگری بر آن تحمیل می شود. مجموع این عوامل باعث می شود که شما دائما صحبت های متناقض بشنوید و شاهد تصمیمات متناقض باشید. بنابراین در چنین صنعت پیچیده ای شما چاره ای ندارید جز اینکه دانش گسترده ای را به کار بگیرید و یک نقطه ای را به عنوان نقطه همگرایی انتخاب کنید.