خط ریلی استراتژیک چابهار زاهدان سال ۱۴۰۵ به بهره‌ برداری می‌ رسد

کارشناس ارشد ساخت و توسعه زیربناهای حمل ونقل کشور با اشاره به ضرورت اتصال هرچه سریع تر بندر چابهار به شبکه ریلی، گفت: احتمالا خط ریلی چابهار - زاهدان سال ۱۴۰۵ به بهره برداری می رسد.

به گزارش تین نیوز به نقل از مهر، منطقه چابهار، منطقه ای راهبردی در جنوب استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و یکی از قطب های اصلی در توسعه سواحل مکران و استان های شرقی کشور به شمار می رود. بندر چابهار تنها بندر اقیانوسی کشور، مجهز به دو اسکله با ظرفیت ۸.۵ میلیون تن کالا در سال است.

بندر چابهار با برخورداری از عمق پای اسکله بالغ بر ۱۶ متر نسبت به سایر بنادر فعال کشور آبخور بیشتری دارد و قرارگیری آن در خارج از محدوده خلیج فارس و تنگه هرمز باعث تسهیل تردد دریایی است و می تواند دروازه ترانزیتی کشورهای آسیای میانه، روسیه و افغانستان باشد؛ زیرا این بندر نزدیک ترین مسیر دریایی به کشورهای هند، جنوب شرقی آسیا و حتی برخی مناطق چین محسوب می شود و نقش مهمی در کریدور شمال و جنوب ایفا می کند.

ضرورت اتصال هرچه سریع تر بندر چابهار به شبکه ریلی

در این راستا، سید مرتضی ناصریان کارشناس ارشد ساخت و توسعه زیربناهای حمل ونقل کشور در گفت وگو با خبرنگار مهر با اشاره ظرفیت های موجود در بندر چابهار و ضرورت اتصال هرچه سریع تر این بندر به شبکه راه آهن کشور، گفت: در حال حاضر خط ریلی به طول ۶۲۸ کیلومتر از چابهار به زاهدان در حال ساخت است که بخشی از آن (زاهدان به خاش) به بهره برداری رسیده و ساخت بقیه آن نیز با منابع مالی دولتی با شتاب صورت می گیرد و جا دارد از حمایت ویژه مقام معظم رهبری دام ظله از این طرح تقدیر کرد، زیرا ایشان در سال ۱۳۹۸ با اختصاص ۳۰۰ میلیون دلار از منابع صندوق توسعه ملی به این طرح مهم موافقت کردند و در سال ۱۴۰۱ نیز اجازه استفاده از منابع مالی تهاتر نفتی برای برخی طرح های مهم حمل و نقل را دادند و به این ترتیب طرح راه آهن چابهار - زاهدان از منابع مالی مناسب برخوردار شده است.

افزایش ترانزیت باری به ۲ میلیون تن در سال

وی افزود: اتمام این خط ریلی، عبور کالا از کریدور شمال به جنوب را سرعت می هد و با توجه به برآوردهای صورت گرفته، حجم باری که در مسیر کریدور شمال به جنوب از روسیه و کشورهای حوزه CIS به سمت هند و برعکس با افتتاح مسیر ریلی چابهار - زاهدان به حدود ۲ میلیون تن در سال می رسد. البته تحقق بارهای ترانزیتی بیش از وابستگی به تکمیل زیرساخت ریلی، به وضعیت توقف های بارها در گمرکات و بنادر و هماهنگی نهادهای متعدد داخلی و بین المللی و امکانات لجستیکی بستگی دارد و کشور ما در جذب بار ترانزیتی موفقیت نسبی نداشته و امید است با تحول در این زمینه و تشکیل ستاد عالی ترانزیت و رفع مشکلات مدیریتی و نرم افزاری روند جذب بارهای ترانزیتی اصلاح شود.

کارشناس ارشد ساخت و توسعه زیربناهای حمل ونقل کشور تصریح کرد: بندر چابهار و راه آهن مزبور برای تسهیل صادرات و واردات استان های خراسان رضوی، خراسان شمالی و جنوبی و سیستان و بلوچستان نیز مهم است و راه آهن چابهار حمل ونقل بارهای داخلی و مسافری بین مناطق استان سیستان و بلوچستان را مقدور می کند؛ این طرح علاوه بر جنبه بین المللی از ابعاد توسعه مناطق شرقی و جنوبی کشور و آمایش سرزمینی و توسعه اقتصاد دریا محور اهمیت بالایی دارد و باعث شکوفایی و رونق بیشتر در استان بزرگ و مستعد سیستان و بلوچستان از ابعاد اقتصادی و اجتماعی خواهد شد.

وی ادامه داد: رسیدن خط راه آهن به چابهار و اتصال آن به بندر شهید بهشتی می تواند، موجب اتصال آسیای میانه و افغانستان به آب های آزاد اقیانوسی شود. از این رو کشورهای هندوستان، روسیه و آسیای میانه مستمراً پیگیر تکمیل این طرح و استفاده از این کریدور به عنوان مسیر مناسب برای حمل کالاها از آسیای میانه به جنوب آسیا هستند.

ناصریان تاکید کرد: اتصال بندر چابهار به خط آهن سراسری، ظرفیت جابه جایی ۷.۷ میلیون تن بار و ۲ میلیون مسافر در سال را ایجاد می کند که علاوه بر درآمد ترانزیت ریلی، در افزایش درآمدهای بندری و گمرکی و حمل بارهای داخلی راه آهن مؤثر است، همچنین برآورد می شود در شرایط خوش بینانه به صورت مستقیم و غیرمستقیم تا حدود ۳۰۰ میلیون دلار در سال برای کشور درآمدزایی ارزی و ریالی ایجاد خواهد داشت.

خط ریلی چابهار  زاهدان امسال به بهره برداری نمی رسد

ناصریان افزود: این خط ریلی بیش از ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد که بندر شهید بهشتی چابهار را به شبکه راه آهن متصل می کند و خط ریلی دیگری که در امتداد راه آهن چابهار - زاهدان در راستای شمالی- جنوبی قرار دارد از زاهدان به مرز میلک می رسد و بعد شهر بیرجند را پوشش می دهد و در نهایت در ایستگاه یونسی (نزدیک تربت حیدریه) به شبکه موجود راه آهن متصل می شود، و محور میان بر قابل توجهی در شبکه ریلی شکل می گیرد که کریدور ترانزیتی شرق کشور را در راستای شمالی - جنوبی فراهم می کند، به عبارت دیگر اگر زاهدان به یونسی متصل شود بار از چابهار به سمت سرخس در مسیر مستقیم می تواند سیر کند که موجب بهبود ارتباط ریلی با افغانستان و ترکمنستان می شود و به تبع آن کشورهای آسیای میانه و روسیه هم امکان حمل بار بیشتری را خواهند داشت و این محور مورد علاقه کشور هندوستان نیز به شمار می رود.

ناصریان با اشاره به اینکه ده سال از آغاز طرح خط ریلی چابهار - زاهدان می گذرد اما هنوز تکمیل نشده، گفت: در ماه های اخیر برخی افراد گفتند که این خط ریلی تا پایان امسال تکمیل می شود اما این ادعا صحیح نیست، حتی اینکه سال آینده به بهره برداری برسد، دور از انتظارها است؛ علاوه بر استمرار اعتبار کافی نیازمند تلاش فوق العاده اجرایی است و احتمالاً افتتاح این طرح در سال ۱۴۰۵ خواهد بود.

اهمیت تکمیل پروژه ریلی چابهار  زاهدان

این پروژه ریلی در فاز اول از چابهار به زاهدان اتصال پیدا کرده و از آنجا از طریق مسیر بافق به آسیای میانه اتصال پیدا می کند، اما اتصال ریلی زاهدان به بیرجند و از آنجا به سمت مشهد، مسیر را کوتاه تر می کند؛ بدین ترتیب، رغبت بیشتری نیز برای حمل کالا ایجاد خواهد کرد.

خط ریلی چابهار - زاهدان در سال ۱۳۹۲ آغاز شده و پیمانکار آن قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء است؛ این پروژه ریلی ۶۲۸ کیلومتر طول دارد و حدود ۵۰ درصد مسیر آن کوهستانی بوده و از لحاظ موقعیت جغرافیایی در شرایط خاصی قرار دارد. این پروژه با اعتبارات عمرانی آغاز شده و به وضعیت فعلی رسیده است. با افتتاح خط ریلی چابهار به زاهدان، تنها بندر اقیانوسی کشور (بندر شهید بهشتی چابهار) به شبکه ریلی متصل خواهد شد.