◄ تاریخچه و چگونگی به وجود آمدن چراغ راهنمایی
در کلان شهر تهران و شهرهای بزرگ به وضوح مشاهده می گردد که اصول طراحی بهینه چراغ های راهنمایی و رانندگی به درستی رعایت نمی شود.
اگر به مطالب و مندرجات کتبی علمی ترافیک و یا به صورت ساده تر، دانشنامه آزاد، ویکی پدیا در اینترنت مراجعه گردد، در مورد تاریخچه و چگونگی به وجود آمدن تفکر و لزوم ساخت روشی برای ساده کردن کنترل ترافیک تقاطع ها در تمام ساعات روز و بدون نیاز به حضور مامور راهنمایی و رانندگی از سال 1868 میلادی و زمانی که ترافیک در تقاطع ها شامل چهارپایان، واگن ها، کالسکه ها و عابران پیاده می شد، می رسیم.
در طول 300 سال برخی از آنها مانند چهارپایان، واگن ها، کالسکه ها تقریبا در اکثر تقاطع ها به غیر از برخی کشورهای جهان سوم حذف شده اند و جای خود را به وسایل نقلیه موتوری داده اند که بسیار سریعتر هستند ولی رنگ چراغ ها تغییری نکرده و حتی فقط نوع چراغ های گاز سوز به برقی تبدیل گشته و از نظر زمان بندی خاموشی و روشن شدن آنها فرضیات اصلی هم تغییری نکرده است و در نهایت چراغ های تقاطع های هوشمند نیز به همین ترتیب عمل می کنند و به طور خلاصه به شرح پایین می باشند:
1 – پشته کردن وسایل عبوری
پایین آوردن فاصله بین ماشین ها که با کم کردن سرعت همراه است باعث می گردد که تعداد بیشتری وسیله از یک مسیر عبور نمایند.
2 – ایجاد امکان عبور عابر پیاده با حداقل خطر جانی
توقف وسایل نقلیه در پشت خطوط خط کشی شده عابر پیاده باعث ایجاد امنیت عبور عابران پیاده می گردد. این فضاهای عبور عابر خود دارای چراغ های راهنمایی به خصوص خود هستند.
3 – انتخاب سه رنگ برای چراغ
همه رانندگان با مفهوم چراغ های سبز و قرمز آشنایی دارند، اما چراغ زرد بدین معناست که اگر راننده ای به صورت کاملا اتفاقی و با دید کم در زمان ورود به تقاطع آن را مشاهده نکرد و شروع به توقف ننمود، این امکان وجد داشته باشد که با سرعت متعادل بتواند از حد فاصل تقاطع عبور نماید. متاسفانه زمان چراغ زرد در کلانشهر تهران زیاد رعایت نمی گردد و یا حدود صفر است. البته با به کارگیری تایمر چراغ دار می توان تا حدود بسیار زیادی زمان چراغ زرد را کم کرد ولی بدون تایمر اصلا کارگر نیست.
زمان بندی روشن و خاموش شدن چراغ های سبز و قرمز به میزان ترافیک مورد لزوم عبور دادن از تقاطع بستگی دارد، محاسبه زمان بندی ها دارای پیچیدگی خاصی نیست ولی یک نکته مهم نیز هست و آن این است که حداکثر زمان نباید از 90 ثانیه افزایش یابد زیرا برای چراغ سبز باعث می گردد که فاصله بین وسایل نقلیه و سرعت آنها زیاد شود و مشکل توقف اضطراری پیدا کنند و برای چراغ قرمز باعث می شود تا حتی برخی رانندگان به تصور اینکه چراغ خراب است از تقاطع با تحمل خطرات زیادی عبور نمایند، در تهران اکثراً موتورسیکلت از چراغ قرمز عبور می نمایند.
در کلان شهر تهران و شهرهای بزرگ به وضوح مشاهده می گردد که اصول طراحی بهینه چراغ های راهنمایی و رانندگی به درستی رعایت نمی شود، این مورد در تقاطع هایی که به صورت هوشمند کنترل می گردند و حتی تقاطع هایی که به وسیله مامور راهنمایی ترافیک در آنها هدایت می گردد نیز مشهود است.
بار مالی ناشی از بهینه نبودن زمان بندی تقاطع به مالکان وسایل نقلیه از نظر مصرف بیشتر سوخت و زمان از دست رفته به مسافران و عابرین پیاده، آلودگی صورتی و هوای کثیف ایجاد شده در سلامت شهروندان تاثیر منفی بسیار دارد، ضمنا این بهینه نبودن ترافیک در تقاطع ها باعث بروز حوادث جانی و مالی فراوان به خصوص موتورسیکلت سواران و عابران پیاده می گردد، زیرا به علت عدم رعایت زمان حداکثر توقف موارد بسیاری مشاهده می گردد که بدون توجه به خطرات مالی و جانی از خطوط عبور می نمایند، امید است که مسئولان امر با تجدید نظر و آموزش پرسنل و استفاده از مهندسین مشاور دارای تخصص این مشکلات را هر چه زودتر در کلانشهرها و شهرهای بزرگ برطرف نمایند.
در خاتمه، استاد سخن سعدی علیه الرحمه فرمود،
من آنچه شرط بلاغ است با تو می گویم، تو خواه از سخنم پند گیر خواه ملال
