◄ چرا راه آهن رشت آستارا توجیه اقتصادی دارد؟

از اواخر اردیبهشت ماه امسال و همزمان با امضای موافقتنامه های مربوط به ر اه آهن رشت آستارا ، از سوی مقامات دو کشور ایران و روسیه، کارشناسان موافق و مخالف زیادی در مورد این طرح سخن گفته اند.

به گزارش تین نیوز ، میزان درآمد ارزی ، شرایط زیست محیطی، میزان بار قابل حمل، توجیه اقتصادی و ... از جمله موضوعاتی بوده که برای فعالان این حوزه دارای ابهام بوده و می باشد.

برای پاسخگویی به این ابهامات شاید گزارشی که وزارت راه و شهرسازی در آذر ماه سال گذشته به سازمان برنامه  بودجه ارسال کرده است، مفید باشد.

بیشتر بخوانید:

• نکات مهم در مورد راه آهن یک خطه رشت - آستارا

• تکرار تجربه تلخ قطار سریع السیر تهران قم اصفهان در راه آهن رشت آستارا

• راه آهن رشت آستارا به سرنوشت راه آهن گرگان اینچه برون دچار می شود؟

در این گزارش ملاحظات مالی و اقتصادی و فنی و زیست محیطی پروژه راه آهن رشت آستارا بررسی شده است.

 بخش اول این گزارش به ملاحظات مالی و اقتصادی این پروژه اختصاص دارد.

بر اساس این گزارش، با توجه به مفاد گزارش مطالعات ترافیکی،  راه آهن رشت آستارا قابلیت حمل تا میزان 9.6 میلیون تن بار را داشته و با اعمال اصلاحاتی نظیر تراک بندی، این ظرفیت قابل افزایش خواهد بود. در این رابطه میزان تقاضای بار ( اعم از بارهای داخلی و ترانزیت) مطالعه شده در سال نخست بهره برداری ( سال 1405) برابر 2.6 میلیون تن و در سال افق بهره بهره برداری ( 1324) برابر 6.8 میلیون تن پیش بینی شده که نتایج آن در جدول شماره یک ( جدول پیوست)  ارایه شده است.

این گزارش تاکید می کند: با توجه به این که پروژه 162 کیلومتری مذکور، به عنوان حلقه مفقوده کریدور بین المللی ریلی 13 هزار کیلومتری شمال جنوب (N0STRAC ) با موقعیت ویژه نسبت به سایر طرح های ریلی از جایگاه خاصی برخوردار است، با احداث آن، جذب ترافیکی بارهای داخلی و ترانزیتی، بیش از اعداد فوق نیز متصور است.

همچنین متقاضیان حمل بار از این کریدور، عمئدتا کشورهای جمهوری فدراتیو روسیه و آذربایجان بوده و نمایندگان کشورهای ذکر شده در مذاکرات سه جانبه به ویژه بیانیه باکو تقاضای انتقال حداقل 15 میلیون تن بار از طریق این مسیر ریلی را اعلام نموده اند.

در این رابطه و با توجه به ظرفیت حمل و انتقال بار نیز از این مسیر، این طرح مهم و راهبردی با لحاظ تقاضا و ظرفیت مذکور، درآمدهای مستقیم حمل بار به تنهایی پاسخگوی هزینه های اجرایی دوره بهره برداری خواهد بود.

همچنین درآمدها و منافع غیر مستقیم طرح نظیر کاهش سوانح، تصادفات، مصرف انرژی، آلاینده های زیست محیطی و کاهش هزینه نگهداری محورهای اصلی و بزرگراهی، به دلیل جذب بار انتقالی به شبکه ریلی در ارتقای شرایط اقتصادی طرح موثر است. خلاصه نتایج مطالعات مالی و اقتصادی طرح بر اساس میزان تقاضای افق بهره برداری 6.8 میلیون تن بار، در جدول شماره 2 ( جدول پیوست) ارایه شده است.

با توجه به مذاکرات و اطلاعات به دست آمده در جریان نشست های متعدد هیئت های ایرانی و روسی در راستای همکاری های دو جانبه جهت فعال ساختن کریدور شمال جنوب و اعلام طرف روسی مبنی بر وجود تقاضای قابل توجه حمل بار به / از روسیه و امکان جذب حداکثری بار ترانزیت روسیه در صورت فعال سازی کریدور ریلی شمال به جنوب غرب دریای خزر، جریان ترافیک به طور قابل ملاحظه ای قابلیت افزایش خواهد داشت به نحوی که تا سقف ظرفیت خط در ابتدای دوره بهره برداری توسط بار ترانزیت اشباع می گردد.

بر اساس این گزارش، مطابق برنامه اعلامی از سوی طرف روس، بار قابل حمل در مسیر غرب دریای خزر کریدور شمال جنوب در سال 2025 معادل 11.6 میلیون تن و در سال 2030 معادل 13.7 میلیون تن برآورد شده است که در صورت جذب حداکثری بار مزبور به محور راه آهن رشت استارا شاخص های اقتصادی پروژه به میزان قابل توجهی نسبت به شاخص های اقتصادی اعلامی در جدول شماره 2 رشد  و افزایش خواهد داشت.

همچنین طرف روس جمع بارهای ترانزیتی عبوری از هر دو مسیر شمال جنوب را معادل 50 میلیون تن براورد کرده است.

در نهایت نتیجه گیری می شود  با توجه با جمیع جهات و با پیش بینی ترافیک متداول داخلی و بار ترانزیت بر اساس مدل سازی های رایج مطالعاتی، احداث راه آهن رشت آستارا توجیه اقتصادی داشته و در صورت تحقق بارهای برآورد شده اعلامی از طرف روسیه، توجیه پذیری طرح به طور قابل ملاحظه ای افزایش خواهد داشت.