◄ دلیل تکرار سوانح ریلی چیست؟

دبیر انجمن شرکت‌های حمل و نقل ریلی اظهار داشت: متاسفانه به دلیل عدم برخورد مناسب با خاطیان سوانح در شرکت راه آهن، شاهد تکرار این سوانح هستیم و مسائل و مشکلات جزیی در این ساختار به بحران تبدیل می‌شود و معتقدم علت اصلی و پنهان این روند، عدم توان مدیریت فرایند و نداشتن نظم درونی و ناآگاهی از فرایند مدیریت سازمانی است.

به گزارش تین نیوز، سبحان نظری درباره دلایل سوانح مستمر ریلی در طول چند ماه اخیر اظهار داشت: هر سانحه و اتفاق را باید با اقتضاء و شرایط و مشخصات آن تحلیل کرد. مجموعه‌ای از عوامل در بروز و رخداد این اتفاقات دخیل هستند اما سهم هر یک از عوامل در بروز اتفاقات متفاوت است.

وی ادامه داد: در سانحه قطار مشهد- یزد که منجر به جان باختن و مجروحیت تعدادی از هموطنان شد، مشکلی در ناوگان و آن قطار دیده نمی‌شود و مهم دلیل بروز این سانحه عامل انسانی بود و در واقع شیوه مدیریت و بهره‌برداری غلط باعث این رخداد شد. قطار در آن نقطه با سرعت 140 کیلومتر بر ساعت در حال تردد بود حال اینکه سرعت مجاز برای تردد در آن نقطه 15 کیلومتر و اختلاف این دو عدد بسیار زیاد و پرخطر است.

این کارشناس حمل و نقل ریلی با اشاره به سایر موارد دخیل در وقوع این سانحه افزود: هنوز گزارش نهایی از سوی کمیسیون عالی سوانح منتشر نشده است که اتفاقا به ماهیت این کمیسیون هم نقد جدی وجود دارد. در شرایطی که شرکت راه آهن در بروز این سانحه به شدت مقصر است کمیسیونی که باید علت سانحه را مشخص کند، منصوب راه آهن است و جای بازنگری جدی در کمیسیون عالی سوانح دیده می‌شود.

دبیر انجمن شرکت‌های حمل و نقل ریلی درباره برخورد ناشایست با مسافران قطار دزفول- مشهد که نسبت به عدم تهویه واگن اعتراض کرده‌بودند، گفت: با بدسلیقگی در برخورد با مسافران قطار مواجه شدیم و این اتفاق هم ناشی از این است که قطارها به موقع و به خوبی تعمیر و نگهداری نمی‌شوند، دلیل آن هم این است که منابع کافی برای انجام تعمیرات وجود ندارد و در این شرایط هم شرکت راه‌آهن بدون پرداخت یارانه مابه تفاوت قمیت واقعی و قیمت فروش، فشار بر شرکت‌ها وارد کرده که قیمت بلیت که محل درآمد شرکت ها است را پایین نگه‌دارند.

نظری با اشاره مشتریان حمل و نقل ریلی اظهار داشت: در سال 20 میلیون بلیت قطار فروخته می‌شود که این حجم فروش برای مسیر رفت و برگشت به 10 میلیون بلیت می‌رسد. به این معنا که اگر این میزان فروش را در مقابل 85 میلیون نفر جمعیت کشور قرار دهیم به طور متوسط هر ایرانی هر 8 سال یک بار سفر ریلی دارد البته این آمار میانگین و خام است.

وی گفت: باید توجه داشته باشیم که دخل و خرج شرکت‌های مسافری با هم نمی‌خواند و نتیجه آن هم بروز سوانح ناشی از عدم تعمیر و نگهداری استاندارد است و نمی‌توان انتظار عملکرد بهتری را داشت.

دبیر انجمن شرکت‌های حمل و نقل ریلی تاکید کرد: در حالی که هزینه شرکت ها به شدت افزایش یافته، درآمدها پایین است و با این شرایط برای شرکت‌ها به صرفه نیست که واگن‌های زمین‌گیر را به روزرسانی و روی خط بیاورند. از سوی دیگر برای قطارهایی که فعال هستند هم ناگریز است تمام تعمیرات را انجام ندهد.

نظری ادامه داد: در سایر کشورها هم شرکت‌های قطارهای مسافری زیان‌ده هستند و دولت زیان آنها را جبران می‌کند اما در ایران یارانه‌های قانونی راه آهن را هم نمی‌پردازند.

این کارشناس حمل و نقل ریلی درباره استقبال مردم از سفر ریلی با توجه به افزایش سوانح و خرابی ناوگان گفت: تقاضا به اندازه ناوگان مسافری موجود وجود دارد بلکه بیشتر هم است اما نکته بسیار مهم این است که تقاضای ناراضی وجود دارد و مردم از قطار استفاده می‌کنند اما رضایتی ندارند و البته گزینه دیگری را هم ندارند جز استفاده از سفر ریلی. ویژگی حائز اهمیت  حمل و نقل ریلی  از گذشته ایمن و راحتی آن بوده این ویژگی‌ها به طور جدی تضعیف شده‌اند.

وی با بیان اینکه اخیرا هم سوانح قطارهای مسافری و هم قطارهای باری افزایش یافته است، اظهار داشت: متاسفانه شرکت راه آهن آمار سوانح را منتشر نمی‌کند و به این اطلاعات دسترسی نداریم. هر چند که ما به عدم انتشار سوانح با جزییات آن انتقاد داریم اما شرکت راه آهن به دلیل اینکه عملکرد آن پوشش رسانه‌ای نداشته باشد، از انتشار آن خودداری می‌کند البته فعالان این حوزه از سوانح اطلاع دارند و به گواهی آنچه که فعالان از وضعیت اعلام می‌کنند، سوانح ریلی در چند ماه گذشته افزایش یافته ‌است که دلیل ان هم کاهش کیفیت خطوط است.

نظری گفت: این دولت هم آرزو دارد سهم حمل و نقل ریلی در جابه جایی بار و مسافر افزایش یابد اما آیا در عمل اقدام موثری را انجام می‌دهد؟ تحقق این اهداف به سیاست‌های مکمل نیاز دارد و این گونه نیست که شعار کاغذی این اهداف محقق شوند.

این کارشناس حمل و نقل ریلی با اشاره به یارانه حمل و نقل جاده‌ای ادامه داد: در حالی که 30 درصد از درآمد حاصل از کرایه در بخش ریلی صرف تعمیرات می‌شود این عدد در بخش جاده‌ای به تازگی به 9 درصد رسیده و قبل از آن 4 درصد بود. قیمت گازوئیل در جاده 300 تومان و در راه آهن 700 تومان است. بنابراین دولت حمایتی از بخش ریلی نمی‌کند که انتظار داشته باشم سهم حمل و نقل ریلی در جابه جایی بار و مسافر افزایش یابد و هر روز هم شاهد ضعف صنعت ریلی هستیم.

وی تاکید کرد: هر چند که بودجه راه آهن تضعیف شده و این عامل در بروز سوانح اثرگذار است اما مهم‌تر از آن، تضعیف نظم درونی و ساختار شرکت راه‌آهن است. در گذشته روابط سازمانی در این شرکت بسیار محکم بوده اما امروز به این روابط بسیار خدشه وارد شده و نتیجه آن هم رخدادهایی مانند سوانح قطار مشهد- یزد و دزفول- مشهد است.

نظری ادامه داد: متاسفانه به دلیل عدم برخورد مناسب با خاطیان سوانح  در شرکت راه آهن، شاهد تکرار این سوانح هستیم و مسائل و مشکلات جزیی در این ساختار به بحران تبدیل می‌شود و معتقدم علت اصلی و پنهان این روند، عدم توان مدیریت فرایند و نداشتن نظم درونی و ناآگاهی از فرایند مدیریت سازمانی است.