چشم بسته پلیس به‌روی خودروهای فرسوده
سرنوشت بیشتر قوانین مصوب در حوزه از رده خارج کردن خودروهای فرسوده مشترک است؛ خاک خوردن و بر زمین ماندن.
از طرفی چندی است که پلیس و مجلس روی جریمه خودروهای فرسوده به ازای هر روز تردد، تمرکز کرده‌اند. آیا این پایانی بر حضور خودروهای فرسوده در کلانشهرهای کشور است؟
نخستین مصوبه جدی در این زمینه به سال 87 باز می‌گردد که دولت سن خودروهای فرسوده را با نظر کارشناس تعیین کرد. پس از آن در سال 90سن فرسودگی همه خودروها طی مصوبه‌ای عجیب از سوی هیأت دولت 20سال تعیین شد که این برای خودروهای سواری و اتوبوس و کامیون و تاکسی یکی بود. سال 93نیز سن فرسودگی وسایل نقلیه به تفکیک تعیین شد اما هیچ‌یک از این مصوبات موجب نشده که پلیس در برابر خودروهای فرسوده ایستادگی کند.
- قانونی نو برای فرسوده‌ها
16فروردین امسال مجلس شورای اسلامی کار تصویب بندهایی از لایحه هوای پاک را در دستور قرار داد. یکی از مهم‌ترین بندهای مصوب در این زمینه، جریمه خودروهای فرسوده به ازای هر روز تردد بود. طبق این بند، پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی باید وسایل نقلیه فرسوده شامل 1.35میلیون خودرو و 3میلیون موتورسیکلت فرسوده را به ازای هر روز تردد در مناطقی که ممنوع اعلام شده جریمه کند.
براساس این مصوبه تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی دارنده یا مالک وسایل نقلیه موتوری اعم از سبک، نیمه‌سنگین، سنگین و موتورسیکلت مکلفند وسایل‌نقلیه خود را پس از اتمام سن فرسودگی از رده خارج کنند و مسئولیت خود را از این جهت، نزد یکی از مؤسسات بیمه داخلی تحت نظارت بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران بیمه کنند. تعیین سن فرسودگی و بیمه انواع وسایل نقلیه موتوری موضوع این ماده، براساس آیین‌نامه‌ای است که حداکثر ظرف مدت 3ماه پس از ابلاغ این قانون به پیشنهاد مشترک سازمان و وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان ملی استاندارد ایران و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران به‌تصویب هیأت وزیران می‌رسد. همچنین حمل بار و مسافر، صدورگواهی معاینه فنی، تخصیص بیمه شخص ثالث، خرید و فروش، نقل و انتقال و تردد وسایل نقلیه موتوری فرسوده ممنوع است و پلیس راهور خودروهای فرسوده را به ازای هر روز تردد با عنوان ورود و تردد وسایل نقلیه غیرمجاز در معابر، محدوده‌ها و مناطقی که ممنوع اعلام شده است، جریمه می‌کند.
همچنین براساس تبصره یک ذیل این ماده دولت موظف است از محل صرفه‌جویی حاصل از بهبود و مدیریت سوخت ناشی از اجرای این قانون، سازوکار و تسهیلات لازم برای جایگزینی خودروهای فرسوده حمل‌ونقل عمومی با خودروهای نو را فراهم کند. همچنین در تبصره 2 این ماده نیز دولت مکلف شد در بودجه سالانه ردیفی به‌منظور اعطای تسهیلات ارزان‌قیمت برای جایگزین کردن خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده موجود با کارمزد 4درصد با بازپرداخت 10ساله تعیین کند و به‌تصویب مجلس شورای اسلامی برساند.
- پیش‌دستی پلیس راهور
13دی 95بود که سردار تقی مهری رئیس پلیس راهور نیروی انتظامی از آغاز جریمه خودروهای فرسوده در 8کلانشهر خبر داد. به گفته وی، از تاریخ مذکور خودروهای فرسوده در کلانشهرها به ازای هر 24ساعت، 50هزار تومان جریمه می‌شوند اما هنوز تردد خودروهای فرسوده در کلانشهرهایی نظیر تهران و کرج به وضوح دیده می‌شود. مهری افزود: براساس آخرین مصوبه هیأت وزیران، عمر مفید خودروها در کلانشهرها برای خودروی سواری شخصی 20سال، وانت 15سال، مینی‌بوس و تاکسی 10سال، موتورسیکلت 8سال، اتوبوس شهری 8سال، اتوبوس برون شهری 10 سال و کامیون و کشنده 20سال است. بنابراین وسایل نقلیه با سن بیشتر باید هر 24ساعت 50هزار تومان جریمه شوند.
- قبوض نجومی نداریم
براساس اعلام پلیس راهور، 1.35میلیون خودروی فرسوده در کشور وجود دارند که بر این اساس تاکنون طی 147روز اخیر از تاریخ اعلام پلیس، باید 9.9هزار میلیارد تومان برای تردد این وسایل نقلیه قبض جریمه صادر می‌شد که تاکنون سخنی در این‌باره به میان نیامده است. همچنین بنابر اعلام پلیس نیم میلیون خودروی کاربراتوری در تهران تردد می‌کنند که باید از 13دی تاکنون 3.6هزار میلیارد تومان قبض جریمه برای آنان صادر می‌شد که باز همچنین قبوضی صادر نشده و به تبع آن قانون هم اجرا نشده است.
