◄ ترانزیت ریلی زیر سایه انحصار
ایران به‌عنوان یک شاهراه ارتباطی بین آسیا و اروپا توانایی بالایی درزمینهٔ ترانزیت کالا دارد و با توجه به توسعه مطلوب خطوط ریلی، ایران قادر است بارهای زیادی را از طریق ریل ترانزیت کند؛ اما به دلایلی ازجمله شرایط خطوط ریلی و همچنین انحصار در این شیوه حمل‌ونقل، هنوز ترانزیت ریلی ایران شرایط مطلوبی ندارد.
ایران به‌عنوان یک شاهراه ارتباطی بین آسیا و اروپا توانایی بالایی درزمینهٔ ترانزیت کالا دارد و با توجه به توسعه مطلوب خطوط ریلی، ایران قادر است بارهای زیادی را از طریق ریل ترانزیت کند؛ اما به دلایلی ازجمله شرایط خطوط ریلی و همچنین انحصار در این شیوه حمل‌ونقل، هنوز ترانزیت ریلی ایران شرایط مطلوبی ندارد.
به گزارش تین‌نیوز به نقل از ایرنا، درگذشته بخش مهمی از جاده ابریشم که ابتدا وانت‌های دنیای آن روز را به هم وصل می‌کرد، از ایران می‌گذشت. جاده‌ای که وظیفه انتقال کالا و مسافر را برعهده داشت و به‌نوعی می‌توان آن را نخستین مسیر ترانزیت کالا در دنیا دانست.
به‌طور مثال در بندر تاریخی سیراف، تجارت آب شیرین انجام می‌شد و کشتی‌هایی که از شرق و غرب دنیا درحرکت بودند برای تأمین آب شرب خود به ایران می‌آمدند. به همین منظور هم سازه‌های آبی پیشرفته‌ای در نوع خود در این بندر ایجادشده بود.
علاوه‌بر آن، دیگر بنادر جنوبی ایران نیز اهمیت زیادی در تجارت داشته و حتی به‌مرورزمان نقش سیاسی و اجتماعی نیز به خود گرفتند؛ تا آنجا که در جنگ جهانی دوم حرکت نیروهای متفقین از بنادر جنوبی ایران و رسیدن به روسیه باعث شد تا نام پل پیروزی به ایران داده شود.
امروز هم این اهمیت همچنان پابرجاست و خاک ایران می‌تواند مسیر اتصال آب‌های آزاد به بازارهای بزرگ آسیای میانه و قفقاز باشد و بر همین اساس، اتصال ریلی بنادر جنوبی با بنادر شمالی کشور در دستور کار قرار دارد تا جابه‌جایی کالا در قالب صادرات و یا ترانزیت در بستر آن انجام شود.
ساخت این خط آهن که بیش از یک دهه است که آغازشده با بهره‌برداری از مسیر قزوین–رشت، اکنون در مراحل نهایی برای اتصال به آستارا قرار دارد.
لزوم دوخطه شدن خط آهن بندرعباس-رشت
مسعود دانشمند، دبیرکل خانه اقتصاد با یادآوری این‌که ساخت خط آهن رشت تا آستارا ازنظر مهندسی کار سختی است، گفت: برای سرعت در ساخت این قطعه تدابیر ویژه‌ای نیاز است که پیشنهاد آن را به راه‌آهن داده‌ایم.
وی بابیان این‌که بهره‌برداری کامل از راه‌آهن شمال-جنوب می‌تواند به رشد صادرات کمک کند، ادامه داد: البته لازم است تا هم‌زمان تمام‌مسیر بندرعباس تا رشت را دوخطه کنیم زیرا راه‌آهن ما براساس قطار مسافری ساخته‌شده و مسافربر بار ارجحیت دارد که باعث کند شدن انتقال کالا می‌شود.
دانشمند به کمبود کشنده واگن در کشور اشاره کرد و افزود: با افزایش کشنده‌ها و همچنین دوخطه شدن این مسیر، دیگر قطاری منتظر قطار دیگر نمی‌شود.
دبیرکل خانه اقتصاد تأکید کرد: باید تلاش کنیم تا حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی با این وضعیت قیمت‌ها رقابت‌پذیر شود.
این فعال اقتصادی هشدار داد: به دلیل کند بودن روند انتقال بار در داخل کشور، اطمینان از مسیرهای ترانزیتی ایران کم‌کم از بین می‌رود.
وی گفت: تکلیف ترانزیت را باید با درنظر گرفتن قوانین بین‌المللی روشن کنیم و گمرک باید دروازه ورود کالا باشد نه رسوب کالا تا کالا در گمرک انبار نشود.
توسعه مطلوب خطوط ریلی در کشور
مجتبی بهاروند، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل، لجستیک و گمرک اتاق بازرگانی و صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز بابیان این‌که ازنظر توسعه خطوط ریلی در کشور مطلوب عمل کرده‌ایم، گفت: بااین‌حال اجازه نداده‌ایم شرکت‌های بزرگ ریلی در بخش‌خصوصی شکل بگیرد و باوجود به‌صرفه بودن این روش ارتباطی، به دلیل انحصار دولت استقبال چندانی نشده است.
وی ادامه داد: تکمیل خط آهن شمال-جنوب به توسعه صادرات ایران کمک می‌کند البته پیش‌شرط آن این است که انحصار دولتی از بین برود.
به گفته بهاروند، نگرش مدیران در بخش دولتی با خصوصی متفاوت است و مدیران انگیزه‌ای ندارد زیرا در ضرر و زیان شریک نیستند.
خطوط راه آهن ازازبن بست رهاشودبه کشورهای مجاور وبنادرمتصل