سرخس، دروازه شرقی ترانزیت اوراسیا
ترانزیت ریلی در مرز سرخس در هر دو جهت شرقی-غربی و شمالی-جنوبی، برای رشد ترانزیت عبوری از کشور حائز اهمیت است که چسبندگی اقتصادی و تنظیم جایگاه ایران در نظم نوین جهانی را در پی خواهد داشت.
ترانزیت ریلی در مرز سرخس در هر دو جهت شرقی-غربی و شمالی-جنوبی، برای رشد ترانزیت عبوری از کشور حائز اهمیت است که چسبندگی اقتصادی و تنظیم جایگاه ایران در نظم نوین جهانی را در پی خواهد داشت.
به گزارش تین نیوز به نقل از فارس؛ سرخس به عنوان یکی از مرزهای کلیدی در شبکه ترانزیت ریلی کشور شناخته می شود که در استان خراسان رضوی واقع شده و به دلیل موقعیت جغرافیایی اش، به عنوان دروازه ای به سمت آسیای مرکزی و هند در راستای شمالی-جنوبی و چین و اروپا در راستای شرقی-غربی عمل می کند. یکی از مهم ترین کریدورهای ترانزیتی که سرخس در آن نقش دارد، کریدور شمال-جنوب است.
این کریدور که از هند آغاز و به روسیه و اروپا متصل می شود، به عنوان یک مسیر جایگزین برای حمل و نقل کالا در سطح بین المللی شناخته می شود. شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب که از طریق چابهار به سمت سرخس یا لطف آباد می رسد، مسیری است که سرخس در آن نقش به سزایی دارد.از طرفی، سرخس به عنوان مبدا ورودی کالاهای چینی و انتقال به اروپا از طریق کریدور چین-اروپا محسوب می شود.
در واقع، اتصال ریلی سرخس به مرزهای ریلی ترکیه (رازی در حال حاضر و چشمه ثریا در چند سال آینده) و سپس اروپا، به عنوان مسیر جنوبی کریدور شرق-عرب به شمار می آید که بخشی از جاده ابریشم شگفت انگیز را دربرمی گیرد.خاطرنشان می شود تاریخچه ترانزیت ریلی در ایران سابقه حدودا صد ساله دارد اما توسعه زیرساخت های مدرن به ویژه پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ آغاز شد و مردم و دولت ایران، در چند سال اخیر سرمایه گذاری های قابل توجهی در بهبود و توسعه خطوط ریلی برای افزایش عملکرد راه آهن کشور کرده اند.
مصطفی نصیری ورگ، مدیر کل راه آهن خراسان اظهار کرد ۷۰ درصد واگن حمل کالای ترانزیتی در مرز ریلی سرخس با ترکمنستان به وسیله شرکت های حمل و نقل ریلی ایرانی و با مالکیت این شرکت ها تامین شده است.
حمل کالا با واگن های ایرانی به عنوان یک مزیت موجب بهره وری بیشتر در تجارت ریلی شده و از خروج ارز از کشور برای تامین هزینه های دموراژ (هزینه تاخیر در تخلیه و تحویل کانتینر) جلوگیری می کند.مدیر کل راه آهن خراسان گفت: در ۱۰ ماهه امسال، یک میلیون و ۵۱۹ هزار تن کالای ترانزیتی از مرز ریلی سرخس با ترکمنستان جا به جا شده که در مقایسه با مدت مشابه پارسال ۶۲ درصد رشد داشته است.
نصیری، مالکیت عمده شرکت های ایرانی بر واگن های ترانزیتی در این مرز را یادآور شد و ادامه داد: حمل کانتینری، کودشیمیایی، مواد نفتی و به خصوص گوگرد، عمده اقلام ترانزیت شده از مرز ریلی سرخس ازبکستان و ترکمنستان در مسیر ایران است.
در اوایل دی ماه سال جاری نیز مصطفی نصیری ورگ عنوان کرده بود پایانه ریلی بین المللی سرخس ۸۰ درصد از ترانزیت کالای ریلی کشور را مدیریت می کند که از این منظر بزرگترین مرز ریلی کشور به حساب می آید.
مهدی باقری، کارشناس حمل ونقل و ترانزیت در خصوص رکورد بی سابقه این مرز ریلی عنوان کرد: مبدا اولیه بیشتر کالای ترانزیتی مرز سرخس به ترتیب کشورهای ترکمنستان و ازبکستان بوده و در مجموع حدود ۸۷ درصد کالای ترانزیتی یاد شده از گذرگاه (کریدور) ریلی سرخس-بندرعباس عبور کرده و بقیه مربوط به مسیرهای ریلی سرخس-رازی و سرخس-میرجاوه است.
باقری ادامه داد: با اتصال هر چه سریع تر چابهار-سرخس، شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب که هند را به افغانستان و آسیای مرکزی متصل می کند، ظرفیت ترانزیت ریلی سرخس افزایش خواهد یافت و توسعه نوار شرقی کشور و تثبیت جایگاه ایران در جنگ کریدوری را در پی خواهد داشت.
وی تصریح کرد: رونق دیپلماسی حمل ونقل ریلی، اعمال تعرفه های ترجیحی، افزایش قطارهای باری برنامه ای در مسیر سرخس-مشهد و همچنین استفاده از واگن باری شرکت های حمل و نقل ایرانی در حمل کالای ترانزیتی از عوامل رونق ترانزیت ریلی در این مرز بوده است.باقری در انتها افزود: رشد چشم گیر در ترانزیت ریلی این مرز بدون همکاری و مشارکت بخش غیردولتی ممکن نخواهد بود و دولت باید سازوکاری برای حضور مردم و بخش خصوصی در اپراتوری و انبارداری آن تعبیه کند.
