زلزله، سیل و خشکسالی سه مخاطره اول کشور

به گزارش تین نیوز، سیما فیض الله زاده در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: موضوعی که در مورد بالای طبیعی وجود دارد، این است که تا حدود ۴۰ تا ۵۰ سال پیش رویکرد مدیریت بحران در جهان این بود که منتظر می ماندند حادثه غیر مترقبه ای اتفاق بیفتد، سپس به دنبال  پاسخ به آسیب های احتمالی و رسیدگی به خسارت های آن بودند. این رویکرد در سال های اخیر به سمت پیشگیری و کاهش آثار و خسارت های ناشی از بلایا تغییر کرده است. یعنی پیش از رخداد یک مخاطره طبیعی باید اقدامات ضروری برای جلوگیری از آسیب های احتمالی آن بلا صورت بگیرد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی البرز افزود: از حدود ۴۰ نوع بلای طبیعی که در دنیا شناسایی شده است، حداقل ۳۱ بلای طبیعی آن  در کشور ما اتفاق می افتد.  بر اساس آمار  سالانه بیش از  ۲۵۰ مخاطره طبیعی در ایران اتفاق می افتد که علاوه بر گرفتن جان تعداد زیادی از انسان ها،  ۱.۵ میلیون نفر به نوعی تحت تاثیر این مخاطرات قرار می گیرند. اولین گام در جهت کاهش خسارات ناشی از بلایا این است که ابتدا بدانیم چه خطری ما را تهدید می کند، در این صورت است که می توانیم  به اقداماتی برای کاهش آسیب پذیری خود در قبال آن خطر کنیم. وقتی از خطر وقوع سیل و شرایطی منجر به آسیب در برابر سیل آگاه باشیم، در مسیر سیل خانه سازی نمی کنیم و یا وقتی هشداری مبنی بر احتمال آبگرفتگی در معابر، طوفان و سقوط اشیاء داده شود، از منزل خارج نمی شویم. بنابراین می شود جلوی آسیب های احتمالی در بلای طبیعی را با اقدامات پیشگیرانه گرفت.

 وی افزود: چرخه مدیریت بحران شامل مراحل پیشگیری و مخاطرات آثار بلایا، آمادگی، پاسخ و توانبخشی است. دو مرحله از این چرخه چهار مرحله ای یعنی، کاهش آثار مخاطرات و آمادگی قبل از وقوع بلایا است و خیلی مهمتر از دو مرحله بعدی است. در خصوص مرحله پیشگیری و کاهش آثار بلای طبیعی، خانواده ها باید بدانند در برابر مخاطره طبیعی که  احتمال وقوع دارند، چه آمادگی باید داشته باشند و به چه اطلاعاتی نیاز دارند و درباره نتیجه آثار سوء احتمالی بعد از وقوع بلایا در منطقه جغرافیایی و محل سکونت خود آگاهی داشته باشند. خانواده باید مطلع باشد،چه احتمالاتی پیش روی آنها خواهد بود، به عنوان مثال احتمال قطع برق خواهد بود، احتمال تخریب شهر و خانه وجود خواهد داشت. اینکه آیا آب گرفتگی ایجاد می شود، آیا در منزل، فرد آسیب پذیری مثل زن باردار، فرد سالمند و یا کودک زیر ۵ سال و یا فردی با نیازهای ویژه دارویی زندگی می کند و هریک از این افراد در زمان وقوع بلایا ممکن است به چه چیزهایی نیاز داشته باشند.

دکتر فیض الله زاده بیان کرد: بنابراین برای این دو عامل یعنی پیشگیری یا کاهش آثار مخرب بلایا و آمادگی در برابر آن، آموزش کلیه اعضاء خانواده و شناسایی مکان های امن و پر خطر خانه، محله و شهر  بسیار مهم است. شاید  در بحث آمادگی این پرسش مطرح باشد که آمادگی در برابر حوادث طبیعی برعهده چه کسی است و در اذهان عمومی این تصور وجود داشته باشد که این وظایف به عهده مردم عادی جامعه نبوده و دولت ها موظف به امداد رسانی و پاسخ به بلایا هستند. ولی تجربه و مقالات علمی نشان داده که این افراد عادی جامعه هستند که در ساعات اولیه خصوصا در ۳ الی ۴ ساعت اول پس از وقوع بلای طبیعی می توانند بهترین امداد رسانان به خود، افراد خانواده و همسایگان باشند. چون طبیعتا در این حوادث زمان می برد که کمک و نیروهای دولتی بتوانند در محل حاضر شده  و امکانات دولتی وارد شود.  بنابراین لازم است در بروز بلایای طبیعی در وهله اول خانواده، بعد محله، شهر و استان آماده باشند.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان البرز گفت:  پس در چرخه مدیریت بحران به کاهش خطر، کاهش آسیب پذیری و آمادگی بیشتر اهمیت می دهیم. چون اگر آماده نباشیم پاسخ مناسبی هم نمی توانیم به یک مخاطره طبیعی داشته باشیم. انتظار می رود برای کاهش مرحله آسیب پذیری خانواده سالی یک بار در خصوص اینکه در منطقه مسکونی آنها چه خطراتی وجود دارد، گفتگو کنند. خانواده در این زمینه می تواند با بهره گیری از خاطرات بزرگترها و رجوع به منابع علمی، خبری و هشدارهایی که داده شده است، حوادث احتمالی نظیر طوفان، سیل ، زلزله و... را لیست کنند و بر حسب احتمال بیشتر و خطر وقوع، اولویت بندی و ارزیابی کنند. اگر این حوادث اتفاق بیفتد، آنها چقدر در برابر آن آسیب پذیر خواهند بود. آیا محل سکونت آنها با توجه به شیوع وقوع حوادث طبیعی، نیاز به بازبینی توسط یک متخصص را دارد که مشخص شود در برابر زلزله مقاوم است یا خیر؟ آیا اقدام برای بیمه های حوادث ضرورتی دارد که اگر مشکلی ایجاد شد بتوانند از طریق پوشش بیمه ای جبران خسارت کنند. آیا از لحاظ وقوع زلزله و تعبیه وسایل منزل ایمنی و نکات لازم را رعایت کرده اند؟

 دکتر فیض الله زاده در ادامه اظهار کرد: خانواده ها باید در زمان زلزله  نقاط امن و پرخطر خانه  را مشخص کنند و قرار بگذارند اگر اتفاقی افتاد،  افراد خانواده باید به این نقطه بروند. بعد می رویم سراغ شناسایی نقاط امن محله، اینکه اگر اتفاقی افتاد کجای محله مناسب است. آسیب پذیری هایمان را وقتی شناختیم به سراغ ایمنی و دور کردن وسایل آسیب زا و آماده بودن کیف اضطراری و امداد اولیه می رویم. در مرحله آمادگی که موضوع مهم آموزش است؛ بررسی می کنیم کهآیا عضوی از خانواده کمک های اولیه را آموزش دیده است یا خیر؟ چون چند ساعت اول تا کمک دولت برسد خیلی مهم است.  بعد از این مراحل باید برای انجام مانورهای آمادگی مثل آنچه در مانورهای  زلزله در مدارس انجام می شود، برای هر یک از بلایای طبیعی با افراد خانواده درزمینه اقدامات ضروری تمرینات آمادگی انجام شود.

مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی البرز گفت: زلزله، سیل و خشکسالی جزو سه مخاطره اول کشور ما هستند لذا باید بدانیم چه عوارض و پیامدهایی خواهند داشت.  در زلزله تخریب ساختمان ها و زیربناها را داریم، بنابراین متاسفانه کشته و مجروح  بسیاری را  در پی خواهد داشت. شناسایی این موارد که کمک کردن به این مجروحین در چه شرایطی باید باید باشد، مجروح را چگونه از زیر آوار خارج کنیم،  اعضای خانواده را کجا باید به دنبالشان بگردیم و اینکه کمبود مواد غذایی خواهیم داشت، مهم و لازم است.

وی ادامه داد: بر عکس زلزله، در سیل، مجروح زیاد نداریم، چون به دلیل غرق شدگی که اتفاق می افتاد تعداد کشته می تواند زیاد باشد، ولی بقیه افراد زنده می مانند. اما در سیل  بیماری های واگیر افزایش می یابد و هر ماده غذایی که در قوطی و به صورت کنسروی نباشد، آلوده فرض می شود، حتی در شیشه هم امکان آلوده بودن غذا وجود دارد. در سیل تداخل آب های زیرزمینی که آلوده به فاضلاب باشد با آب های سطحی  قطعی است. بنابراین هر چیزی که در سیل خیس شود، آلوده است. در این مواقع بروز بیماری های روده ای، انگلی و مشترک بین دام و انسان افزایش می یابد و به شدت در سیستم بهداشتی ضعف مشاهده می شود، تمام آب های لوله کشی هم می توانند آلوده باشد. از طرفی هجوم حشرات، حیوانات موذی، خزنده  و گزنده را هم داریم.