مدال شهروندی برای شهروندان نمونه تهرانی

اعضای شورای شهر روز سه‌شنبه دوباره طرحی را به جریان انداختند که 9 سال بود مسکوت مانده بود و در بایگانی مصوبات شورا خاک می‌خورد؛ طرحی به نام اعطای نشان شهروندی که تصویب آن به سال 1389 و شورای سوم شهر تهران برمی‌گردد.

به گزارش تین نیوز به نقل از اعتماد، در تابستان آن سال اعضای شورای شهر تهران به ریاست مهدی چمران به طرحی رای دادند که براساس آن قرار بود شهروندان نمونه شهر تهران شناسایی و معرفی شوند و به آنها نشان شهروندی اعطا شود. برمبنای آنچه در طرح یاد شده آمده بود، قرار بود کمیته‌ای مسوول بررسی و معرفی شهروندان نمونه تهرانی شود. شهروندانی که در حوزه‌هایی مانند دانش‌مداری، هویت‌مداری، مشارکت‌محوری، اخلاق‌مداری و قانون‌مداری رزومه موفقی را در شهر داشتند و می‌توانستند الگویی باشند برای سایر اقشار جامعه شهروندی.

این طرح اما با تمام جاذبه‌هایی که داشت از سوی فرمانداری ابطال شد. با این وجود اعضای شورای شهر در آن زمان، دست از خواسته خود برنداشتند و با اصراری که داشتند آن را به شورای حل اختلاف فرستادند. این‌بار اما این اصرار جواب داد و شورای حل اختلاف ایرادات فرمانداری را وارد ندانسته و رای به اجرای این مصوبه داد.

با این وجود معلوم نشد که چرا این طرح تا امروز هیچ‌گاه به نتیجه نرسید و کسی هم برای اجرایی شدن آن اصراری نکرد!؟ تا اینکه دو هفته پیش محمد سالاری رییس کمیسیون شهرسازی شورای شهر در تذکری خواستار پیگیری این طرح از سوی کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورا شد؛ تذکری که دیروز به بار نشست و با طرح یادشده در صحن مطرح شد و اعضای شورا با 18 رای با یک فوریت آن موافقت کردند.

محمد جواد حق‌شناس رییس کمیسیون فرهنگی شورا هنگام مطرح کردن این موضوع در صحن شورا با اشاره به دلایل یک فوریت این طرح گفت: جبران عدم اجرای مصوبه سال 89 تحت عنوان «اعطای نشان‌های شهروندی» به مدت 9 سال، ایجاد فوریت در اجرای مصوبه سال 89 و اعطای نشان شهروندی در مدت باقیمانده دوره پنجم شورا، تسریع در اصلاح و تصویب دستورالعمل موضوع تبصره یکم انتخاب افراد دارای شرایط اعطای نشان شهروندی، توجه و احترام به نظر اعضای شورای اسلامی شهر تهران در خصوص عدم اجرای مصوبه مذکور، از دست دادن فرصت اعطای نشان شهروندی به شهروندان شایسته تهران در بزنگاه‌های مقتضی از جمله دلایل یک فوریت این طرح است.

حق‌شناس در ادامه گفت: با توجه به اینکه کمتر از دو سال فرصت داریم؛ لذا باید زمان و فرصتی فراهم شود تا در یک سال و اندی زمان باقیمانده از شورا جبران مافات کنیم.

اما این طرح با چه هدف و منظوری ارایه شده است. در مقدمه این طرح آمده است: شهرداری تهران موظف است به شهروندان نمونه‌ای که خدمات شایان، برجسته و ثمربخشی را در سطح شهر و مناطق و محلات شهری و در ابعاد دینی، فرهنگی، اجتماعی و زیست‌محیطی جهت بهبود زندگی شهری به همشهریان تهرانی ارزانی داشته‌اند و همچنین به مقامات و شخصیت‌های عالیرتبه سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، علمی، دینی، ورزشی و هنری که تلاش قابل توجهی جهت شناسایی شهر تهران در سطح بین‌المللی انجام داده یا در توسعه و عمران و آبادانی و مشارکت در اداره آن سهم بسزایی ایفا کرده‌اند، در چارچوب ضوابط و مقررات و شاخص‌های پیوست این طرح، نشان شهروند نمونه تهران در دو قالب «نشان شهروند نمونه تهرانی» و «نشان شهروند افتخاری تهران» برای یک بار دهد.

این طرح تعاریفی را نیز برای شهروند نمونه ارایه کرده و آورده است: شهروند نمونه به شهروندی اطلاق می‌شود که از سرمایه‌های اجتماعی، فرهنگی و انسانی در سطح مناطق و محلات و جامعه شهری محسوب شود و از ارزش‌ها و هنجارهایی چون قانون‌مداری، اخلاق‌مداری، مشارکت‌جویی و مسوولیت‌پذیری برخوردار باشد یا خدمات و فعالیت‌های او در عرصه شهر و شهرنشینی به‌مثابه الگویی سازنده و مثبت در گسترش و تحکیم اخلاق و فرهنگ شهروندی و بر کنش‌ها و رفتارهای تعاملی شهرنشینان تاثیر مفید و ثمربخش براساس شاخص‌های پیوست این مصوبه داشته باشد.

علاوه بر شهروندان نمونه؛ قرار است شهروندانی نیز به عنوان شهروندان افتخاری انتخاب شوند پس باید تعریفی از این واژه نیز ارایه شود. در این طرح و در تعریف «شهروند افتخاری» آمده است: شهروند افتخاری به ایرانیان داخل یا خارج از کشور و همچنین اتباع دیگر کشورها اطلاق می‌شود که واجد زمینه فعالیت در یکی از شاخص‌های زیر باشند:

1- تلاش موثر در شناسایی و معرفی و برندسازی شهر تهران در سطح داخلی و بین‌المللی و کوشش قابل توجه در توسعه و تحکیم روابط دوستانه شهر تهران با دیگر شهرها در داخل یا خارج از کشور.

2- ایفای سهم بسزا در توسعه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری شهر تهران و تلاش موثر در راستای کارآفرینی و توسعه مشاغل دانش‌بنیان در شهر تهران

3- مساعی در انتقال اطلاعات و دانش فنی شهرهای پیشرفته جهان و بهره‌برداری از تجارب آنان.

4- حضور فعال و موثر در مجامع و رویدادهای علمی، فرهنگی و هنری کلان‌شهرها و پایتخت‌های اسلامی.

کمیته داوری

براساس پیش‌بینی‌های این طرح، قرار است برای بررسی شرایط کاندیداهای شهروندی نمونه و افتخاری کمیته‌ای با نام «کمیته برنامه‌ریزی و ارزیابی اعطای نشان‌های شهروندی»: با ترکیب رییس شورای اسلامی شهر تهران به عنوان رییس کمیته، شهردار تهران، رییس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی تهران به عنوان دبیر کمیته، معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران و سه نفر از شخصیت‌های فرهنگی، علمی و هنری با معرفی و پیشنهاد کمیسیون‌فرهنگی، اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران تشکیل شود.

و بالاخره آنکه در تبصره پنجم این طرح رییس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و زیست شهری به عنوان دبیر کمیته برنامه‌ریزی و ارزیابی اعطای نشان‌های شهروندی موظف شده تا گزارش حسن اجرای این مصوبه و اقدامات مربوط را هر شش ماه به شورای اسلامی شهر تهران ارایه کند.

این طرح حتی پیش‌بینی‌هایی را نیز برای اجرایی شدن این دستورالعمل دارد. براساس آنچه در این طرح پیش‌بینی شده است، دستورالعمل‌های اجرایی مربوط به درجه اعتبار نشان‌ها، کم و کیف اعطای آنها، جوایز، پاداش‌ها، مزایا، تسهیلات و حمایت‌های مترتب بر اعطای نشان‌ها و نیز معیار انتخاب و تعیین افراد، حداکثر ظرفیت مدت یک(1) ماه پس از ابلاغ این مصوبه توسط «کمیته برنامه‌ریزی و ارزیابی اعطای نشان‌های شهروندی تهران» تدوین و تصویب خواهد شد.

الهام فخاری دیگر عضو کمیسیون اجتماعی و فرهنگی شورای شهر تهران در مورد سرنوشت این طرح نیز به «اعتماد» گفت: یک فوریت اصلاحیه این طرح دیروز در صحن به تصویب رسید. حالا این اصلاحیه برای کمیسیون‌های مربوطه ارسال می‌شود تا بعد از مطالعه و بررسی آنها در صحن مطرح و به رای گذاشته شود.

بدین‌ترتیب به نظر می‌رسد به زودی باید منتظر انتخاب و معرفی اولین گروه از شهروندان نمونه تهرانی باشیم؛ گامی که اگر به درستی برداشته شود، می‌تواند ابزار موثری باشد برای تشویق شهروندان و الگو‌سازی برای زیست اجتماعی و شهروندی در پایتخت. اقدامی که می‌تواند در آینده به عنوان الگویی جدی در سایر کلان‌شهرهای کشور نیز به کار گرفته شود تا شاید بتوان از این طریق شاهد مشارکت شهروندان در امور اداره شهرهای‌شان بود.