◄ افزایش بهره وری ریلی با اعطای حق بهره برداری از محورها به بخش غیردولتی

چندی پیش حجت الاسلام سید محمدرضا میرتاج الدینی، نائب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی طی مصاحبه ای اعلام کرد: در حوزه ریلی طبق برنامه ششم توسعه باید 25 هزار کیلومتر ریل داشته باشیم اما تاکنون 14 هزار کیلومتر ریل ساخته شده است. حوزه حمل و نقل از مواردی است که باید در همه ابعاد ریلی و زمینی و هوایی مورد توجه و حمایت همه جانبه قرار گیرد.

تهاتر نفت؛ لازمه تامین اعتبار مالی توسعه شبکه

نایب رئیس کمیسیون برنامه بودجه با اشاره به برنامه ششم توسعه افزود: در حوزه ریلی طبق برنامه ششم توسعه باید ۲۵ هزار کیلومتر ریل داشته باشیم که متأسفانه تا کنون ۱۴ هزار کیلومتر ساخته شده است و ۱۱ هزار کیلومتر از برنامه ششم عقب هستیم. در نتیجه این اعتبارات کفاف اقدامات توسعه در حوزه حمل و نقل را نمی‌دهد و لازمه تأمین اعتبار مالی تهاتر است. مجلس پیشنهاداتی در این رابطه دارد که با تهاتر نفت و شناسایی منابع جدید مشکل منابع مالی را حل کند.

نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: بودجه ۱۴۰۱ را در حوزه مسکن و حمل و نقل تقویت خواهیم کرد.

از همین نویسنده:

• کاهش وابستگی به بودجه نفتی با تامین مالی مردمی پروژه های زیربنایی

• وجود زیرساخت قانونی برای بهره برداری بخش غیردولتی از شبکه ریلی

نکته حائز اهمیت درباره این اظهار نظر نائب رئیس محترم کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی این است که آیا واقعا چالش امروز حمل و نقل ریلی کشور، عدم تکمیل زیرساخت شبکه حمل و نقل ریلی به طول 25 هزار کیلومتر، طبق اهداف برنامه ششم توسعه است؟ و اگر پاسخ به این سوال مثبت است، آیا عدم تحصیل هدف حمل بار 30 درصدی و حمل مسافر 18 درصدی در افق 1404، با مجموعه خطوط موجود و مجموعه ناوگان موجود غیر ممکن بود؟

بهره وری پایین از جذابیت توسعه شبکه کاسته است

مطابق با آمار منتشر شده از مراکز رسمی و غیررسمی، هم اکنون نرخ بهره برداری از شبکه حمل و نقل ریلی کشور در حوزه زیرساخت و هم چنین در حوزه ناوگان ریلی از عدد 35 درصد میانگین جهانی تجاوز نمی کند. به عبارت دیگر، اگر نظام بهره برداری از شبکه حمل و نقل ریلی کشور اصلاح شود و بهره برداری از شبکه ریلی به اندازه میانگین جهانی رشد را تجربه کند، به راحتی قادر خواهیم بود تا به اهداف عملکردی موجود در برنامه های توسعه و اسناد چشم انداز دست پیدا کنیم.

به بیان دیگر، رشد طول شبکه ریلی شرط لازم برای افزایش عملکرد شبکه حمل و نقل ریلی کشور نیست اما می توان ادعا کرد که افزایش عملکرد شبکه حمل و نقل ریلی، قاعدتا به افزایش حجم زیرساخت های شبکه و تکمیل آن منتج خواهد شد. چرا که هم اکنون یکی از دلایل عدم توفیق در جذب سرمایه برای تکمیل شبکه حمل و نقل ریلی کشور، عدم سوددهی مناسب سرمایه در این مسیر است.

توسعه شبکه با سرمایه های عمومی وضعیت را بهتر نخواهد کرد

در چنین شرایطی که میزان بهره برداری پایین و نامناسب از شبکه، علت العلل عدم توفیق در جذب سرمایه گذاری برای توسعه به شمار می رود، تامین منابع مورد نیاز برای ساخت 11 هزار کیلومتر ریل از هر طریقی همچون تهاتر با نفت و یا استفاده از بودجه های عمومی کشور در دوره ای که بار کسری بودجه، معیشت جامعه را با چالش مواجه کرده است، مسیری غلط خواهد بود.

بنابراین درست ترین اقدام در خصوص شبکه حمل و نقل ریلی، الزام راه آهن بر بهبود بهره برداری از شبکه و یا اصلاح ساختار سازمانی این شرکت در راستای اعطای حق بهره برداری از محورهای ریلی به بخش خصوصی است تا به این واسطه، هم اهداف عملکردی اسناد بالادستی تامین شوند و هم جذابیت لازم برای جذب سرمایه گذاری های مردمی و بخش خصوصی در حوزه تکمیل شبکه ریلی کشور افزایش پیدا کند.

در غیر این صورت، تکمیل شبکه حمل و نقل ریلی با بودجه های عمومی و یا با استفاده از سرمایه ای همچون نفت، صرفا شبکه ریلی غیر بهره ور موجود را به شبکه ریلی بزرگتر غیر بهره ورتر تبدیل خواهد کرد که هیچ منفعتی برای کشور نخواهد داشت و از سوی دیگر، به واسطه ایجاد فشار بودجه ای، صرفا به افزایش تورم و بدتر شدن وضعیت اقتصادی منجر خواهد شد.