◄ سیستم نرخ‌گذاری بلیت‌های شرکت‌های هواپیمایی
شرایط امروز کشور ما طوری است که مسافرت‌های هوایی به‌واسطه ورود هواپیماهای جدید، روزبه‌روز با اقبال بیشتری روبرو می‌شوند. به لطف ورود هواپیماهای ملکی و اجاره‌ای جدید، مسیرهای مسافری بیشتری نیز عرضه می‌گردد.
فراز شیخ‌حسنی* شرایط امروز کشور ما طوری است که مسافرت‌های هوایی به‌واسطه ورود هواپیماهای جدید، روزبه‌روز با اقبال بیشتری روبرو می‌شوند. به لطف ورود هواپیماهای ملکی و اجاره‌ای جدید، مسیرهای مسافری بیشتری نیز عرضه می‌گردد.
اما نکته مهم این است که اولویت مردم در انتخاب مد هوایی برای سفر، مقداری نیز بایستی اقتصادی باشد تا بتوانند به تقاضای مورد انتظار شرکت‌های هواپیمایی پاسخ دهند. شاید یکی از مهم‌ترین سؤالات مسافران در مورد بلیت، نوع هواپیما و سن آن باشد، اما از طرف دیگر، آن‌ها در مورد قیمت یک بلیت هم بسیار کنجکاو هستند و صدالبته که حق هم دارند.
سیستمی که در حال حاضر، بسیاری از آژانس‌های هواپیمایی در بستر اینترنت ارائه می‌کنند، سیستم بسیار خوبی است اما متأسفانه فرق‌هایی با سیستم‌های مشابه خارجی دارد که باید سریعاً رفع گردد. یکی از این مشکلات این است که بلیت رفت‌وبرگشت با تخفیف ارائه نمی‌شود.
این در حالی است که در بیشتر کشورهای جهان، اگر از مبدأ به مقصد بلیت یکسره بگیرید، ممکن است از اینکه بلیت دوطرفه بگیرید برایتان گران‌تر هم تمام بشود! در ایران اما، بلیت‌ها همگی در مسیرها به‌صورت جداگانه به فروش می‌رسند. بنابراین شرکت‌های هواپیمایی بایستی برای مسافران این موضوع را یک‌بار برای همیشه مشخص کنند که یک پرواز از یک مبدأ به یک مقصد، دارای یک قیمت خاصی است و اگر مسافر، بلیت رفت‌وبرگشت تهیه کند، نبایستی خیلی هزینه بیشتری متحمل گردد.
موضوع دیگر پروازهای توقف دار است که در هیچ سیستمی تعریف نشده است. در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی به‌واسطه یک شهر میانی، شهرهای دورتر را به پایگاه خود متصل کرده‌اند. یکی از این شهرها، اصفهان است که محل اتصال بسیار از پروازهای شرکت‌های هواپیمایی است. فرض کنید یک نفر به دلیل شرایط خاص پیش‌آمده در یک دوره زمانی مثلاً در زمان پیک سفر نتوانسته از تهران به شهر اهواز، بلیت پرواز مستقیم بگیرد.
اما این فرد می‌تواند به‌واسطه شهر اصفهان، با استفاده از یک توقف، خود را از تهران به اهواز برساند. حتی شرکت هواپیمایی درصورتی‌که برای مسیر اول و دوم هم یکی باشد، مسئولیت چمدانتان را بر عهده نخواهد گرفت، چه برسد به اینکه برای مسافر، پرواز غیرمستقیم تعریف کند! یعنی شما در مقصد اول باید پیاده شوید، بار خود را تحویل بگیرید، دوباره در صف تحویل بار قرار بگیرید و یک کارت پرواز دیگر دریافت نمایید! البته هستند بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی که مسئولیت بار در ابتدا را قبول کرده در مقصد نهایی آن را به شما تحویل خواهند داد و در همان مبدأ، کارت پروازهای دیگر را نیز به شما خواهند داد اما متأسفانه انگشت‌شمارند.
اما مسئله مهم برای مسافر این است که اگر زحمت یک پرواز غیرمستقیم را به جان بخرد، ازنظر هزینه نفعی برایش دارد یا خیر که جواب متأسفانه منفی است. در شرکت‌های هواپیمایی به دلیل تعریف نشدن سفر غیرمستقیم، هزینه هر پرواز به‌صورت جداگانه از مسافر اخذ می‌گردد درحالی‌که در خارج از ایران، هرچه توقف‌ها بیشتر و بیشتر گردد، هزینه کلی سفر کمتر و کمتر خواهد شد تا جایی که مشاهده می‌گردد بسیاری از مسافران، ترجیح می‌دهند با چند توقف به مقصد برسند تا در هزینه سفر آن‌ها صرفه‌جویی شده باشد. اصلاح همین دو مورد ذکر شده، در کشوری که برایش دو سیستم بلیت چارتری و سیستمی تعریف شده است، اگر نه غیرممکن ولی بسیار دشوار است.
متأسفانه فلسفه بلیت‌های چارتری در ایران به‌درستی تعریف‌نشده است. حتی در حال حاضر، بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی، نحوه عرضه خدمات خود را از چارتری به سیستمی تغییر می‌دهند و یا حداقل به‌صورت فصلی، چارتر ارائه می‌دهند.
کارشناس ارشد حمل‌ونقل*
