◄ برقی کردن راه آهن گرمسار اینچه برون غیر مفید نیست/ پیشنهاد اجرای طرح با اصلاح قرارداد
مرکز پژوهش های مجلس با تحقیق درباره طرح قرارداد برقی کردن راه آهن اینچه برون گرمسار اعلام کرد: با انجام برخی اصلاحات در قرارداد فعلی و اجرای پروژه برقی کردن خط آهن گرمسار اینچه برون پیشنهاد می شود.
مرکز پژوهش های مجلس با تحقیق درباره طرح قرارداد برقی کردن راه آهن اینچه برون گرمسار اعلام کرد: با انجام برخی اصلاحات در قرارداد فعلی و اجرای پروژه برقی کردن خط آهن گرمسار - اینچه برون پیشنهاد می شود.
به گزارش تین نیوز، مرکز پژوهش های مجلس در گزارش خود اعلام کرد که قرارداد طرح برقی کردن خط ریلی اینچه برون گرمسار با هدف افزایش توان حمل در مسیر و افزایش ظرفیت حمل، میان ایران و روسیه به صورت اقدامات مهندسی، تدارک و ساخت (EPC) از محل فاینانس روسیه به ایران (وام صادراتی) و مابقی از منابع داخل ایران در سال ۱۳۹۶ منعقد شد.
این قرارداد در ابتدا با درخواست تغییر مفاد قرارداد توسط طرف روسی و پذیرش تغییرات توسط ایران و در ادامه، عدم تمایل ایران به دلیل طرح برخی ریسک های فنی و اقتصادی پروژه تاکنون نافذ و اجرایی نشده، اما همواره به عنوان یکی از موضوعات مورد مذاکره میان ایران و روسیه در سال های اخیر جریان داشته است.
شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران در دولت سیزدهم به همراه برخی از کارشناسان ریلی در کشور، اشکال هایی را درخصوص طرح مذکور و/یا قرارداد آن مطرح کرده اند که مهمترین آنها عبارتند از:
1. موضوعیت نداشتن افزایش ظرفیت و بهینه نبودن گزینه برقی کردن که به عبارتی محل سؤال بودن کلیت طرح، فارغ از حضور روسیه در این طرح است. دلیل اصلی این ادعا، فاصله زیاد میان عملکرد فعلی خط با ظرفیت ۲.۸ میلیون تنی در حال بهره برداری آن و خالی بودن حداقل ۵۰ درصد ظرفیت آن است،
2. ضرورت تغییر ابعاد تونل ها به خصوص در محدوده پل سفید تا فیروزکوه و ضرورت نیاز به ایجاد واریانت جدید به دلیل ممکن نبودن تغییر ابعاد تونلها (با هدف دور زدن این محدوده)،
3. ضرورت افزایش بار محوری مسیر از ۲۰ تن به ۲۵ تن،
4. بیش برآورد بودن مبلغ قرارداد و عدم تناسب با آورده فنی مورد نظر.
بر اساس این گزارش، شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران به استناد دلایل ذکر شده و به رغم آنکه دو کشور ایران و روسیه در آخرین اقدام رسمی، در آبان ماه سال ۱۴۰۱ برای تمدید مهلت استفاده از وام صادراتی روسیه برای طرح برقی کردن راه آهن گرمسار - اینچه برون توافق کرده بودند، پروژه فعلی برقی کردن خط آهن گرمسار - اینچه برون را غیرمفید بلکه حتی برخلاف منافع ملی تشخیص داده و قائل به امضای مفاد قرارداد نبوده و دو گزینه جایگزین را به ترتیب اولویت مطرح کرده است:
1. انتقال وام به محور سرخس - بندرعباس برای دوخطه کردن سرخس- بافق و/یا برقی کردن بافق- بندرعباس،
2. باقی ماندن در مسیر اینچه برون - گرمسار با شرط ساخت واریانت شیرگاه - میاندره برای حذف بخش فیروزکوه پل سفید و برقی کردن کل مسیر و نیز افزایش بار محوری مسیر از ۲۰ به ۲۵ تن.
فایل کامل گزارش مرکز پژوهش های مجلس اینجاست.
تحلیل عمیق و جامع پروژه برقیسازی راه آهن گرمسار - اینچهبرون
مقدمه:
خبر پیشنهاد اجرای پروژه برقیسازی راه آهن گرمسار - اینچهبرون با وجود برخی اصلاحات در قرارداد، نشان از اهمیت استراتژیک این پروژه در شبکه ریلی کشور دارد. با این حال، همانطور که در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس نیز آمده است، این پروژه با چالشهای جدی روبرو است. در این تحلیل، به بررسی دقیقتر ابعاد مختلف این پروژه، از جمله مزایا، چالشها، گزینههای جایگزین و پیشنهادات برای بهبود تصمیمگیری ، با تمرکز بر ابعاد فنی و اقتصادی پروژه، تلاش میشود تا با استفاده از دادهها و ارقام، تحلیل دقیقتری ارائه شود.خواهیم پرداخت.
ابعاد فنی و مهندسی:
جنبه فنی توضیحات دادههای مورد نیاز
تغییرات زیرساخت تعویض ریلها، نصب شبکههای برقرسانی، تعمیر پلها و تونلها طول خط، تعداد پلها و تونلها، نوع ریلهای موجود و جدید، مشخصات فنی شبکه برقرسانی
تجهیزات و فناوری انتخاب لوکوموتیوهای برقی، سیستمهای کنترل و مدیریت انرژی انواع لوکوموتیوهای موجود در بازار، قیمت، راندمان انرژی، قابلیت اطمینان، مقایسه فنی انواع سیستمهای کنترل
تأثیر بر سرعت و ظرفیت افزایش سرعت قطارها، ظرفیت حمل بار و مسافر سرعت فعلی قطارها، ظرفیت فعلی خط، ظرفیت مورد انتظار پس از برقیسازی، محدودیتهای هندسی خط
نگهداری و تعمیرات ایجاد سیستمهای نگهداری و تعمیرات تخصصی تعداد تجهیزات برقی، دورههای تعمیرات، نیروی انسانی مورد نیاز، قطعات یدکی مورد نیاز
ابعاد اقتصادی:
جنبه اقتصادی توضیحات دادههای مورد نیاز
هزینههای سرمایهگذاری هزینههای خرید تجهیزات، نصب، و تغییرات زیرساخت برآورد هزینههای هر یک از مراحل پروژه، نرخ ارز، تورم
هزینههای عملیاتی هزینههای انرژی، تعمیر و نگهداری، نیروی انسانی مصرف انرژی هر لوکوموتیو، هزینه برق، هزینه تعمیرات، هزینه نیروی انسانی
بازگشت سرمایه مدت زمان بازگشت سرمایه، نرخ بازگشت داخلی جریان نقدینگی پروژه، نرخ تنزیل، مدت زمان بهرهبرداری از پروژه
تأثیر بر اقتصاد منطقه ایجاد اشتغال، توسعه اقتصادی منطقه تعداد نیروی کار مورد نیاز در مراحل مختلف پروژه، تأثیر بر درآمدهای محلی، جذب سرمایهگذاری
جدول مقایسه هزینههای عملیاتی لوکوموتیوهای دیزلی و برقی (مثال فرضی)
آیتم لوکوموتیو دیزلی لوکوموتیو برقی
سوخت X تومان در کیلومتر -
تعمیر و نگهداری Y تومان در کیلومتر Z تومان در کیلومتر
نیروی انسانی A نفر B نفر
مجموع هزینههای عملیاتی X+Y+A تومان در کیلومتر Z+B تومان در کیلومتر
مدلسازی مالی:
برای ارزیابی دقیقتر جنبههای اقتصادی پروژه، میتوان از مدلهای مالی استفاده کرد. این مدلها به پیشبینی جریانهای نقدی، محاسبه نرخ بازگشت داخلی و دوره بازگشت سرمایه کمک میکنند.
عوامل موثر بر تصمیمگیری:
• سیاستهای دولت: حمایت دولت از پروژههای زیرساختی، قوانین و مقررات مربوط به حمل و نقل ریلی
• شرایط اقتصادی کشور: نرخ تورم، نرخ ارز، نرخ بهره
• تغییرات تکنولوژیکی: پیشرفتهای فناوری در حوزه حمل و نقل ریلی
• تغییرات در تقاضای حمل و نقل
محدودیتهای تحلیل:
• عدم دسترسی به دادههای دقیق: در بسیاری از موارد، دسترسی به دادههای دقیق و به روز دشوار است.
• تغییرات در شرایط محیطی: شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ممکن است در طول اجرای پروژه تغییر کند و بر نتایج پیشبینی شده تأثیر بگذارد.
• عدم قطعیت در برخی از فرضیهها: برخی از فرضیههای مورد استفاده در مدلسازی ممکن است با واقعیت مطابقت نداشته باشند.
پیشنهادات برای بهبود تصمیمگیری:
• تشکیل کارگروه تخصصی: تشکیل یک کارگروه تخصصی متشکل از متخصصان مختلف برای بررسی همه جانبه پروژه.
• انجام مطالعات حساسیتپذیری: انجام مطالعات حساسیتپذیری برای بررسی تأثیر تغییرات در پارامترهای مختلف بر نتایج پروژه.
و استفاده از نرمافزارهای تخصصی: استفاده از نرمافزارهای تخصصی برای مدلسازی و شبیهسازی پروژه.
• برگزاری جلسات عمومی: برگزاری جلسات عمومی برای جمعآوری نظرات مردم و ذینفعان.
نتیجهگیری:
پروژه برقیسازی راه آهن گرمسار - اینچهبرون یک پروژه پیچیده و چندبعدی است که نیازمند تصمیمگیری دقیق و جامع است. با استفاده از رویکرد دادهمحور و مدلسازی، میتوان به تحلیل دقیقتر و جامعتری از این پروژه دست یافت.