مهمترین انتخاب «رئیسی»

این روزها با نزدیک شدن به زمان تحلیف حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی برای تصدی ریاست قوه مجریه، بازار گمانه زنی انتخاب اعضای کابینه سیزدهم در برخی رسانه ها و به ویژه فضای مجازی داغ شده است.

جناح های سیاسی و به ویژه افراد بی نصیب از قدرت، تلاش می کنند با انتشار انواع لیست گمانه زنی، خود و یا گزینه مورد نظر خود را به هر قیمت در ترکیب کابینه آینده جای دهند و این آش به حدی شور شده که گاهی برای یک گزینه، چندین سِمَت مختلف و بی ربط پیشنهاد می شود. مثلاً دیده شده که گزینه پیشنهادی برای وزارت نفت را در وزارت بهداشت و یا وزارت ورزش نیز معرفی کرده اند تا اگر در سِمَت نخست انتخاب نشد، حداقل از پُست بعدی محروم نماند!

اینکه چنین لیست هایی توسط چه کسانی و با چه اهدافی منتشر می شود، مهم نیست. زیرا تصمیم گیرنده نهایی در مورد ترکیب کابینه دولت سیزدهم، رئیس جمهور منتخبی است که قول داده دولتی مردمی و فساد ستیز تشکیل دهد. از طرف دیگر کابینه آقای رئیسی در تمکین از توصیه های فرماندهی کل قوا، باید دولتی جوان، خوش فکر و جهادی باشد. بنابر این تکلیف گزینه هایی که با این شاخص ها مطابقت ندارند، از پیش مشخص است. اما نکته مهمی که باید در انتخاب اعضای کابینه سیزدهم مورد توجه قرار گیرد، اولویت دهی به پُست های کلیدی و گزینش کارآمدترین فرد برای اداره آن سِمَت است.

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که کلیدی ترین سازمان در دولت آینده که باید گره از تحریم ها و مشکلات روابط بین المللی ایران باز کند، وزارت امورخارجه است. با این وجود ساماندهی مشکلات داخلی و بهبود معیشت مردم نیز کمتر از چالش ارتباطات بین المللی نیست.

دولت جدید مسئولیت دستگاه های اجرایی را در شرایطی تحویل می گیرد که شیوع موج پنجم ویروس کرونا تمامی اهداف برنامه ریزی شده توسعه اقتصادی و اجتماعی دو سال گذشته را ناکام کرده و تغییرات نامناسب اقلیمی باعث شده پایداری منابع انرژی آب و برق کشور به خطر بیفتد.

از طرف دیگر تورم سنگین اقتصادی، رکود صنایع داخلی، ناکارآمدی سیستم بانکی، بیکاری نسل جوان، فضای غیررقابتی تولید ملی، بحران صندوق های بازنشستگی، پایین بودن نرخ بهره وری، بروکراسی دستگاه های اداری، پیچیدگی قوانین حوزه کسب و کار و دهها چالش دیگر دستیابی به اهداف برنامه توسعه ششم و سند چشم انداز 20 ساله توسعه را به بن بست کشیده و عملاً کشور با افقی مبهم و در شرایط روزمرگی اداره می شود.

به این مجموعه مشکلات باید کسری شدید منابع بودجه 1400 را افزود که موفقیت دولت را برای اجرای طرح های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی تا پایان امسال با تردید جدی روبرو کرده است.

بنابر این دولت سیزدهم بیش از هر چیز به یک نقشه راه و برنامه جدید نیاز دارد تا نظام مدیریتی کشور را از بن بست فعلی خارج کند و منابع محدود اعتباری را به درستی و عدالت میان مهمترین وظایف اجرایی خود تقسیم کند.

این رویکرد مستلزم انتخاب فردی آگاه و توانمند برای مدیریت سازمان برنامه و بودجه است تا نه تنها در نیمه دوم سال 1400، بلکه در ادامه دوره تصدی دولت سیزدهم بنیه مالی لازم برای اداره کشور را به حد کفایت و در اسرع وقت به دستگاه های دولتی تزریق کند. مضاف بر این رئیس بعدی سازمان برنامه و بودجه باید به سرعت برنامه پنج ساله هفتم توسعه اقتصادی و اجتماعی را تدوین کرده و مسیر حرکت کشور در سال های آینده را مشخص کند.

چنین فردی برای رئیس جمهور منتخب و دولت جدید یک شاه کلید رفع مشکلات محسوب می شود و به همین علت نباید بدون تحقیق و صرفاً به سفارش احزاب سهمیه خواه گزینش شود.

اتفاقاً آقای رئیسی باید روی این سِمَت بیش از هر پست دیگری وسواس به خرج داده و قاطعانه در برابر گزینه های تحمیلی از سوی گروه های فشار مقاومت کند.

سازمان برنامه و بودجه در دولت آینده به فردی جوان، حسابگر، برنامه ریز و آشنا به کاستی های اسناد بالادستی نیاز دارد تا ضمن بازنگری در برنامه های قبلی، مقدمات بهبود چشم انداز توسعه کشور را فراهم کند.                                                                                                                                

* روزنامه نگار اقتصادی