◄ دلیل محقق نشدن سیر 300 کیلومتری واگن های باری بخش خصوصی چه بود؟

یک کارشناس راه آهن معتقد است: سیر واقعی واگن ها طی بیش از یک دهه از واگذاری واگن ها تغییر زیادی نداشته و در محدوده 100 کیلومتر در روز و سالانه  30 تا 40 هزار کیلومتر مانده در حالی که این عدد در دنیا به بیش از 200 هزار کیلومتر در سال رسیده است.

به گزارش تین نیوز،  عباس قربانعلی بیک این مطلب را در قالب یادداشتی که شهریور ماه امسال در تین نیوز منتشر شد، بیان کرد و افزود: این موضوع موجب کم شدن انگیزه بخش خصوصی در افزایش سرمایه گذاری در این صنعت شده است.

او عنوان کرد:  حتی طی سال های اخیر با عوامل دیگری مانند کاهش یا حذف حق دسترسی طی چند سال اول ورود ناوگان جدید، بخش خصوصی برای خرید واگن نو ترغیب نگردید.

بیشتر بخوانید:

آسیب شناسی خصوصی سازی راه آهن و پیش نیازهای فراموش شده

وی عنوان کرد: این در حالی است که خصوصی سازی راه آهن ایران در سال 1384 با الهام از تجربیات ناموفق کشورهای اروپایی بر مبنای تفکیک عمودی، ابتدا از واگن های باری با تعهد سیر روزانه 300 کیلومتر آغاز شد و با پیشنهاد افزایش بارمحوری از 20 به 22.5 که مدت ها مورد چالش بود از نظر اقتصادی توجیه پذیر گردید ولی بدون آزمون امکانپذیری تحقق سیر 300 کیلومتر، قرارداد با شرکت ها منعقد شد.

قربانعلی بیک در این یادداشت تاکید کرد: واگذاری لکوموتیوها به بخش خصوصی به دلیل تعارض منافع، هزینه بالای اجاره و کارایی کم برای بخش ریلی مخرب است و ابتدا یا باید الگوی خصوصی سازی تغییر یابد (مانند کشورهای ژاپن، کانادا، آمریکا و ...) یا بخش تحقیقات تقویت شود تا با افزایش اثربخشی، کارایی و بهره وری، افزایش درآمد و کاهش هزینه لکوموتیوها محقق و واگذاری عادلانه و خردمندانه گردد.

وی گفت: به بیان دیگر تجربه ناموفق واگذاری واگن های باری از سال 1384 به بعد و پاسخگو نبودن راه آهن در مورد عدم دستیابی به تعهد سیر 300 کیلومتر در روز نشان دهنده ضرورت آسیب شناسی عدم موفقیت این رویکرد برای یافتن ریشه مشکلات است.

این کارشناس ادامه داد: برای تصمیم شایسته، باید راه آهن کارایی و بهره وری لکوموتیوهای موجود را تا حد ممکن افزایش داده و پس از دستیابی به نتایج برای واگذاری با منطق اقدام بایسته (در حد توان خود و شرکت ها) برای انجام تعهدات به نحوی اقدام نماید که بهبود پیوسته نیز قابل اعمال باشد.

قربانعلی بیک افزود: همین منطق برای بخش بهره برداری با پیچیدگی های بیشتر صادق است و چنانچه ظرفیت خطوط و روش های افزایش بهره وری و جابجایی مورد توجه قرار نگیرد نه تنها بخش خصوصی متضرر می گردد بلکه نیازهای ضروری کشور بی پاسخ خواهند ماند.

این اظهارات در حالی مطرح شد که سعید قصابیان یکی دیگر از کارشناسان حمل و نقل ریلی معتقد است:  علت این که سیر 300 کیلومتری واگن باری محقق نشد، انحصار سیر و حرکت در دست شرکت راه آهن است.

وی در بخش نظرهای کاربران این شبکه خبری با بیان این مطلب، نوشت: مگر صاحب واگن اختیار سیر واگن خود را دارد؟

قصابیان عنوان کرد: اختیار مانور واگن، واگذاری به سیر، تخلیه و بارگیری، سبز کردن چراغ و سرعت سیر در بلاک و . . . منحصرا به دست شرکت راه آهن است.

او گفت: علت اینکه واگذاری لکوموتیوها اثر بخش نخواهد بود تعارض منافع نیست، کدام منافع؟ علتش انحصار سیر و حرکت در دست راه آهن است.

قصابیان افزود: در شرایط انحصار سیر و حرکت، لکوموتیوهایی که واگذار خواهند شد به سرنوشت واگن هایی دچار می شوند که قبلا واگذار شده اند. مگر صاحب لکوموتیو اختیار سیر دادن لکوموتیو خود را دارد؟