ورود شناورهای خارجی کنترل شود
تین نیوز | ایران به‌واسطه دسترسی به آب‌های بین‌المللی از طریق شمال و جنوب و حمل ارزان کالا و خدمات از طریق دریا، یکی از بزرگترین ناوگان دریایی دنیا را در اختیار دارد که علاوه بر کشتی‌های ملکی، از خدمات شرکت‌های کشتیرانی بزرگ دنیا نیز بهره می‌گیرد.
به طوری که این کشتی‌ها روزانه در بندرهای شهید رجایی، باهنر و بندرلنگه درحال تردد هستند که ظرفیت خوبی برای ساخت کشتی در کشور به وجود آورده است. در حال‌حاضر بخش صنعت کشتی‌سازی واقع در غرب بندرعباس که دارای مجتمع‌های بزرگ در این صنعت است، توانسته در سال‌های اخیر موفقیت‌های بزرگی را در زمینه تعمیر و ساخت شناورهای کوچک و بزرگ تجربه کند و این روزها نیز با تعمیر کشتی نفتی چین و به آب انداختن شناور جمع‌آوری آلودگی نفتی و ساخت شناور کاوشگر دریایی خلیج‌فارس، بار دیگر توانمندی ایرانیان در این صنعت را به اثبات برساند که می‌توانیم در تحریم‌ها هم موفق
باشیم. این شرایط درحالی است که هم‌اکنون با وجود این توانمندی، اتفاقات عجیبی در این صنعت رخ می‌دهد و با وجود پیشرفت‌های چشمگیر این عرصه، اقدام به خرید مشابه خارجی شده و با زدن رنگ بر این کشتی‌ها، به‌عنوان تولید داخل معرفی می‌شود که این امر انتقاد برخی مسئولان را که نگران وضعیت تولید ملی هستند، برانگیخته است. در این گزارش سعی شده با رعایت اصل بی‌طرفی، به واکاوی اظهارات مطرح شده پرداخته شود.
آیت‌الله غلامعلی نعیم‌آبادی، نماینده ولی فقیه در هرمزگان و امام جمعه بندرعباس با انتقاد از اینکه برخی به جای داشته‌های داخلی به خارج فکر می‌کنند، معتقد است خرید کشتی از خارج خیانت به کشور است و عده‌ای می‌خواهند در این صنعت اقداماتی انجام دهند که با فرمایشات رهبر معظم انقلاب در تضاد خواهد بود.
وی با انتقاد از عملکرد سازمان بنادر و دریانوردی عنوان کرد: با توجه به پیشرفت کشتی‌سازی در داخل کشور، عده‌ای کشتی را در خارج از کشور خریداری و با رنگ زدن کشتی، آن را تولید داخل معرفی می‌کنند.
نماینده ولی فقیه در هرمزگان با بیان اینکه صنعت کشتی‌سازی با تمام ظرفیت‌های خوبی که دارد می‌تواند نقش موثری در کمک به اشتغال فرزندان ما داشته باشد. گفت: امروز فعالان این صنعت می‌توانند هم کشتی بسازند و هم کشتی را تعمیر کنند که در این زمینه پیشرفت خوبی به‌دست آمده است.
توان داخلی ساخت و تعمیر کشتی
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که هادی حق‌شناس، معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی در این‌باره گفت: کسانی که اینگونه اظهار نظر می‌کنند اگر از مسئولان محلی واقعیت را جویا شوند، به‌طور قطع به پاسخ درست می‌رسند.
معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی ضمن حمایت از عملکرد این سازمان اظهار کرد: خوشبختانه نیازهای سازمان بنادر از واحدهای کوچک تا یدک‌کش و واحدهای بزرگتر به لحاظ طراحی و ساخت و تجهیز، در داخل شرکت‌های کشتی‌سازی ایرانی تامین می‌شود.
وی با بیان اینکه شرکت کشتی‌سازی «ایزو ایکو» علاوه بر ساخت و تعمیر کشتی‌ها برای نخستین‌بار به فناوری تعمیر جکاب‌های دریایی عمق زیاد (دکل‌های حفاری چاه نفت) که تا قبل از این در انحصار شرکت‌های امریکایی و انگلیسی بود دست پیدا کرده است، گفت: تاکنون ۲ فروند کشتی کانتینربر و صدها شناور کوچک و بزرگ ساخته‌شده، حاصل دسترنج مهندسان و کارگران ایرانی بوده و امروز در شرکت کشتی‌سازی «ایزو ایکو» و شرکت‌های تابع آن، صدها کارگر دست‌اندرکار مشغول ساخت شناورهای کوچک و بزرگ هستند.
حق‌شناس با بیان اینکه ساخت یک کشتی متشکل از قطعات فنی مختلف است، افزود: برخی از قطعات کشتی الکترونیکی یا مکانیکی است که ممکن است این قطعات از خارج خریداری شود، اما اصل تولید این شناورها در داخل کشور انجام می‌شود.
معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی یادآور شد: به‌طور نمونه تولید خودرو هم‌اکنون در داخل کشور انجام می‌شود، اما ممکن است برخی از قطعات خودرو از خارج وارد شود که همین موضوع در صنعت کشتی‌سازی نیز حاکم است. از این‌رو به نظر می‌رسد بهتر است کسانی که قصد دارند درباره صنایع تولید داخل اظهارنظر کنند، بازدیدی از این صنعت به‌عمل آورند و سپس اقدام به اظهارنظر کنند.
واردات شناورهای دست دوم خارجی
محمدسعید سیف، دبیر ستاد توسعه فناوری دریایی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نیز در این‌باره گفت: برخی شرکت‌ها ممکن است اقدام به واردات کشتی‌هایی از خارج کشور کنند و به اسم تولید داخل مورد استفاده قرار دهند، از این رو سازمان بنادر و دریانوردی باید دقت بیشتری به خرج دهد که این اتفاقات در صنعت کشتی‌سازی رخ ندهد.
وی ادامه داد: هم‌اکنون واردات سالانه حدود ۱۵۰۰ شناور در کشور ثبت می‌شود، این در حالی است که توان ساخت این نوع شناورها در داخل وجود دارد. اما از آنجا که ورود این شناورها کنترل نمی‌شود، سبب لطمه به تولید داخل خواهد شد.سیف با تاکید بر توان و امکان ساخت شناورهای کوچک و بزرگ در کشور بیان کرد: این شرایط در حالی است که شناورهای دست دوم خارجی به راحتی وارد کشور می‌شود که این موضوع یکی از معضلات صنعت کشتی‌سازی کشور است.
کنترل مبادی ورودی
دبیر ستاد توسعه فناوری دریایی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری ادامه داد: درحال‌حاضر برخی از شرکت‌های خارجی با استفاده از منابع بخش خصوصی اقدام به ساخت کشتی و شناور برای کشور می‌کنند.
وی با تاکید بر اینکه واردات این نوع شناورها و کشتی‌ها باید از ۲ منبع کنترل شود، گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک‌هایی که اقدام به ارائه وام می‌کنند، باید سعی در رعایت قانون استفاده حداکثری از توان تولید داخل کنند و سازمان بنادر و دریانوردی ثبت این واردات را منوط به رعایت قانون استفاده حداکثری از توان تولید داخل کند. یعنی چنانچه امکان ساخت آن در داخل وجود دارد، اجازه ثبت داده نشود.
سیف خاطرنشان کرد: هم‌اکنون ساخت کشتی نفتکش ۱۰۰ هزار تنی نیز در کشور امکانپذیر است.
ساخت کشتی «دریا پاک»
استاندار هرمزگان نیز در این‌باره می‌گوید: با همه کارشکنی‌هایی که علیه کشورمان می‌شود، روزبه‌روز شاهد اقدامات بزرگ و اقتدار ایران هستیم که نمونه بارز آن ساخت یک کشتی دیگر به نام «دریا پاک» است که به‌دست فرزندان برومند ایران در کشتی‌سازی بندرعباس انجام شد که به‌طور قطع صنعت کشتی‌سازی با تکیه بر تلاش کارکنان خود به این تحول و پیشرفت دست یافته است.
جاسم جادری با اشاره به اینکه در بخش شناورهای مسافری کمبودهایی وجود دارد و درخواست ساخت ۶فروند کشتی نیز ارائه شده است، افزود: با توجه به این شرایط و قابلیت‌ها باید این کمبودها رفع و حوزه دریایی تقویت شود.
براساس این گزارش، با توجه به ظرفیت‌های موجود و نیروی انسانی توانمند در صنعت کشتی‌سازی، به نظر می‌رسد به جای چشم دوختن به کشورهای خارجی و هزینه‌کرد گزاف باید بیشتر به فکر توانمندسازی دانش و توانایی نیروی انسانی در تمامی حوزه‌ها به ویژه صنعت کشتی‌سازی باشیم تا از وابستگی‌ها نجات پیدا کنیم. چراکه حمایت از تولید داخل و ایجاد اشتغال و نوآوری، سبب قطع وابستگی به خارج از کشور می‌شود و به دنبال آن، کشور به یک قطب بزرگ صنعتی تبدیل خواهد شد.
