شرایط دشوار و کمرشکن برای تجارت

سه سال پس از شیوع ویروس کرونا برای نخستین بار با طرف حساب های آلمانی نشست برگزار کردیم. از چند هفته پیش برنامه ریزی این بود که طرف آلمانی ابتدا از باغ های پسته بازدید داشته باشد و پس از آن تجهیزات آزمایشگاه را از نزدیک ببیند.

دوست آلمانی در آزمایشگاه خبر داد که قانون جدیدی تحت عنوان پروتکل 67 قرار است در اتحادیه اروپا اجرایی شود که بر اساس آن، اگر باقیماندۀ سموم محصولات کشاورزی بیش از حد استاندارد این اتحادیه باشد، مرجوعی در کار نخواهد بود و تنها راه، معدوم کردن محصولات است.

ظاهرا اتحادیه اروپا به این جمع بندی رسیده که بحث افلاتوکسین قابل مدیریت است چون با «سورت» مجدد می توان درصد آن را به حد مجاز رساند اما برای باقیماندۀ سموم راهی وجود ندارد و تنها راه، معدوم کردن محصولات است. بدون شک اجرای این استانداردها برای پسته ایران مشکلات جدی ایجاد می کند و بازارهای باقی مانده را از ما می گیرد.

بعد از بازدید آزمایشگاه به طرف شرکت راه افتادیم و هنوز وارد شرکت نشده بودیم که متوجه جرو بحث پرسنل حراست با مردی غریبه شدم. همکار حراست وقتی متوجه حضور ما شد، دوان دوان به سمت ما آمد و خبر داد که مأمور سازمان آب قصد دارد آب کارخانه را قطع کند. پرسیدم چرا؟ گفتند دو روز پیش قبض آب را تحویل داده اند و در حالی که میزان مصرف کمتر شده، مبلغ قبض بیش از 15 برابر دورۀ قبل است و امروز هم تهدید می کنند که قصد دارند آب را قطع کنند.

با مأمور آب صحبت کردیم و دو روز مهلت گرفتیم.

با مهمان خارجی وارد دفتر شدیم که مدیر مالی شرکت گفت کار فوری دارد. توضیح داد؛ پولی به حساب شرکت واریز شده و بانک بلافاصله اقساط وام سه ماه را برداشت کرده که یکی از اقساط هنوز چند روز مهلت دارد. راستش منتظر بودیم پولی واریز شود تا به بدهکاران بپردازیم اما بانک از فرصت استفاده کرد و بلافاصله پول را یک جا برای خود برداشت.

مدیر مالی توضیح داد؛ راه بازگشت پول این است که به بانک نامه بنویسیم تا آن ها هم از مدیریت تهران بخواهند که پول به حساب ما برگردد. گفتم لازم نیست؛ کاری است که شده و بهتر است فکر دیگری کنیم.

هنوز وارد جلسه نشده بودیم که مشاور مالیاتی شرکت تماس گرفت و خواست برای تسعیر ارز در سال 98 و 99 برگه های مالیاتی را امضا کنم. تعجب کردم و گفتم تسعیر ارز که جزو لاینفک صادرات است و مالیات ندارد. گفت: بر اساس بخشنامۀ جدید، تسعیر ارز هم شامل مالیات می شود و باید پرداخت کنیم و مالیات سنگینی هم هست. خواستم در این زمینه بیشتر صحبت کنیم چون باید نشست مشترک را آغاز می کردیم.

جلسه آغاز شد و باغ داران سفره دل را باز کردند. یکی گفت: سال گذشته 200 تن پسته برداشت کرده ایم اما امسال به 3.5 تن نمی رسد. دیگری گفت امسال پسته ای برداشت نکردم و آن چه روی درختان بوده را به کارگران بخشیده ام و دیگری گفت: امسال تصمیم داریم هیچ هزینه ای در باغ ها نکنیم چون چند سال است که برای ما عایدی خاصی نداشته است. دیگری هم از آفت ها و کرم های خوشه خوار و شاخه خوار صحبت کرد و نفر بعدی هم خبر داد که قصد دارد باغ هایش را بفروشد و مهاجرت کند چون نه آبی باقی مانده و نه باغ داری برایش بهره ای دارد.

مهمان ما هم توضیح داد که از سال 2023 سخت گیری اتحادیه اروپا مضاعف می شود و خلاصه این که دوستان باغ دار ناامید آمده بودند، ناامیدتر هم رفتند.

وقتی برای رفتن به خانه از دفترم خارج شدم، پیش خودم گفتم با این همه فشار چه باید کرد؟ با خودم گفتم بهتر نیست کار را تعطیل کنم؟

در شرایطی که دولت در این شرایط دشوار و کمرشکن و با فشارهای تحریم و رکود و تورم، روزبه روز بر فشارهای خود افزوده و مطالبات خود را بدون فوت کمترین وقت، دریافت می کند و در شرایطی که زمین و زمان علیه کسب و کارها بسیج شده اند، آدم چطور می تواند کار کند؟

سوار ماشین شدم و راه افتادم، صورت خستۀ همکاری که صبح نگران قطعی آب بود و حالا زیر آفتاب داغ، دست به سینه خداحافظی می کرد، تلنگری بود برای این که به خودم بگویم؛ مرد خودت را جمع کن، فردا روز بهتری است.