◄ محاسبه خسارت های کم توجهی به متروی تهران

طبق نظر مسئولین شهرداری تهران و مدیران مترو تعداد واگن های فعال مترو حدود 1500 واگن است و 2000 واگن کمبود وجود دارد

کمبود 2000 واگن به مفهوم کاهش بهره وروی شبکه مترو به کمتر از نصف می باشد. مفهوم دیگر این است که حدود هشت میلیارد دلار از سرمایه گذاری انجام شده هر سال بلااستفاده می ماند.

روزانه بیست میلیون سفر درون شهر تهران انجام می شود اگر 2000 واگن مورد نیاز مترو تامین شود می توان حدود 700 هزار مسافر در روز جابجا نمود انتقال 700 هزار مسافر از خودروهای شخصی و تاکسی و غیره به مترو منجر به کاهش قابل توجه در تردد خودروهای شخصی خواهد شد.

هر خودرو شخصی روزانه حداقل یک ساعت درترافیک تهران انرژی مصرف می کند و حداقل 5 لیتر بنزین سوخته می شود چنانچه انتقال 700 هزار مسافر به مترو باعت شود روزانه صد هزار خودرو شخصی کمتری در تهران تردد نمایند این تغییر منجر به کاهش مصرف بنزین به میزان حداقل 500 هزار لیتر در روز و به ارزش بیش از  300 هزار دلار و سالانه حدود 110 میلیون دلار می شود.

چنانچه 60 درصد جابجایی مسافر شهر تهران به مترو و قطارهای درون شهر منتقل شوند مصرف بنزین و گازوئیل داخل شهر تهران به حدود یک سود خواهد رسید و ترافیک به شدت غیر قابل باوری کاهش خواهد یافت.

با این تحول بزرگ از مصرف بنزین در تهران روزانه حدود 7 میلیون لیتر کاسته می شود که ارزش سالیانه آن بین 1.5 تا 2 میلیارد دلار می باشد.

چنانچه 2000 واگن به متروی تهران افزوده شود و مدیریت کاملا حرفه ای بر مترو خصوصا برنامه ریزی تردد قطارها اعمال گردد امکان جابجایی روزانه تا 8 میلیون مسافر توسط شبکه ریلی موجود نیز وجود دارد.

 طول شبکه مترو توکیو حدود 200 کیلومتر و تعداد واگن های آن 2773 و تعداد خطوط آن 9 خط است. برای جابجایی مسافر آمار متفاوتی بین 7 تا 21 میلیون مسافر وجود دارد. متوسط قیمت بلیط هر سفر حدود دو دلار است. مترو توکیو فقط یکساعت در شبانه روز تعطیل است.

جمعیت لندن 8.9 میلیون نفر است. طول شبکه مترو لندن 408 کیلومتر است و روزانه 3.6 میلیون نفر را جابجا می کند.  متوسط قیمت  بلیط حدود 4 تا 5 دلار است. قیمت بلیط مترو در لندن گران است.

ظرفیت هر واگن مترو 170 نفر در حالت ایستاده و  42 نفر در حالت نشسته است.

چنانچه 2000 واگن مورد نیاز متروی تهران تامین شوند و هر واگن بطور متوسط 100 نفر را جابجا کند و متوسط زمان سفر هر مسافر را 15 دقیقه لحاظ کنیم و مترو در شبانه روز 18 ساعت کار کندمترو تهران با 3500 واگن می تواند چند مسافر را جابجا نماید(با لحاظ 15 دقیقه توقف در ایستگاه ها) ؟

با لحاظ پیش فرض های فوق مترو تهران قادر خواهد بود 18.9 میلیون مسافر را در شبانه روز جابجا نماید.

چنانچه از 20 میلیون مسافر درون شهری که روزانه در تهران جابجا می شوند فقط نیمی از آنها از طریق مترو سفر نمایند تردد خودروها دو تا سه برابر روان تر خواهد شد و به همین میزان از مصرف سوخت و آلودگی هوا کاسته خواهد شد.

مترو کوچکترین آلودگی برای هوای تهران و سایر کلان شهرها ایجاد نمی کند زیرا مترو با برق کار می کند و هیچ سوختی مصرف نمی کند.

میزان صرفه جویی در مصرف سوخت با اضافه کردن 2000 واگن مورد نیاز و اجرای پروژه های نیمه تمام مترو حدود دو میلیارد دلار در سال خواهد بود. همچنین این تحول بزرگ از کشته و زخمی شدن سالانه هزاران نفر در تصادفات داخل شهر پیش گیری می کند این تصادفات جدای از کشته شدن انسان های بسیار منجر به قطع نخاع و قطع عضو و معلولیت های دائمی می شود که هزینه آن هزاران میلیارد تومان در سال است. تصادفات خسارتهای زیادی به خودرو ها وارد می کند که میزان آن در کل شهر تهران سالانه بیش از هزار میلیارد تومان است.

آلودگی هوا منجر به کاهش عمر و مبتلا شدن حدود ده هزار نفر در کلان شهر تهران به انواع بیماری های لا علاج و  صعب العلاج می شود که هزینه بسیار سنگین و کمر شکنی بر دوش مردم و سیستم بهداشت و درمان کشور می گذارد. این بیماری ها و بیماران فشارها روحی و روانی شدیدی به خانواده ها و اطرافیان بیماران وارد می کنند و آنها را دچار افسردگی و نا امیدی و فشارهای عصبی می نماید. برآورد هزینه مالی این موارد سخت است اما هزینه آن به سایر هزینه های بیان شده بیشتر می باشد.

ارزش عمر ارزشمند و غیر قابل بازگشت  میلیون ها ساکن تهران که در ترافیک جانکاه این شهر به نابوده می رود در این محاسبات لحاظ نشده است.

دولتها تنها زمانی می توانند به واقعی کردن قیمت بنزین بیاندیشند که سیستم حمل و نقل عمومی با تمرکز بر مترو و قطارهای درون شهری و بین شهری را در حد نیاز کشور توسعه داده باشند و برای تحقیق سریعتر  این هدف می بایست طی چند سال آینده حداقل  سی میلیارد دلار در این حوزه سرمایه گذاری انجام شود. اینکه ما نفت و گازمان را به دلیل تحریم ها در این قیمت ها بالا نتوانیم با قیمت مناسب صادر کنیم و نتوانیم با منابع حاصل از آن تحولی در توسعه زیرساختهای ریلی ایجاد کنیم به تدبیر و درایت مسئولین باز می گردد نه مردم. ما باید پاسخگوی نسل آینده و کودکانمان باشیم  و بگوئیم با منابع غیر قابل بازگشت نفت و گاز و معادن آنها چه کردیم و چه میراثی برای آنها به یادگار گذاشته ایم؟  شبکه مدرن و توسعه یافته ریلی؟  هواپیماهای مدرن، دانش برتر تولید خودروهای برقی و دانش برتر تولید محصولات ارزشمند، منابع آبی زیر زمینی ؟ ما مجبوریم پاسخگوی نسل های آینده باشیم

منابع نفت و گاز  تاچند دهه  آینده یا تمام می شوند یا در مراحل رو به اتمام قرار می گیرند و نسل های آینده نه نفت دارند و نه گاز چندانی و نه ذخایر  معدنی چندانی هر چند قیمت نفت و گاز تا چند دهه آینده از رونق خواهند افتاد و ما باید با تمام توان نفتمان را بصورت صیانتی استخراج و صادر نمائیم  باید الان که می توانیم با درآمدهای حاصله برای نسل آینده و برای فرزندانمان و نوادگانمان کارهای اساسی و ماندگار انجام دهیم.

قیمت هر واگن مترو حدود 780 هزار دلار است یعنی برای خرید 2000 واگن نیاز به حدود 1.5 میلیارد دلار منابع می باشد.

شرکتهای واگن سازی ایران توان تامین واگن مورد نیاز مترو را دارند. تامین منابع مالی و سفارش ساخت این واگن ها به شرکتهای توانمد داخلی تحول بزرگی در میزان جابجایی مترو و ساخت داخل و اشتغال و توسعه حاصل از آن خواهد داشت. شرکتهای واگن پارس، واگن سازی تهران، پلور سبز و سایر شرکتهای واگن سازی می توانند واگن های مورد نیاز متروی  سراسر کشور را با کیفیت مطلوب تولید نمایند و در گذشته عملکرد رضایت بخشی در این خصوص داشته اند منتها این شرکتها به شدت با کمبود منابع به دلیل کمی سفارش ساخت به دلیل تحریم ها و عدم امکان تامین منابع مالی مورد نیاز شرکتهای مترو مواجه بوده اند.