◄ می توانیم مشکل لکوموتیو را در داخل حل کنیم

در تاریخ 24 بهمن 1400 جلسه ای در کلاب هاوس تین نیوز با موضوع «خرید لکوموتیو روسی با کدام منطق؟ » برگزار شد و کارشناسان حوزه حمل و نقل در این کلاب به بررسی ابعاد موضوع پرداختند.

پیش از شروع بحث و درمقدمه، چند خبر حمل و نقلی عنوان و از جمله گفته شد: مسعود درستی به عنوان مدیرعامل جدید شرکت مترو منصوب شده است. پیش از این علی امام این مسئولیت را برعهده داشته است.

مهندس اسلامی مدیرعامل مپنا که در این جلسه حضور داشت از قرارداد 50 دستگاه لکوموتیو مپنا با فولاد مبارکه صحبت کرد.

سپس بحث با توضیح اولیه در مورد خرید لکوموتیو از روسیه آغاز شد. تاکید شد که در ابتدا صحبت از 1000 دستگاه لکوموتیو بوده است که بعد اصلاح شده است. همچنین اضافه شد که واردات لکوموتیو یکی از موضوعات مهم سفر رئیس جمهور به روسیه بوده است. این بار این عدد در 2000 عدد مطرح شد که بعد با اصلاح به 200 عدد لکوموتیو تقلیل یافت. همچنین گفته شد که حمل و نقل ریلی کشور به لکوموتیو نیاز دارد اما نه با این تعداد.

پرسشی که در ادامه مطرح شد این بود که اگر بخواهیم لکوموتیو دیزل بخریم آیا آن را هم باید از روسیه وارد کنیم یا از جای دیگری؟. روسیه در لکوموتیو دیزل توانمندی خوبی ندارد و قابل توجه برای رفع نیاز کشور نیست. در مجموع به نظر می رسد لکوموتیو روسی گزینه مناسبی برای رفع نیاز ریلی کشور نباشد.

همچنین مطرح شد که علاوه بر لکوموتیو های روسی، بحث لکوموتیوهای چینی هم مطرح است که  از سال حدودا 87 نمونه اولیه آن وارد شده است و تجربه نسبتا موفقی بود که لکوموتیو 5000 اسب آن بسیار موفق خود را نشان داد. از لحاظ کشش تقریبا شبیه لکوموتیو های 7- موجود در کشور است ولی از نظر توان بسیار بالاتر و قیمتش یکی قیمت رقابتی بود. برای تحویل هم در کمتر از ده ماه لکوموتیو اول را به ما تحویل دادند که این روند در روسیه شاید به چندسال برسد. لذا باید برای واردات لکوموتیو تصمیمی اتخاذ شود که قابل دفاع باشد.

در ادامه مدیرعامل مپنا اظهار کرد که لکوموتیو های در حال تولید، map24 با 3000 اسب بخار است که سیتم کنترل آن توسط مپنا طراحی و ساخته شده، بوژی آن را هم مپنا طراحی کرده و ساخته و تست آن هم انجام شده است. بابک احمدی افزود که مشکل، لکوموتیو نیست بلکه مشکل مدیریت ناکارآمد است که همچنان ادامه دارد. الان لکوموتیو هایی در بحث تعمیر و نگداری داریم که خوابیده است و کسی اقدامی برای راه اندازی آنان نمی کند.

تاکید شد که وزیر صنعت گفته است که تا ظرفیت داخلی موجود است اجازه نمی دهم لکوموتیو وارد شود. اما در سفر به روسیه اعلام کردند که 2000 دستگاه ، بعد اصلاح شد که 200 دستگاه وارد می کنند. بعد از آن هم نقل شد که در جلسه با وزیر راه و رئیس راه آهن مجوز واردات 100 دستگاه لکوموتیو چینی را صادر کرده است. سپس از ایشان خواسته شده که اگر قرار است لکوموتیوی وارد شود به صورت ckd باشد که کاری هم برای محموعه های داخلی باشد.

در ادامه افزوده شد که  که گویا افرادی که به تازگی در راه آهن مستقر شده اند تسلط کافی ندارند و توجهی به تعمیر و نگهداری نکرده اند. حدود 80 تا 100 دستگاه لکوموتیو زمینگیر شده است پیشنهاد این است که برای اشتغال زایی در کشور، پروژه های لکوموتیو سازی به صورت ckd از خارج از کشور گرفته شود. مشکل اصلی حمل و نقل ریلی عدم توانایی در تعمیر و نگه داری است. پیش بینی می شود اگر سالیانه 20 تا 25  دستگاه لکوموتیو وارد شود کشور بی نیاز می شود. در این سال ها به فضاهایی که بتوان تعمیر و نگهداری در آن انجام داد، توجهی نشده است. فضایی برای این کار نساخته ایم. به همین خاطر بعد از چندین سال اکثر لکوموتیوها زمینیگیر شده اند. اگر راه آهن به این بخش توجه کند و مشکل تعمیر و نگهداری را حل بکند، مشکل لکوموتیوها حل خواهد شد.

در خصوص لکوموتیوهای روسی تاکید شد که آن اوایل یک سری لکوموتیوهای روسی وارد شده اند که به دلیل عدم کارکرد مناسب در این اقلیم، برگشت داده شده اند. اقلیم کاملا متفاوت است و لکوموتیوهای روسی اینجا کارایی ندارند.

مدیرعامل مپنا در ادامه افزود که ما دو نوع لکوموتیو را در برنامه داریم یکی map24  است و دیگری map30 که با توان مشابه لکوموتیوهای آلستوم در برنامه تولید است. امیدواریم تا اواخر سال آینده این لکوموتیو تست و وارد بهره برداری شود و بعد از آن بر اساس سفارش مشتری تولید شود.

در map24 هم 50 دستگاه قرارداد داریم و 25 دستگاه به مشتری تحویل داده ایم.

در ادامه در خصوص لکوموتیو های روسی چند مطلب گفته شد، اول اوقاتی هست که ما با یک خط اعتباری یا یک تسهیلات از کشور خارجی روبه رو هستیم که بایستی حواسمان جمع باشد که آن خط اعتباری به کدام پروژه ما اختصاص پیدا کند. اولویت تخصیص اعتبار را ما باید تعیین کنیم. قرار نیست که طرف مقابل برای ما تعیین اولویت کند. مطلب دوم این است که آیا ما واقعا با کمبود لکوموتیو مواجهیم؟ یا اولویت های دیگری داریم. گفته شد که با کمبود لکوموتیو مواجه نیستیم. اما در بهره وری از لکوموتیو های موجود کاهش پیدا کرده و صورت مسئله را گم کرده ایم، صحبت از بهره وری و کشش است، نه تعداد فیزیکی لکوموتیو.

مطلب سوم این است که چرا 200 لکوموتیو؟ این عدد از کجا آمده است؟ آیا محاسبه ای وجود دارد؟

در ادامه عنوان شد که تعدادی لکوموتیو اجاره ای از رومانی داشته ایم که آنها زمینگیر شد.

مطلب بعدی این است که ما چطورمی توانیم در مورد لکوموتیوی که مشخصاتش را نداریم اظهار نظر بکنیم؟

لازم به ذکر است که حتی اگر توافقی صورت گرفته باشد و ناچار به ورود لکوموتیو از روسیه باشیم، باید با روس ها بنشینیم و مشخصات مورد نظرمان را اعلام کنیم.

برای ورود لکوموتیو این را مد نظر داشته باشیم که ابتدا تعداد کمی وارد کنیم، کارآیی را بسنجیم، اگر کارآیی مناسب داشتند بعد اقدام به واردات با تعداد بالا کنیم.

تاکید شد که این موضوع را هم باید توجه داشته باشیم که شاید ورود لکوموتیوها دریچه ای باشد برای بهسازی صنعت ریلی و یک حرکت رو به جلو باشد. باید آینده نگری کرد.

همچنین یادآوری شد که از طرفی باید ظرفیت لازم برای تامین نیاز ریلی موجود باشد و امکان تعمیر، نگهداری و ... را داشته باشیم از طرفی هم اقتصاد ما باید تسهیلات لازم را در اختیار خریدار و مصرف کننده قرار دهد.

از طرفی عنوان شد که ممکن است این لکوموتیوها به روز باشند و با شرایط اقلیمی ما سازگار باشند. نکته مهم اینجاست که تکنولوژی لکوموتیوهای وارداتی به کارخانجات ما وارد شود و بتوانیم از آن تکنولوژی بهره ببریم.

اشاره شد که موضع تصمیم گیران با موضع کارشناسان متفاوت است. می توان برای خرید یک راهبرد بلند مدت تعریف کرد. باید با نظر کارشناسان برنامه های از پیش نوشته شده وجود داشته باشد و در این مواقع مورد توجه قرار گیرد. این نکته اضافه شد که سناریوی محتمل آینده ترکیبی است از : ساخت داخل، بهبود نگهداری، واردات.

مدیرعامل مپنا در ادامه اظهار کرد که ما می توانیم مشکل لکوموتیو را در داخل حل کنیم و نیاز نیست لکوموتیوی را خریداری کنیم که مشخصات آن را نمی دانیم و آن را نمی شناسیم. اگر می خواهیم لکوموتیو وارد کنیم، لکوموتیوی را وارد کنیم که تکنولوژی جدیدی را به ما بدهد.