وقت آن است که به دود بدرود بگوییم

نیمه دوم هر سال با افزایش ترافیک و آلودگی هوا همراه بوده و آغاز به کار مدارس، سرمای تدریجی هوا، افزایش حضور خودروها در خیابان و بالاخره پدیده وارونگی، دست به دست هم می‌دهند تا در نیمه دوم سال عبور و مرور در خیابان‌ها دشوارتر و نفس کشیدن شهروندان سخت‌تر شود. طبعاً برای مهار ترافیک و آلودگی هوا در این شرایط، سیاست‌ها و برنامه‌های عادی کافی نیست.

 امسال با وضعیتی مواجهیم که آشکارا نگران‌کننده‌تر از گذشته است. در سال ۱۳۹۶ شاهد تعطیلی پیاپی مدارس و ادارات بودیم و نفس کشیدن برای عابران و رهگذران هم دشوار شد. این شرایط، با تنگناهای گریزناپذیر در زمینه تأمین منابع برای توسعه حمل‌و‌نقل عمومی و ترویج حمل‌و‌نقل پاک همراه شده است. از سوی دیگر، تقریباً هیچ کنترلی بر روند فزاینده تولید و شماره‌گذاری و استفاده از خودرو شخصی در تهران وجود ندارد. 

در وضع کنونی، طبق گزارش بانک جهانی، تهران سالانه ۲.۶ میلیارد دلار خسارت از آلودگی هوا متحمل می‌شود. اگر با همین روند وارد نیمه دوم سال ۱۳۹۷ شویم، تصویری تیره و تار از پاییز و زمستان پیش رو در انتظارمان خواهد بود.

 ما در شهرداری تهران برای آنکه بتوانیم -در حد بضاعت و امکانات موجود- این وضعیت را بهبود بخشیم، به فکر راه‌حل‌هایی افتاده‌ایم که در کوتاه‌مدت به مهار آلودگی هوا کمک کنند و دست‌کم نگذارند وضع بدتر شود. این راه‌حل‌ها به‌طور مشخص آلایندگی خودروها را هدف گرفته‌اند و تلاش می‌شود با گسترش چتر معاینه فنی، اگزوز خودروها را از «سیاه‌نمایی» فضای شهر، منع کنیم. 

 شاید با منابع و امکاناتی که در اختیار داریم، نتوانیم وعده رسیدن «شهر پاک» در آینده نزدیک را بدهیم؛ اما لااقل می‌توانیم دود را به هوای شهرمان ممنوع‌الورود کنیم و به خودروهای دودزا بدرود بگوییم.

تجربه بسیاری از شهرهای جهان به ما می‌گوید «معاینه فنی» دقیق همه خودروها می‌تواند نقش مؤثری در رسیدن به این هدف داشته باشد. در تهران هم از دو سال قبل که کنترل معاینه فنی در محدوده زوج و فرد در قالب طرح کاهش «LEZ» آغاز شد، تعداد مراجعات به مراکز معاینه فنی از ۴۰۰ هزار مورد در سال به بیش از یک میلیون مورد در سال رسید. صدها هزار خودرو برای آنکه بتوانند معاینه فنی دریافت کنند، مجبور به تعمیراتی شده‌اند که آلایندگی آنها را کاهش داده است؛ و چه دستاوردی بزرگ‌تر از این. 

از اول آبان ماه، فاز دوم این طرح به‌طور فراگیر در تهران اجرا خواهد شد: در کل محدوده شهر تهران، در همه ساعات شبانه‌روز و هر روز هفته. ممنوعیت عبور بدون معاینه فنی، صرفاً مربوط به خودروهای شخصی نیست و همه وانت‌بارها، کامیون‌ها، اتوبوس‌های شرکت واحد و اتوبوس‌های سرویس کارخانجات، پادگان‌ها و... هم بعد از این باید معاینه فنی داشته باشند. 

از آنجا که وجود دود قابل مشاهده در اگزوز از جمله موارد نقص و مانع اخذ معاینه فنی است، مشخصاً در خصوص اتوبوس‌های شرکت واحد، بنده از 2 ماه قبل اعلام کرده‌ام که هیچ اتوبوس دودزا و فاقد معاینه فنی از اول مهر حق تردد در تهران را نخواهد داشت. 

از شهروندان محترم تقاضا می‌کنم در صورت مشاهده هر مورد دودزایی، با شماره تلفن ۱۸۸۸ تماس بگیرند و پلاک اتوبوس و محل تردد آن را اعلام کنند تا برخورد فوری صورت گیرد. 

لازم است که مدیران محترم دستگاه‌های اجرایی و به‌ویژه نهادهای نظامی، انتظامی، صداوسیما و صنایع هم بخشنامه استانداری برای ممنوعیت تردد اتوبوس‌های دودزا و فاقد معاینه فنی به عنوان سرویس کارکنان را رعایت کنند. 

بهبود وضعیت آلودگی هوا در شهر ما تهران نیاز به یک عزم همگانی دارد و نمی‌توان بدون مشارکت آحاد مردم، توقع داشت مشکلات زیست‌محیطی و به‌ویژه آلودگی هوا حل شود. همه شهروندان را به همراهی و نظارت عمومی در این امر دعوت می‌کنم.