درختان چیتگر خشک شد؟!

به گزارش تین نیوز به نقل از هم میهن، درختان خشک شده پارک جنگلی چیتگر را حالا در همه قسمت های آن می توان پیدا کرد؛ در فاز غربی و شرقی، کمی دورتر از معابر اصلی، در دسته های چندتایی و لابه لای درختان هنوز سبز و بیشتر در تپه های دور از چشم که دسترسی کمتری به آب دارند. آفت سوسک پوست خوار به جان درختان سوزنی برگ این جنگل دست کاشت افتاده و با سرعت زیادی در حال گسترش است؛ اتفاقی که در پارک های سرخه حصار، لویزان و تلو هم رخ داده، اما این پارک جنگلی بیشتر از همه با این ماجرا درگیر است. شروع مرگ درختان چیتگر به کاهش حقابه برمی گردد و تنش های آبی تهران، جان این درختان را هم تهدید می کند. حالا دیگر خبری از حقابه ۵۰۰ لیتر بر ثانیه نیست و آب تخصیص داده شده آنقدر ناچیز است که کفاف آبیاری حدود ۵۰۰ هزار اصله درخت را نمی دهد و باید منتظر آبیاری درختان چیتگر با پساب تصفیه شده بمانیم؛ این قولی است که شهرداری منطقه ۲۲ داده است.

کار تا جایی پیش رفته که دو هفته پیش دادستانی تهران به این پرونده ورود کرد و در ماه های گذشته هم شورای شهر بارها درباره آن هشدار داد؛ بحرانی جدی که در سال های اخیر موجب قطع تعداد زیادی درخت آفت زده شد و امروز تنه های باقی مانده از حذف این درختان را در همه جای آن می شود پیدا کرد. سازمان تحقیقات جنگل ها می گوید سهم چیتگر از تنش های آبی و کاهش حقابه رقمی حدود هشت هزار درخت خشکیده و از نفس افتاده است، اما شهرداری منطقه می گوید تا امروز نزدیک به چهار هزار درخت خشکیده در طرحی به نام «چکش» شناسایی شده و می تواند این رقم را به رسمیت بشناسد.

جای خالی درخت ها

درختان خشک شده در هر خیابانی از چیتگر هستند. یکی از محوطه هایی که بیشترین تعداد درختان قطع شده درآن دیده می شود، تپه ای نزدیک میدان شیررستم، بعد از ورودی ایستگاه متروی ایران خودرو است که فاصله ای با آن ندارد. اگر در میان جاده باریکی بایستیم که از روبه روی این تپه عبور می کند، یک سمت تنه های بریده شده را می بینیم و سمت دیگر درختان خشک شده، پوسیده و آفت زده که از دور به زردی می زنند. تنه این درختان توسط سازمان منابع طبیعی استان تهران کنده شده تا آفت به درختان دیگر سرایت نکند و به صورت رسمی به عنوان درخت کاملاً خشک شناسایی شده و درنهایت باید قطع شوند. از سال گذشته که اولین مرحله از این کار شروع شد، قرار بود درختان جایگزین و مناسب اقلیم منطقه کاشته شوند، اما حالا جای درختان قطع شده خالی است و نهال دیگری کاشته نشده است.

پیش از خشک شدن درختان این محدوده، کنار جوی های باریکی که برای انتقال آب کشیده شده اند، ردیف درختان کاج دیده می شد، اما دیگر خبری از آن سرسبزی نیست و بخش زیادی از آنها خشک شده است و مردم به راحتی از چوب درختان بی رمق و خشک شده برای روشن کردن آتش استفاده می کنند. آنها می گویند تعداد این درختان هرماه بیشتر می شود. پارک چیتگر دو فاز غربی و شرقی دارد و کلونی های درختان آفت زده در هر دو سمت مشخص هستند. از معابر اصلی و محوطه های شلوغ تر که عبور می کنیم، درختان سرسبزترند و به آب دسترسی بیشتری دارند و می توانند سیراب شوند، اما هرچه بیشتر از خیابان های اصلی چیتگر فاصله می گیریم، تعداد درختان خشک بیشتر می شود. خشکی و طغیان آفت سوسک پوست خوار، پهنه وسیعی از درختان این پارک جنگلی ۶۰ ساله را در برگرفته است.

چکش روی درختان خشک شده

۳۰ اردیبهشت ماه امسال مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران با قطعیت اعلام کرد که درختی به دلیل خشکسالی قطع نمی شود، اما مشاهدات میدانی هم میهن و تایید مسئولان مدیریت شهری منطقه و منابع طبیعی استان تهران خلاف این گفته را نشان می دهد. تایید این موضوع را در نقاط مختلفی از پارک پیدا می کنیم، نقطه ای مانند خیابان دهم که تعداد بسیار زیادی درخت آفت زده و خشک با پوسته های ریخته و تنه هایی زردرنگ در حجم وسیعی کنار هم قرار دارند که بخش کوچکی از آنها علامت گذاری شده و بخش زیادی بدون علامت مانده است. اتفاقی که در قسمت های دیگر پارک هم دیده می شود و تعداد زیادی از درختان خشک هنوز علامت گذاری نشده اند. تصاویر نشانه گذاری این درختان در هفته های گذشته مدام دست به دست می شد. به غیر از مشاهدات میدانی، تصاویر هوایی این پارک در طول چند دهه گذشته هم سطح کاهش درختان را به خوبی نشان می دهد و باز هم سرنخ ماجرا به حقابه و تنش آبی برمی گردد.

قطع حقابه به دلیل کم آبی

رد بحران چیتگر را در وضعیت تخصیص حقابه آن دنبال می کنیم که از سال ها پیش درباره آن هشدار داده می شد؛ سال ۹۸ شورای شهر تهران درباره بیماری سه هزار درخت این پارک هشدار داد و مجید فراهانی، عضو وقت این شورا همان سال اعلام کرد که پس از قطع آب بوستان جنگلی چیتگر، پساب شهرک شهید باقری برای آبیاری درختان این بوستان استفاده می شود که به هیچ عنوان پاسخگوی نیاز آبی این مجموعه نبود و راهکار اصلی حفظ بوستان جنگلی چیتگر، احیای لوله ۵۰۰ میلی متری انتقال آب است. این مسئله از طرف شهردار وقت منطقه یعنی علی نوذرپور هم تایید شد که گفته بود از سال ۹۲ پرداخت حقابه بین شهرداری منطقه و شرکت آبفا به مشکل خورد که در مقاطعی منجر به قطع آب و از سال ۹۶ به صورت دائم آب بوستان چیتگر قطع شد. پنج سال از این هشدار گذشته و وضعیت چیتگر به صورت تصاعدی بحرانی تر می شود.

شهرداری تهران هم سال گذشته دلیل کاهش حقابه این پارک از سوی سازمان آب را کاهش بارندگی و افزایش دما از سال ۱۳۸۵ اعلام کرد. روندی که باعث شد میزان حقابه آب خام بوستان جنگلی چیتگر توسط سازمان آب از ۳۸۰ لیتر بر ثانیه به ۲۵۰ لیتر بر ثانیه کاهش پیدا کند. این آمار درنهایت در سال ۱۴۰۲ به حداکثر ۴۰ لیتر رسید و گاهی تا قطع کامل پیش رفت. علت این اقدام هم بحران آب مصرفی شهر تهران بود.

طغیان آفت درختان آنقدر گسترده بود که طرحی به نام «چکش» آغاز شد که از سال ۱۴۰۱ آغاز شده و هنوز هم ادامه دارد. در این طرح پوست درختان بیمار، خشک شده و بدون امکان ادامه حیات کنده، شماره گذاری و درنهایت با مجوز قضایی قطع می شود تا درختان جدیدی جای آنها را بگیرد. سال گذشته ۸۱۲ درخت آفت زده در همین طرح از چیتگر حذف شد و قرار بود پس از قطع این درختان، درختان جدید جایگزین و درختانی پهن برگ و متناسب با شرایط اقلیم منطقه و سازگار با آن در نظر گرفته شود، اما هنوز خبری از آنها نیست.

درختانی صددرصد خشک، آلوده و منشأ انتقال آلودگی

آنطور که شهرداری منطقه توضیح می دهد، رقمی حدود ۱۶ هکتار از مساحت چیتگر دچار آفت و خشکسالی شده و کلونی های آن در فاز غربی و شرقی پراکنده است. تا امروز درمجموع حدود ۴۷۰۰ درخت از طرف سازمان منابع طبیعی چکش خورده و دیگر امیدی به احیای آنها نیست. از طرف دیگر برنامه هایی برای احیای این جنگل دست کاشت در نظر گرفته شده و قرار است به زودی آغاز شود.

محمدحسن فصیح، معاون خدمات شهری شهرداری منطقه ۲۲ به هم میهن توضیح می دهد که از سال های گذشته به مرور میزان حقابه بوستان جنگلی چیتگر کم شده است: «از گذشته های دور، یعنی از زمان احداث بوستان، حقابه ای از آب خام کرج به میزان ۵۰۰ لیتر بر ثانیه برای این پارک در نظر گرفته شد، اما به مرور دریافت این میزان آب کاهش یافته که در مقاطی به صورت کامل قطع شد که همین موضوع اثرات مخربی روی درختان داشته است. ما انگشت اتهامی به سمت دستگاه های مربوطه در این زمینه نمی بریم؛ چون آنها هم با چالش های خودشان در زمینه تامین آب روبه رو هستند. با این حال به تازگی در یک مقطع زمانی اعلام کردند که اولویت آنها جان انسان ها و تامین آب شرب شهروندان است. علاوه بر این به دلیل شرایط آبی حاکم بر پایتخت برخی از چاه های ما را به استمداد تامین آب شرب گرفتند و به سیستم تصفیه متصل کردند تا این مشکل برطرف شود. آنها هم در راستای وظیفه خود عمل کردند، اما درنهایت این کار انجام شد. به همین دلیل درحالی که چیتگر هفت چاه آب دارد و سطح ایستایی آب کاهش و دبی خروجی چاه ها از ۴ اینچ به ۲ اینچ رسیده، فاصله زمانی آبیاری درختان زیاد و دچار استرس شده اند.»

او اضافه می کند که در طول سه دهه اخیر، بیشترین تنش های آبی و افزایش آفت های پوست خوار در دهه ۹۰ رخ داد: «زمانی در چیتگر تعداد محدودی درختان خشک آلوده وجود داشت که به دلیل حذف نشدن کانون های آلوده و کمبود آب، این مشکل تشدید و به درختان دیگر سرایت کرده و باعث افزایش تصاعدی آنها شده است.»

او می گوید که با همراهی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران، درختان خشک شده شناسایی و با دریافت مجوز قطع می شوند؛ چون به کانون آلودگی تبدیل شده اند: «ما در این پارک درختانی داریم که صددرصد خشک، آلوده و به منشأ انتقال آلودگی تبدیل شده اند. سازمان منابع طبیعی بعد از بررسی های خود و اطمینان از خشکی آن، پوست این درختان را برداشته، امحا و شماره گذاری می کند و بعد از طی کردن روال قضایی حذف می کند. این کار در طرحی به نام چکش انجام می شود. این درختان باید در کوتاه ترین زمان ممکن حذف شوند.»

فصیح با اشاره به عدد اعلام شده درباره هشت هزار درخت خشک شده در این پارک می گوید: «تا امروز حدود ۴۷۰۰ درخت در چیتگر چکش خورده و باید حذف شود. در مرحله اول هم ۸۰۰ اصله درخت در سال گذشته توسط اداره کل منابع طبیعی حذف شد. میزان آلودگی در درخت چکش خورده و صددرصد خشک شده، آنقدر بالاست که وقتی اداره منابع طبیعی آنها را حذف و چوب ها را خارج می کند، به اجبار باقی مانده تراشه چوب ها را جارو می کنیم و خارج از جنگل می سوزانیم؛ چون همان خرده چوب ها هم آلودگی را انتقال می دهند. شاید عدد هشت هزار درخت خشک شده درست باشد، اما زمانی آن را می پذیریم که از سوی منابع طبیعی چکش بخورند. علاوه بر این با احیا، مرمت و لایروبی چاه ها برای افزایش دبی آنها، انتقال آب خام و همچنین استفاده از تله فرمونی حدود ۳ عدد در هر هکتار- برای کنترل و محدود کردن فعالیت سوسک پوست خوار ـ ازجمله اقداماتی است که این منطقه در دستور کار قرار داشته و در حال انجام است، اما امیدی به بازگشت این درختان نداریم. اقدامات احیا، آبیاری، استفاده و قطع درختان آفت زده و جایگزینی گونه های متناسب باید به صورت همزمان انجام شود.»

فصیح می گوید، این پارک در مرز بحران قرار دارد: «طبق آمارها وسعت چیتگر - بدون در نظر گرفتن پستی و بلندی و تپه ماهورها - ۸۷۰ هکتار است، اگر عدد ادعاشده درباره هشت هزار درخت خشک شده را هم بپذیریم، در بیشترین حالت ۱۶ هکتار از وسعت پارک به کلونی های درختان آلوده تبدیل شده است. ما در مرز خطر قرار داریم و به صورت تصاعدی آمار درختان آلوده بالا می رود. اگر در همین مرحله برنامه های خود را اجرا کنیم، می توانیم چیتگر را احیا کنیم.»

معاون خدمات شهری منطقه ۲۲ اضافه می کند که در حال حاضر چیتگر به شیوه سنتی آبیاری می شود: «برای احیای این پارک طرحی برای انتقال پساب، ذخیره سازی و توزیع مناسب آن در پارسل های چیتگر و کاشت گونه های مناسب اقلیم به جای درختان قطع شده در نظر گرفته شده است. با جایگزین کردن گونه های مناسب، منطقه به جنگل آمیخته تبدیل و از خالص بودن خارج خواهد شد و مشکل آبیاری هم برطرف می شود. ما از پساب برای آبیاری چیتگر استفاده خواهیم کرد؛ به همین دلیل برای احداث یک تصفیه خانه، از شورای شهر ردیف اعتباری گرفتیم که در ماه های آینده این تصفیه خانه را احداث و پساب آن را فقط برای چیتگر استفاده کنیم. تصفیه خانه های خصوصی و دولتی دیگری نیز در این محدوده وجود دارد که می توانیم پساب آنها را به چیتگر منتقل کنیم. در شهرک های جدید در حال احداث نیز، زمین هایی را برای احداث تصفیه خانه واگذار کردیم تا در یک بازه زمانی ۱۰ تا ۱۵ ساله پساب آن را به ما تحویل دهند. علاوه بر این یک حوضچه تعدیل سیلاب داریم که برای استفاده از آن هم اعتباراتی در نظر گرفتیم.»

معاون خدمات شهری شهرداری منطقه ۲۲ می گوید، قرار نیست در چیتگر هیچ ساختمانی ساخته شود: «مردم نباید نگران باشند؛ چون چکش خوردن درختان و کندن پوست آنها برای حفظ سایر درختان است. این جنگل در زمان احداث درختانی کوچک و با تراکم بالا داشت و بعد از شکل گیری جنگل باید طرح های پیرایشی در آن انجام و از تعداد آن درختان آن کم می شد؛ چون تراکم بالا باعث آسیب به درختان می شود، اما این اقدامات در سال های گذشته انجام نشده است. معاون دادستانی تهران کارگروهی در این زمینه تشکیل داده است و اگر بتوانیم این برنامه ها را به صورت کامل اجرا و آن را با پساب آبیاری کنیم، چیتگری با درختانی متناسب با محیط خواهیم داشت. جنگل موجودی زنده و دارای سن دیرزیستی است و اگر هیچ زادآوری ای در آن صورت نگیرد، باید اقداماتی برای زنده نگهداشتن، تغییر پوشش گیاهی و همه عملیات پرورشی یعنی تنک کردن، آزاد کردن بهداشتی، حفاظتی و... انجام شود تا بتوان جنگلی همیشه سبز با گونه های متفاوت و دائمی داشته باشیم. به دلیل غیربومی بودن درختان موجود در چیتگر هم این زادآوری رخ نداده است.»

او می گوید در چیتگر یک گونه درخت به تعداد زیاد و با سن یکسان کاشته شده است. عمر این درختان در همین رده سنی ۴۰ تا ۵۰ سال است: «علاوه بر این آفت زمانی طغیان می کند که شرایط نگهداری درخت مناسب نباشد. مهم ترین موضوع برای نگهداری درخت هم آبیاری به اندازه و دوره زمانی منظم می باشد. دلیل اصلی این طغیان هم به دلیل کم آبی است. ما باید تغییرات اقلیمی و کاهش های آبی و در کنار آن اقداماتی را هم در نظر بگیریم که انجام نشده است.»

اولویت با قطع درختان نیست

رضا بیانی، رئیس اداره منابع طبیعی استان تهران به هم میهن توضیح می دهد که شورای حفظ بیت المال به پرونده خشک شدن درختان پارک چیتگر ورود کرده است: «این خشکسالی به دلیل تامین نشدن حقابه و کم آبی است، با این حال شهرداری موظف بود که آب مورد نیاز درختان این پارک را تامین کند. طبق قراردادی که بین منابع طبیعی و شهرداری مناطق و سازمان بوستان ها منعقد شده بود، باید حقابه این درختان تامین می شد. دادستان تهران و شورای حفظ بیت المال در این زمینه ورود کرد و پیگیری هایی هم انجام شد. ما همراه با معاون شورای حفظ بیت المال بازدیدی از جنگل چیتگر داشتیم و ایشان دستور صریحی دادند که طبق آن باید در عرض یک هفته حتماً آبیاری صورت گیرد. نماینده وزارت نیرو هم در آنجا بود و قول داد که این اتفاق بیفتد. این کار هم انجام شد، امانه به میزان مقرر یعنی ۲۰۰ لیتر بر ثانیه.»

طبق گفته بیانی، این حقابه باید توسط آب منطقه ای به چیتگر اختصاص داده می شد و مربوط به چاه های آب نیست: «با وجود این شرایط شهرداری نمی تواند بگوید چون این آب اختصاص داده نشده، من از کجا تامین کنم؟ بالاخره یک پارک جنگلی با ۸۰۰ هزار درخت تحویل گرفته و بابت همین موضوع قراردادی ۳۰ ساله با منابع طبیعی بسته است و باید پیگیری می کرد تا کار به این مرحله نرسد. آمار درختان خشک شده چندان نیست، اما بالاخره وجود دارد و این اقدامات علاوه بر چیتگر، باید برای سایر پارک های جنگلی مانند لویزان و تلو هم انجام شود. کارشناسان گیاه پزشکی بخش خصوصی و دولتی در بازدید از این مناطق اعلام کردند که آفت ها عامل ثانویه خشک شدن درختان هستند و علت اولیه تنش آبی است. درختان ضعیف شده و همین موضوع باعث شده آفات و امراض به آنها حمله کنند. باید به باقی درختان آب رسانده شود تا دچار این آفات نشوند.»

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران می گوید که اولویت درختان خشک شده، قطع شدن نیست: «در صورتجلسه ای که همراه با معاون شورای حفظ بیت المال نوشته شده، بحث حقابه و عملیات گیاه پزشکی و اقداماتی دیگر نیز در نظر گرفته شده تا برای این پارک انجام شود. طبق این صورتجلسه ابتدا باید به این درختان آب برسد و علاوه بر عملیات گیاه پزشکی، سایر اقدامات ضروری نیز انجام شود. بعد از آن در صورت لزوم درختان کاملاً خشک را گونه هایی که نیاز آبی کمی دارند، جایگزین می کنیم. این گیاهان باید بومی منطقه باشند و شهرداری قول داده است که بعد از گذراندن تمام این مراحل درختان جایگزین که حداقل پنج سال سن دارند، جایگزین شوند؛ به جای همان درختان و به همان تعداد.»

او ادامه می دهد: «من به عنوان سازمان منابع طبیعی فعلاً اجازه قطع درختان خشک شده را نمی دهم تا آبیاری و عملیات گیاه پزشکی انجام شود. ما تعداد درختان خشک شده را احصا کردیم و نظر من این است که این درختان باید دوباره آبیاری شوند؛ چون چندین سال است که آبی نخورده اند. درختان قطع شده پارک هم مربوط به سال گذشته است و تعداد درختان خشک شده هم کمتر بود و باید جایگزین می شدند. بسیاری از آنها هم جایگزین شد.»

بیانی درباره ساخت مرکز اقامتی یا هتل در این پارک توضیح می دهد: «در قرارداد ۳۰ ساله ما با شهرداری، اقدامات مجاز در این پارک ها مشخص شده است. ما مخالف هرگونه ساخت وساز در این مناطق هستیم. درختان سرمایه و ریه های تهران اند. حتی اگر در این پارک ها فضای خالی هم وجود داشته باشد، باید در آنها درخت کاشته شود. به هیچ عنوان اجازه این کار را نمی دهیم و مصرانه جلوی آن می ایستیم. در صورت لزوم هم با دستگاه قضایی هماهنگ می کنیم که جلوی آن گرفته شود.»

بومی یا غیر بومی؟

بخش زیادی از درختان پارک چیتگر سوزنی برگ، از یک گونه و هم سن اند و گفته می شود که دلیل اصلی طغیان آفت، شرایط نامناسب نگهداری و هسته اصلی آن آبیاری به اندازه کافی است و تغییرات اقلیم و در کنار آن تنش های آبی این پارک جنگلی را تا مرز بحران پیش برده است. هومن روانبخش، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات جنگل ها و مراتع است و به هم میهن درباره آخرین آمار درختان خشک شده پارک های جنگلی تهران می گوید: «تعداد درختان خشک شده در چیتگر هشت هزار اصله، در سرخه حصار پنج هزار اصله، در خجیر هزار اصله است. به غیر از این دو هزار اصله هم به صورت پراکنده در سایر پارک های جنگلی وجود دارد و درمجموع حدود ۱۵ تا ۱۶ هزار اصله است. وقتی آفت سوسک پوست خواردر حال پیشرفت است، امکان احیای درخت وجود ندارد و خشک شده است. بهترین راه پیشگیری است؛ اول باید درختان سالم را آبیاری و بعد درختان آلوده و خشک شده را به سرعت از جنگل خارج کنند. درختان آلوده و خشک شده هم باید به سرعت از جنگل خارج شوند؛ چون خودشان کانون آلودگی اند و می توانند آفت را به درختان سالم منتقل کنند.»

او توضیح می دهد که درخت کاج آفتی دارد به نام سوسک پوست خوار که همیشه وجود داشته و معمولاً به درختانی که کمی ضعیف ترند یا دچار تنش آبی شده اند، حمله می کند: «مالکیت این پارک ها متعلق به منابع طبیعی و مدیریت آن به شهرداری واگذار شده که موظف است به صورت مرتب آن را آبیاری کند. متاسفانه آنچه بسیار مشهود است این است که در چهار، پنج سال اخیر به خوبی از این مناطق مراقبت نشده و این شرایط با خشکسالی مصادف شد. از طرف دیگر میزان برداشت آب از سفره های آب زیرزمینی در تهران و شهرهای دیگر کشور چند برابر حد مجاز است که باعث شده سطح آب آنها پایین برود و رطوبت خاک کاهش یابد. در این شرایط ریشه درختان ۴۰ تا ۵۰ ساله تا هر عمقی هم نفوذ کند باز هم به آب نمی رسد.

درمجموع سه عامل اصلی عدم رسیدگی کافی، خشکسالی های پیاپی و برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی باعث شد درختان پارک های جنگلی تهران به ویژه چیتگر و سرخه حصار دچار تنش شوند که باعث طغیان و حمله سوسک پوست خوار و پخش شدن آنها در اکوسیستم شده است. این سوسک یک آفت ثانویه است و زمانی می تواند حمله کند که درخت دچار تنش و خشکی شده باشد. اگر سوسک پوست خواری هم در کار نبود این درختان خشک می شدند؛ چون شهرداری به خوبی از آنها مراقبت و آبیاری نمی کند. این جنگل ها برای آبیاری هم از چاه آب، هم از آب های جاری استفاده می کردند و از آنها حقابه ای داشتند.»

او درباره اینکه گفته می شد کاشت گونه های غیربومی باعث بروز این آفت شده هم توضیح می دهد: «رویشگاه اصلی درختان کاج آذربایجان و گرجستان بوده و از قاره دیگری نیامده است. از نظر مرزهای جغرافیایی الان غیربومی است، اما قبلاً بومی محسوب می شد. این گونه مهاجم نیست و زادآوری طبیعی آن به ندرت اتفاق می افتد. گونه «عرعر» و اقاقیا از نظر طبقه بندی جهانی مهاجم به حساب می آیند، اما در مناطق خشکی مانند اطراف تهران نمی توانند به گونه مهاجم تبدیل شوند؛ چون گیاه نمی تواند تکثیر پیدا کند. اگر این دو گونه در شمال کشور کاشته شوند، خسارت ایجاد می کند. ما مواردی از کاشت این گونه ها در چیتگر و سرخه حصار داریم اما آسیبی ایجاد نمی کنند.»

روانبخش می گوید، شهرداری باید کاشت درختان جایگزین را براساس طرح مطالعاتی انجام دهد: «این گونه ها باید نسبت به خشکی مقاوم باشند و طبق نظر متخصصان و براساس شرایط منطقه و خاک انتخاب شوند. اداره منابع طبیعی استان تهران از شهرداری درخواست کرده است که طرح مطالعات احیای جنگل ها را برای چیتگر، سرخه حصار و خجیر ارائه دهد تا اشتباهات گذشته تکرار نشود.»

به گفته روانبخش، زمانی که در این مناطق جنگل کاری انجام می شد، درختان کاج به صورت خالص کاشته شدند، این کار مورد نقد است و در زمان طغیان آفت همه توده درختان از بین می رود و احتمال انتقال آفت بیشتر می شود، به همین دلیل بهتر است کاشت درخت در پارک های جنگلی به صورت آمیخته انجام شود؛ یعنی چند گونه در کنار هم قرار بگیرند تا در صورت از بین رفتن یک گونه، جنگل از بین نرود. در این شرایط هم شهرداری نباید کاج بکارد و باید از گونه های دیگر مثلاً گونه های پهن برگ بومی استفاده کند.»