مولفه های کریدور جدید ترکیه به عراق
سید عبدالکریم محقق، کارشناس حمل ونقل پس از واکنش قاطع ایران در خصوص تحرکات جمهوری آذربایجان برای قطع راه ارتباطی ایران با اروپا از طریق ارمنستان (گذرگاه جعلی زنگزو)، به نظر می رسد ترکیه این بار زنگ ها را در جنوب غربی ایران یعنی عراق به صدا درآورده است.
سید عبدالکریم محقق، کارشناس حمل ونقل پس از واکنش قاطع ایران در خصوص تحرکات جمهوری آذربایجان برای قطع راه ارتباطی ایران با اروپا از طریق ارمنستان (گذرگاه جعلی زنگزو)، به نظر می رسد ترکیه این بار زنگ ها را در جنوب غربی ایران یعنی عراق به صدا درآورده است.
یعنی دسترسی به خلیج فارس از طریق بندر فاو و عراق. هرچند ترکیه از طریق دریای مدیترانه، کانال سوئز، دریای سرخ، دریای عرب و دریای عمان با کشورهای حاشیه خلیج فارس و به خصوص عربستان مراودات تجاری دارد با این حال تنها مسیر جاده ای و ریلی دسترسی این کشور به خلیج فارس، ایران است. بر اساس گزارش ها ترکیه و عراق تفاهم نامه ای برای راه اندازی خطی ریلی و جاده ای برای دسترسی ترکیه به خلیج فارس امضا کرده اند.
به گزارش تین نیوز به نقل از دنیای اقتصاد، راه اندازی این کریدور که مسیر حمل کالا و مسافر را میان ترکیه و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس کمتر می کند می تواند در آینده حلقه مهمی از مسیر انتقال کالا از چین و اقتصاد نوظهور آسیای جنوب شرقی به اروپا باشد.
قطعا احداث این کریدور، دور زدن ایران در مناسبات و مراودات تجاری بین المللی است. بدون شک راه اندازی این کریدور تاثیرات منفی بر موقعیت ژئو استراتژیکی و ژئواکونومیکی ایران می گذارد. امروزه رقابت در میدان کریدورها، نقشی اساسی در جایگاه و آینده کشورها خواهد داشت.
مولفه های امنیتی موجود در راه اندازی کریدور جدید نیز از دیگر مواردی است که سیاستگذاران و برنامه ریزان کشور باید به آن توجه لازم را داشته باشند. در حال حاضر حجم تبادلات ترکیه با عراق بسیار بیشتر از ایران است که با راه اندازی این مسیر جدید باعث حضور و نفوذ و تاثیر گذاری بیشتر این کشور در عراق خواهد شد.
موقعیت جغرافیایی ایران در گذرگاه های بین المللی از جمله کریدور شمال جنوب و شرق به غرب، دسترسی به آب های آزاد و همچنین امنیت پایدار خطوط ریلی و جاده ای و دریایی، امکان مناسبی برای نقش آفرینی ایران در مبادلات تجاری منطقه ای را فراهم آورده اما عدم تکمیل مسیرهای ریلی به خصوص راه آهن رشت آستارا ، چابهار زاهدان، عدم اتصال بنادر عمده کشور به شبکه ریلی، قوانین و مقررات دست و پاگیر، وجود نهادهای موازی در امر حمل ونقل بین المللی، عدم تعاملات مثبت بین المللی، تحریم های گسترده، رقبای منطقه ای ایران را به جای تعامل، به فکر راه اندازی کریدورهای موازی برای دور زدن ایران واداشته است.
هرچند مسیر جدید پیشنهادی ترکیه برای دسترسی به خلیج فارس به لحاظ زمان و بعد مسافت، برای جریان حمل ونقل کالا مناسب است، با این حال سیاستگذاران ترک نمی توانند نقش مولفه های امنیتی را در این خصوص نادیده بگیرند. چه بسا لازم است ترکیه نابسامانی های امنیتی در عراق پس از اشغال آمریکا را مدنظر قرار داشته باشد و به جای تعریف مسیرهایی برای دور زدن ایران، به زمینه های همکاری مشترک با ایران بهتر بیندیشد.
