◄ حج تمتع 1402 و پندهایی از راه‌ آهن سریع‌ السیر عربستان

رهبر معظم انقلاب در دیدار کارگزاران حج (27/20/1402) در مورد ابعاد مختلف حج به آیاتی از قرآن اشاره نمودند که رسانه KHAMENEI.IR این آیات و بیانات رهبر انقلاب درباره آنها را در جدولی تنظیم نموده و اینجا به دومین آیه (سوره شریفه حج آیه 27 و بخش از آیه 28) اشاره میگردد، وجود منافع دنیوی و اخروی در حج: (یکی از آیاتی که اشاره به منافع حج دارد) آیه مبارکه سوره حج است: مردم، ملت، امت اسلامی از اکناف جهان بیایند حج، تا به چشم خودشان منافع خود را ببینند: (لیشهدوا) مشاهده کنند ببینند، حضور پیدا کنند در مجموعه منافعی که وجود دارد. از امام صادق (ع) پرسیدند مراد از این منافع منافع اخروی است، یعنی ثواب و مانند اینها؟ فرمود نه، هردو، البته منافع اخروی هم هست، اما منافع دنیوی (هم هست).

حج تمتع سال 1401 برای نگارنده با نگاه به این آیات حج به ویژه این آیه مبارکه بسیار دلنشین و سرشار از پرسش ها و توجهات به منافع مورد اشاره بود و زمینه گفتگو و درخواست مشارکت سایر همراهان در این سفر معنوی را به دنبال داشت که در یادداشت های متعددی از جمله یادداشت های زیر در سال گذشته بدان اشاره گردید:

- راه آهن سریع السیر تهران قم اصفهان و پندی از حج تمتع 1401، تین نیوز / کد خبر 245379

- پندی دیگر از حج تمتع 1401 برای راه آهن سریع السیر اصفهان، تین نیوز / کد خبر 245458

- اقتصاد نفتی، الگوی اقتصادی و پندی از حج تمتع، تین نیوز / کد خبر 245600 و ...

یکی از منافع مادی حج استفاده از تجربیات سایر کشورها به ویژه کشورهای اسلامی در ارائه خدمات حمل و نقل به ویژه نوع ریلی است که علاوه بر کاهش مصرف انرژی و زمان سفر، سبب کاهش تلفات جاده ای یا هوایی نیز می گردد (آیه 32 سوره مائده).

در عین حال تلفات جاده ای، یکی از ضعف های مهم و اساسی حمل و نقل کشور است که با وجود تدابیر و تلاش های مسئولان همچنان نسبت به متوسط جهانی بسیار بالا است (50 درصد بالاتر از متوسط جهانی، جام جم اول آذر 1401)، و از نگاه صرفا اقتصادی نیز سبب کاهش 7 تا 8 درصد ارزش تولید ناخالص ملی می گردد (با وجود قانون مدیریت سوخت سال 1386، برنامه ششم و ...).

در صفحه 11 کتاب برقی کردن راه آهن (1387)، بر اساس گزارش کمیسیون اروپایی وزرای حمل و نقل (ECMT) به آمار جان باختگان تصادفات جاده ای 19 کشور اروپایی و ترکیه در سال 2005 اشاره نموده که مجموعا 29571 نفر (بیشترین در آلمان 5361 و فرانسه 5318 نفر) و تقریبا مساوی تلفات جاده ای در ایران در آن سال ها بود و بر راهکارهایی مانند اخذ هزینه های جانبی حمل ونقل و اصلاح قیمت سوخت، قیمت بلیت، و محاسبات ارزش وقت و ارزش جان برای کاهش آمار تاکید می نماید (سال 2002 اروپا به ازای هر میلیارد نفر کیلومتر ریلی 0.4 کشته داشت در حالی که جمع آمار این شاخص در مسیرهای شمالی و جنوبی جاده ای تهران به مشهد در سال های پایانی دهه هشتاد حدود 50 نفر بر میلیارد نفر کیلومتر بود). 

به گزارش Railway Technology در 29 سپتامبر 2009، احداث راه آهن سریع مکه جده مدینه برای جابجایی حجاج در مراسم حج تمتع و عمره از سال 2009 توسط کنسرسیوم چینی و سعودی آغاز گردید و قرار بود در سال 2012 تکمیل گردد.           

و بر اساس آمار صفحه 29 اطلس راه آهن سریع السیر 2022 اتحادیه بین المللی راه آهن ها (UIC)، خط سریع مکه جده مدینه در عربستان سعودی به طول 449 کیلومتر با سرعت 300 کیلومتر در ساعت با تاخیر 6 ساله در سال 2018 با 8 قطار 400 نفره آغاز به کار نمود در حالی که شرکت های سازنده از برترین ها و منابع مالی پروژه بدون محدودیت در دسترس بود.

از دلایل تاخیر این پروژه، نبود راه آهن معمولی برقی در این مسیر است که اگر می بود می توانست ریسک پروژه را کاهش دهد همانگونه که در پروژه های کشورهای اروپایی به ویژه فرانسه و آسیایی به ویژه چین (تین 240747) و کره جنوبی و ... توانست.     

• تجربیات سریع اصفهان (تین نیوز / کد خبر 221290) و سایر پروژه های وزارت راه (تین نیوز / کد خبر 237609) برتری روش گام به گام را آشکار می نماید.
• بر اساس گزارشات متعدد جهانی از جمله (UIC HSR 2015) ساختار راه آهن سریع السیر بسیار پیچیده و مرکب است از زیرساخت، ایستگاه ها، ناوگان، بهره برداری، تعمیرات، تامین مالی، بازاریابی و مدیریت که ناکامی و کاهش سهم بخش مسافری ما نشان دهنده کاستی های بزرگ در آنها بوده و استفاده از تجربیات راه آهن سریع السیر عربستان (غیرحضوری و سپس میدانی وزیر و ...) و بررسی 200 درصد تاخیر این راه آهن پندهایی در بردارد که علاوه بر جان هزاران تن، میلیاردها دلار را نجات می بخشد.    

* کارشناس حمل و نقل