◄ راهنمایی کنترلرها در هنگام آتش سوزی هواپیمای در حال پرواز
وبلاگ تین نیوز، محمد مهدی سرگزی | در این مقاله سعی می‌شود راهنمایی هایی برای پرسنل مراقبت پرواز فرودگاه‌ها (كنترلرها) ارائه شود كه هنگام آتش سوزی هواپیمای در حال پرواز؛ چه كاری از او انتظار داریم انجام دهد و چه شرایطی را باید مهیا نماید تا كنترلر مراقبت پرواز نه تنها در حد امكان هواپیمای آتش گرفته را پشتیبانی نماید بلکه ایمنی سایر هواپیما ها را نیز تضمین نماید.
آتش سوزی در پرواز:
یكی از وضعیت های خطرناكی كه خدمه پروازی با آن مواجه می شوند آتش سوزی هواپیما در حین پرواز می باشد و مسلما" بدون مداخله فعالانه خدمه پروازی؛ آتش سوزی در هواپیمای در حال پرواز می تواند خسارت جبران ناپذیری برای هواپیما در كوتاهترین زمان ایجاد نماید. هنگامی كه آتش شروع می شود آن غیر محتمل خواهد بود كه خدمه پروازی بتوانند آنرا در هوا خاموش نمایند. تنها شانس باقی مانده برای رهایی از انهدام این خواهد بود كه هواپیما هرچه سریع تر در زمین فرود آید.
ارتباط رادیویی:
با مشاهده اولین نشانه؛ یا سوء ظن؛ دود و بخار؛ یا آتش در داخل هواپیما؛ خدمه پروازی بلافاصله عینك ایمنی و ماسك اكسیژن را استفاده نموده و بعد از استفاده از ماسك تنفسی؛ مكالمات رادیویی و صوتی برای فهمیدن مشكل توسط خدمه پروازی شروع خواهد شد. در این شرایط احتمال دارد آتش سوزی نیز بر سیستم‌های هواپیما تاثیر گذارد و در مرحله بعدی خدمه پروازی اقدام به ایزوله كردن قسمت آتش گرفته هواپیما خواهند نمود.
در نتیجه؛ تجهیزات شبكه ارتباطی دیتا؛ دستگاه های فرستنده و گیرنده
(transponders)؛ و حتی رادیوها ممكن است در كارشان اختلال ایجاد شود و یا حتی قطع گردند. بعد از اعلان اولیه اضطراری؛ اظهار كردن قصد هواپیما؛ خدمه پروازی توجه خود را معطوف به ایزوله كردن و خاموش كردن آتش خواهند نمود بنابراین احتمالا پاسخی به درخواست ارتباط رادیویی نخواهند داد و كنترلرها باید در این حالت خونسرد باشند و كارهایی را خدمه پروازی مشغول به انجام آن هستند را مد نظر قرار دهند. در حدامكان كنترلر باید ترافیك مكالمه RTF در فركانس را كاهش داده و سایر ترافیك های پروازی را به فركانس دیگری منتقل نماید و یا هواپیمای مذكور را به فركانس مشخصی كه شفافیت بیشتری
دارد هدایت نماید. در حد امكان به سایر پروازها اطلاع داده شود تا حداقل مكالمات انجام گردد تا شانس بیشتری برای هواپیمای اضطراری برای برقراری ارتباط ایجاد شود.
برنامه ریزی برای كاهش ارتفاع سریع برای نشستن:
لازم به ذكر است بعضی از دودها و اعلام هشدار آتش سوزی توسط سیستم ها ممكن است بدلی از كار در آید ولی در صورتی كه آتش سوزی واقعی باشد در آن حالت خدمه پروازی فرصتی برای گفتگو در مورد كم و كیف آتش سوزی ندارند و به قولی وقت طلا است و زمان خیلی ارزش دارد. لذا خلبان فورا شروع به كاهش ارتفاع خواهد كرد و برای نشستن در حالت وضعیت اضطراری برنامه ریزی لازم را خواهد نمود و در این صورت خدمه پروازی برای مجوز كاهش ارتفاع منتظر نخواهد شد و برای نزدیكترین فرودگاه درخواست كاهش ارتفاع و تغییر مسیر خواهد كرد و اگر مجوز لازم
نیز نبود باز پرواز كاهش ارتفاع خود را شروع خواهد كرد. باید مجوز لازم برای حداقل ارتفاع مسیر پروازی Minimum Safe Altitude برای كاهش ارتفاع توسط كنترلر داده شود و علاوه بر قوت قلب دادن به خلبان؛ مسیر روبرو و پایین را برای او از سایر پروازها و ترافیك پروازی باز نموده و ایمنی ارتفاع پروازی هواپیمای مذكور را تضمین نماید.
باید هواپیما در حداقل 15 دقیقه بعد از مشخص شدن آتش سوزی؛ روی زمین قرار گیرد و این چالشی برای خلبان هواپیمای مسابری جت امروزی خواهد بود كه در ارتفاع ثابت پروازی( cruising altitude )؛ كاهش ارتفاع سریعی را انجام دهد. كنترلر باید مجوز لازم را ارائه دهد تا هواپیما در نزدیكترین مسیر مستقیم ممكن برای نشستن روی باند هدایت شود و از باند قابل استفاده تعریف شده فرودگاهی و دستورالعمل های ورودی پروازی و ترافیك های دیگرنیزصرف نظر شود. در شرایطی خاص؛ خدمه پروازی می تواند از سایر هواپیماها نظیر هواپیماهای نظامی رهگیر interceptor برای تایید علایم مربوط به آتش سوزی در هواپیما (برای
مثال برای شرح دادن جایی كه آتش به موتور هواپیما سرایت كرده) در خواست كمك نماید. اگر شواهدی دال بر میزان آتش سوزی غیر قابل كنترل وجود داشت و احتمال واقعی برای ضایعات غیر قابل جبران در مدت زمان كوتاه رویت شد؛ خدمه پروازی می تواند نشاندن هواپیما در خارج از فرودگاه و یا در داخل آب؛ یا دریاچه یا خط ساحلی به عنوان تنها راه حل نجات برگزینند.
درخواست كمك و هشدار دادن:
به محض فهمیدن وضعیت اضطراری؛ كنترلر بلافاصله باید به سركشیك یا همكاران وضعیت را اطلاع دهد و سكتورهای مجاور و فرودگاه های نزدیك را آگاه سازد در حین تغییر مسیر عملی به سمت فرودگاه؛ برای ایجاد آمادگی لازم و هشدارهای لازم برای ارائه خدمات اضطراری اطلاع داده شود. احتمال دارد باند به وسیله هواپیمای آتش گرفته بعد از نشستن بسته شود لذا برای سایر پروازهای ورودی این مورد در نظر گرفته شود.
با همكاری مهندس جمشیدزاده
