تشریح علت عقب ماندگی شهرداری تهران در حوزه حمل ونقل عمومی

به گزارش تین نیوز به نقل از ایلنا، محسن هرمزی معاون حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران  در پاسخ به این سوال که چرا براساس گزارش اخیر کمیسیون عمران و حمل ونقل شورا، با وجود گذشت بیش از ۹ ماه از شروع سال جاری، شهرداری پایتخت هنوز به بخش زیادی از تکالیف تعیین شده در مصوبه بودجه ۱۴۰۲ مدیریت شهری در حوزه نوسازی و بهسازی ناوگان حمل ونقل عمومی عمل نکرده است، توضیح داد: عملکرد شهرداری تهران در حوزه حمل ونقل عمومی در سال ۱۴۰۲ را باید در پایان سال قضاوت کنیم، زیرا بسیاری از برنامه های این حوزه هنوز در دست اجرا قرار دارد و با توجه به اعتبارات تخصیص یافته به پروژه های مختلف، قطعا تا انتهای امسال در بخش هایی مثل اورهال قطارهای مترو و تامین اتوبوس های جدید شاهد پیشرفت محسوسی نسبت به وضع موجود خواهیم بود. 

معاون شهردار تهران ادامه داد: از ابتدای امسال تا کنون، شهرداری تهران طی ۲ مرحله واگن های اورهال شده را به شبکه مترو تحویل داده که در مجموع شامل ۱۱ رام قطار AC و دو رام قطار DC پلاس برای خطوط درون شهری و ۲ واگن دوطبقه برای خط ۵ مترو بوده است. ضمن این که در ۹ ماه ابتدایی امسال، ۲۹۵ اتوبوس نو و ۱۶۵ اتوبوس بازسازی شده وارد ناوگان اتوبوسرانی پایتخت شده است و همچنین علاوه بر خط متروی پرند به طول ۴۰ کیلومتر، چند ایستگاه نیز در خطوط درون شهری مترو افتتاح شده و چند افتتاح دیگر نیز در دستور کار است و تا پایان سال در مجموع ۱۳ ایستگاه متروی درون شهری جدید به بهره برداری خواهد رسید. 

وی با تاکید بر این که آمارهای فوق حاکی از آن است که در سال ۱۴۰۲ کارهای زیادی در حوزه توسعه خطوط و ناوگان حمل ونقل عمومی تهران انجام شده است، عنوان کرد: احتمالا تا پایان امسال، تعداد اتوبوس های تحویلی به شهرداری تهران توسط تولیدکنندگان داخلی به میزان مشخص شده در برنامه زمان بندی قراردادها نخواهد رسید؛ علت این مساله نیز آن است که ظرفیت تولید اتوبوس سازان داخلی نسبت به آنچه پیش بینی می شد، کمتر است، ولی به هر حال شهرداری با این شرکت ها قرارداد بسته و به تعهدات مالی خود نیز عمل کرده است، بنابراین چاره ای نداریم جز این که صبر کنیم تا تولیدکنندگان داخلی اتوبوس های بیشتری را تولید کنند و به ما تحویل بدهند. 

ثبت صورت وضیعت ها در سامانه کنترل پروژه تا خرداد سال آینده زمان می برد 

هرمزی در پاسخ به این سوال که چرا براساس گزارش اخیر کمیسیون حمل ونقل شورا، هنوز بخش زیادی از هزینه کردهای شهرداری در سال ۱۴۰۲ در پروژه های مربوط به توسعه حمل ونقل عمومی تهران در سامانه کنترل پروژه به ثبت نرسیده است، اظهار داشت: شهرداری تهران در سال جاری درآمدهای گوناگونی را در بخش های نقد و غیرنقد به دست آورده که بخش مهمی از آن ها در حوزه حمل ونقل هزینه شده است که این هزینه کردها نیز براساس فرآیندهای اداری تعریف شده در قانون، در حال ثبت در سامانه کنترل پروژه است. از نظر ما، هیچ تاخیری در ثبت هزینه کردها در سامانه رخ نداده است و در دوره های گذشته مدیریت شهری نیز مشاهده می کردیم که تبدیل شدن عملکردهای یک سال به صورت وضعیت و ثبت شدن در سامانه کنترل پروژه تا خرداد سال بعد طول می کشید. 

معاون حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران ادامه داد: این قضاوت منصفانه ای نیست که بگوییم چون بخشی از هزینه کردهای شهرداری در طرح های مربوط به توسعه حمل ونقل عمومی در سامانه به ثبت نرسیده، بنابراین عملکرد شهرداری در سال ۱۴۰۲ ضعیف بوده است؛ به همین دلیل، با وجود این که نمی توان آمارهای ارائه شده در گزارش اخیر کمیسیون محترم حمل ونقل شورای شهر را نادرست دانست، ولی معتقدیم که این گزارش نیاز به تدقیق بیشتر دارد. اگرچه نمی توان انکار کرد که اتوبوس سازان داخلی امکان پایبندی صد درصدی به تعهدات پیش بینی شده در قراردادهای منعقده در زمینه تحویل اتوبوس ها در موعد مقرر را ندارند و این موضوعی است که اعضای شورا نیز از آن باخبر هستند و رئیس محترم شورا هم چند مرتبه در سخنان خود مطرح کرده اند. 

وی در پاسخ به این سوال که آیا در زمان انعقاد قرارداد بین شهرداری تهران با اتوبوس سازان داخلی در ماه های پایانی سال قبل و ماه های ابتدایی امسال، مدیریت شهری نمی توانست پیش بینی کند که با توجه به تمام مشکلات موجود در حوزه تولید اتوبوس در کشور، ممکن است تولیدکنندگان نتوانند به تعهدات پیش بینی شده در قراردادها عمل کنند، توضیح داد: زمانی که قراردادها را منعقد می کردیم، مبنا را بر این گذاشته بودیم که شرکت های تولیدکننده اتوبوس می توانند به تعهدات خود عمل کنند، البته نمی توان صرفا خود این شرکت ها را در زمینه عمل نکردن به تعهداتشان مقصر دانست، بلکه باید گفت مجموعه اتفاقاتی در روندهای فنی و اداری تامین مالی قراردادها و تولید اتوبوس ها رخ داده است که باعث شده تولیدکنندگان نتوانند اتوبوس ها را در موعد مقرر به شهرداری تحویل بدهند. 

دشوار بودن تامین منابع نقد برای شهرداری به علت کاهش ساخت وساز در تهران 

هرمزی با بیان این که یکی از عوامل مهم عملی نشدن تعهدات تولیدکنندگان داخلی در زمینه تحویل به موقع اتوبوس براساس مفاد قراردادهای منعقدشده، این است که بخشی از تامین مالی این قراردادها از محل درآمدهای غیرنقد شهرداری انجام می شود، عنوان کرد: شهرداری بخشی از هزینه قراردادهای خرید اتوبوس را به صورت غیرنقد به تولیدکنندگان داخلی می پردازد و با توجه به این که منابع غیرنقد بیشتر مربوط به املاک شهرداری هستند، طبیعتا تبدیل شدن این منابع به منابع نقد و استفاده از آن برای خرید تجهیزات مورد نیاز تولید اتوبوس زمان می برد، بنابراین نمی توان به اتوبوس سازان داخلی خرده گرفت که چرا اتوبوس های خود را به موقع به شهرداری تحویل نداده اند، چون بخشی از اعتباراتی که آن ها از مدیریت شهری تحویل گرفته اند، به صورت ملک یا دیگر منابع غیرنقد بوده است. 

معاون شهردار تهران در پاسخ به این سوال که چرا مدیریت شهری به جای پرداخت منابع نقد در قراردادهای خرید اتوبوس و دیگر پروژه های مربوط به توسعه حمل ونقل عمومی، عمدتا به پرداخت هزینه ها از طریق منابع غیرنقد و به عبارت دیگر، واگذاری املاک خود به شرکت های تولیدکننده اتوبوس یا دیگر مجریان پروژه های حمل ونقلی روی آورده است، توضیح داد: روی آوردن مدیریت شهری به استفاده از منابع غیرنقد از آنجا ناشی می شود که در حال حاضر تامین منابع نقد برای شهرداری به علت کاهش میزان ساخت وساز نسبت به دوره های گذشته مدیریت شهری و همچنین کمبود نقدینگی در اختیار مردم به دلیل شرایط اقتصادی موجود، دشوار شده است؛ در چنین شرایطی، با توجه به نیاز ضروری تهران به نوسازی و بازسازی ناوگان حمل ونقل عمومی، چاره ای نداریم که حتما از منابع غیرنقد استفاده کنیم تا روند بهسازی ناوگان با تاخیر بیشتری مواجه نشود. 

تامین عمده منابع خرید اتوبوس های نو و اورهال قطارهای مترو از مسیر غیرنقد 

معاون حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: ما هم می پذیریم که شهرداری تهران در عمل به برخی تکالیف تعیین شده در مصوبه بودجه ۱۴۰۲ در حوزه حمل ونقل عمومی تا حدی دچار عقب ماندگی است، اما علت این عقب ماندگی بیشتر به نحوه تامین درآمدها بازمی گردد، زیرا در حال حاضر بخش مهمی از منابع مالی پروژه های حمل ونقلی به صورت غیرنقد محقق می شود و تبدیل این منابع به منابع نقد زمان می برد. به طور مثال، عمده منابع مالی پروژه متروی پرند که یکی از مهمترین طرح های اجرایی شده در دوره فعلی مدیریت شهری است و با وجود این که هنوز نواقصی دارد، اما نمی توان انکار کرد که بهره برداری از آن کمک مهمی به اهالی پرند کرده، به صورت غیرنقد تامین شده است؛ اتفاقا همین مساله باعث زمان بر شدن بهره برداری از خط و ایستگاه متروی پرند شد و تعویق چندباره آن را به همراه داشت.  

وی با اعلام این نکته که عمده عملیات مالی خرید اتوبوس های نو و اورهال قطارهای مترو نیز از مسیر غیرنقد انجام می شود، عنوان کرد: وقتی عملیات غیرنقد اتفاق می افتد، یعنی شهرداری ابتدا باید یا خودش ملکی را بفروشد یا آن ملک را به شرکت ایرانی طرف قرارداد واگذار کند و زمانی که آن ملک فروش رفت، می توان مبلغ مورد نظر را به شرکت های چینی یا شرکای اروپایی پرداخت تا قطعات مورد نیاز برای اورهال قطارها یا تولید اتوبوس ها وارد کشور شود و سپس روند تولید اتوبوس یا بازسازی واگن های مترو به جریان بیفتد. این در حالی است که اگر می توانستیم عمده منابع مالی قراردادها را به صورت نقد تامین کنیم و ناچار نبودیم که از منابع غیرنقد برای توسعه خطوط و ناوگان حمل ونقل عمومی بهره ببریم، حتما روند توسعه و بهسازی ناوگان با سرعت بیشتری پیش می رفت. 

طرح جامع حمل ونقل صرفا باید به تصویب شورای عالی ترافیک برسد 

هرمزی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که چرا با وجود تاکید برخی اعضای شورای شهر تهران مبنی بر لزوم تصویب طرح جامع حمل ونقل پایتخت در صحن شورا، شهرداری بدون اخذ مصوبه شورای شهر، این طرح را به شورای عالی ترافیک ارسال کرده است، خاطرنشان کرد: طرح جامع حمل ونقل نیازی به تصویب در صحن شورای شهر تهران ندارد؛ این حرف ما نیست، بلکه مُرّ قانون است و براساس مصوبه ضابطه ۸۰۱ سازمان برنامه و بودجه کشور، طرح جامع حمل ونقل، چه برای شهر تهران و چه برای سایر شهرها صرفا باید به تصویب شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور برسد؛ البته دو نفر از اعضای شورای شهر تهران از جمله رئیس محترم کمیسیون عمران و حمل ونقل شورا در شورای عالی ترافیک عضویت دارند. 

وی در پایان تصریح کرد: طبق قانون، شهرداری موظف بوده است که طرح جامع حمل ونقل را به شورای شهر صرفا ارائه دهد، یعنی ما مکلف نبودیم که تایید این طرح را از شورا بگیریم یا آن را در صحن به تصویب برسانیم. بر همین اساس، ما طرح را به شورا ارائه کردیم و پنج جلسه نیز برای بررسی مفاد طرح جامع حمل ونقل شهر تهران در کمیسیون تخصصی شورا برگزار شد، ولی طبق مصوبه ضابطه ۸۰۱ سازمان برنامه و بودجه که فرآیند تهیه، طراحی و تصویب طرح جامع حمل ونقل تمام شهرها در آن تعیین شده است، الزام قانونی به تصویب این طرح در شوراهای اسلامی شهر وجود ندارد.