از تفاوت «میزان ظرفیت تولید» با «میزان تولید» خودروسازان تا هیاهو برای هیچ منتقدان

همین باعث شد که بارها اعضای شورای اسلامی شهر و شهردار تهران، حمل و نقل عمومی را به عنوان اولویت اول خود اعلام و از هر فرصتی برای بهبود حداقلی این ناوگان استفاده کنند؛ به طوری که به اذعان مدیران، مدیریت شهری در طول بیش از یک سال و نیم فعالیت خود توانست نزدیک به ۸۰۰ اتوبوس را به چرخه خدمت رسانی بازگرداند.

در کنار نوسازی اتوبوس های فرسوده، تأمین اتوبوس های جدید و با کیفیت نیز در دستور کار شهرداری قرار گرفت اما آنچه در این میان مهم است توان و ظرفیت تولید داخلی به ویژه در دوران تحریم های شدید علیه ایران و زدودن گرد و غبار از چرخ های خاک گرفته کارخانجات تولید وسایل نقلیه غول پیکر پس از چند سال تعطیلی است. در این شرایط، شهرداری هر اندازه بتواند هزینه خرید اتوبوس های جدید را تأمین کند، باز هم تحویل اتوبوس ها منوط به رونق واحدهای تولیدی خواهد بود.

در کنار شهرداری، وزارت کشور نیز پس از ۱۱ سال در راستای حمایت از تولید داخلی و در کنار آن نونوار کردن ناوگان حمل و نقل عمومی کشور، وارد مذاکره با تولیدکنندگان شد که سهم پایتخت از اتوبوس های دولتی ۲ هزار دستگاه است. بنا بر اعلام مدیران شهرداری پیش پرداخت ۶۵۰ دستگاه اتوبوس پرداخت شده اما هنوز تهران رنگ بیش از ۱۷۰ دستگاه از این اتوبوس ها را به خود ندیده است.

با وجود زنجیره به هم پیوسته تأمین اتوبوس از شهرداری گرفته تا وزارت کشور و تولیدکنندگان، شرایطی ایجاد شده که مدیریت شهری به عنوان نهاد خدمات رسان و البته در دسترس شهروندان، مورد انتقاد برخی رسانه ها قرار بگیرد و جمعیت رو به فزونی پایتخت نیز از کمبود وسایل نقلیه که ماحصل بی توجهی به این ناوگان در دوره قبلی مدیریت شهری است، در رنج باشند و در درجه اول شهرداری را نهاد پاسخگو بدانند.

مدیران مدیریت شهری نیز بارها اعلام کرده اند که حمل و نقل عمومی اولویت اول آنهاست و این بخش، بیشترین بودجه را نسبت به سایر بخش ها در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به خود اختصاص داده اما هزینه کرد در این حوزه و تأمین اتوبوس به عنوان یکی از اصلی ترین بخش های ناوگان حمل و نقل عمومی به تولید واقعی و البته با کیفیت تولیدکنندگان برمی گردد که به گفته مسئولان شهری تهران از زمان پرداخت هزینه و تولید تا زمان تحویل اتوبوس ها، مدت زمان قابل توجهی را باید به انتظار گذراند.

یکی از راهکارهایی که در طول مدت انتظار برای تأمین اتوبوس های داخلی مطرح شد تا مردم رنج کمتری را در رفت و آمدهای روزانه خود تحمل کنند، تأمین اتوبوس های خارجی دست دوم استاندارد بود که البته تنها در کلام و به عنوان یک مُسکّن موقتی اعلام شد و هنوز اقدام خاصی در این بخش انجام نشده و هیچ مُهر تأییدی از سوی مسئولان مدیریت شهری بر تأمین آن نخورده اما همین موضوع مورد نقد تعدادی از رسانه ها قرار گرفته که می گویند چرا شهرداری تهران با وجود ظرفیت تولید داخلی، به دنبال اتوبوس های خارجی، آن هم از نوع دست دوم است؟ که البته باید گفت به دلیل شرایط تحریم و نرخ سرسام آور ارز، تأمین اتوبوس های خارجی نو هزینه ای بسیار بالا خواهد داشت و شاید خرید اتوبوس های دست دوم هزینه ای منطقی تر داشته باشد اما با توجه به اینکه اعضای شورای اسلامی شهر و مدیران حوزه حمل و نقل شهرداری تأکید کرده اند که خبری از خرید این اتوبوس ها نیست، عملاً انتقاد بر هیچ مطرح شده است.

در روزهای اخیر در گزارشی از ظرفیت تولید سالانه ۳ هزار دستگاه اتوبوس در یکی از شرکت های خودروسازی خبر داده شد و این ادعا مطرح شده که با این میزان تولید، شورا و شهرداری به دنبال اتوبوس های دست دوم هستند اما معاون حمل و نقل و ترافیک معتقد است، ۳ هزار دستگاه، تنها میزان ظرفیت است و میزان تولید نیست. از طرفی این تعداد اتوبوس نیز تنها سهم پایتخت نبوده و دیگر شهرها نیز سهیم هستند؛ از سویی دیگر این ادعا در شرایطی مطرح شده که شهرداری سهم خود از ۶۵۰ دستگاه اتوبوس تولید داخلی را پرداخت کرده و تنها ۱۷۰ دستگاه تحویل گرفته و در این میان از تولید و تأمین ۳ هزار دستگاه اتوبوس در کوتاه مدت سخن گفتن، منطقی به نظر نمی رسد.

با این وجود اولویت اصلی شهرداری تهران، تأمین اتوبوس از منابع تولید داخلی و حمایت از این حوزه است و به گفته مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران، مذاکراتی در طول مدت اخیر با تولیدکنندگان داخلی انجام و سهم تولید هریک از این واحدهای تولیدی مشخص شده است.

دستور برای تأمین سریع ۴۰ دستگاه اتوبوس داخلی

چمران در گفت و گو با خبرنگار شهر، با بیان اینکه سهم هریک از تولیدکنندگان مشخص شده است، می گوید: با این وجود، اینکه می سازند و تحویل می دهند یا خیر، مشخص نیست.

رئیس شورای اسلامی شهر تهران تأکید می کند: امسال تولیدکنندگان تنها ۱۷۰ اتوبوس تحویل دادند، در حالی که قرار بیش از این بوده است.

او ادامه می دهد: ما تعداد تولید سازندگان داخلی را نمی دانیم و در جریان رقم تولیدات نیستیم؛ در حال حاضر، تنها یکی از شرکت ها اعلام کرده که ۴۰ اتوبوس آماده داریم و ما دستور دادیم که همین تعداد نیز سریعاً خریداری شود.

اتوبوس دست دوم خریداری نشده است

علی اصغر قائمی عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران نیز معتقد است که تعداد دستگاه های مورد نیاز شهرداری تهران بیش از حد توان این تولیدکننده با ظرفیت سه هزار دستگاه بوده و طبیعی است که باید کمبودها را از دیگر روش ها جبران کند که یا خرید اتوبوس نو و یا دست دومِ قابل قبول است.

او به خبرنگار شهر می گوید که البته هنوز در بخش اتوبوس دست دوم، بحث جدی در کمیسیون حمل و نقل و ترافیک صورت نگرفته و چندان موافق این اقدام نیستیم؛ لذا هنوز اتفاق عملی نیفتاده و همه آنچه اعلام شده تنها در حد حرف بوده است.

قائمی با تأکید بر اهمیت تولید با کیفیت اتوبوس در کارخانجات داخلی، اذعان می کند که کارخانه ها سازنده هستند و تا آنجا که اطلاع داریم تجهیزاتی از جمله موتور، گیربکس و قطعات فنی و حتی شاسی ممکن است داخلی نباشد که نیست و البته اشکالی هم ندارد چون ایمنی و کیفیت فنی مهم است.

این عضو شورای اسلامی شهر تهران ادامه می دهد: کارخانجات داخلی، بیشتر مبلمان و اتاق تولید می کنند و یا اینکه سیستم های برقی را خود می سازند.

اتوبوس های داخلی به سرنوشت خودروهای شخصی دچار نشوند

او تأکید می کند: اینکه اعلام می کنند توان تولید سالانه این تعداد اتوبوس وجود دارد، تا امروز دیده نشده و صرفاً یک ادعاست که البته شهرداری باید کمک کند این ادعا به مرحله اجرا برسد؛ چراکه هرچه توان تولید داخلی افزایش پیدا کند به نفع مردم خواهد بود اما باید در نظر داشته باشیم که تولید خودروهای بزرگ مقیاس را شبیه سرنوشت خودروهای شخصی نکنیم که در نهایت با خودروهای بی کیفیت، طول عمر کوتاه و عملاً افزایش هزینه روی دست مردم مواجه نشویم.

جلال بهرامی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری سخنان قائمی را اینگونه تأیید می کند که ظرفیت تولیدی اعلام شده، تنها میزان ظرفیت بوده و میزان تولید نیست.

شهرداری خرید اتوبوس دست دوم را پیگیری نکرده است

او در خصوص مباحث مطرح شده در رابطه با خرید اتوبوس های دست دوم خارجی نیز تأکید دارد که ما چنین موضوعی را پیگیری نکردیم و بارها این موضوع را به اهالی رسانه اعلام کرده ایم.

بهرامی معتقد است تولیدکننده ای همچون ایران خودرو دیزل بیشترین ظرفیت خود را برای تأمین اتوبوس های مورد نیاز در قرارداد با وزارت کشور به کار بسته و ما نیز در نشست ها رایزنی کرده ایم که این پیگیری ها همچنان ادامه دارد؛ شهرداری خارج از وظیفه دولت، برای تأمین چهار هزار دستگاه داخلی توافق ‎نامه امضا کرده و اینگونه نیست که ظرفیت داخلی را رها کند و اتوبوس دست دوم وارد کند و باید بگوییم که مدیریت شهری اصلاً وارد این موضوع نشده اما سؤال این است در زمانی که تولیدات و تعهدات داخلی، همانطور که هم اکنون نیز به تعویق افتاده، به تأخیر می افتد، باید چه اقدامی برای توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی انجام دهیم؟

اولویت شهرداری تهران استفاده از تولید داخلی است

معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران بر وظیفه مدیریت شهری در حمایت از تولید داخلی تأکید و اذعان می کند: ما وظیفه داریم از تولید داخلی حمایت کنیم و برای تأمین ۹ هزار دستگاه اتوبوس مورد نیاز تهران، حتماً تا آنجا که می توانیم از توان تولید داخلی استفاده می کنیم.

او ادامه می دهد: با توجه به اینکه شرکت های داخلی مدت ها تعطیل بودند و خط تولید آنها فعال نبوده، با هر شرکتی قراداد منعقد کنیم زودترین موعد تحویل اولین اتوبوس، چهار ماه پس از پرداخت هزینه از سوی ماست؛ اگر این فاصله چهار ماهه را در طول سه سال حساب کنیم مدت زیادی باید منتظر بمانیم؛ بنابراین اگر از ۹ هزار دستگاه اتوبوس مورد نیاز، حتی یک نهم را بتوانیم از روشی دیگر، سریعتر تأمین کنیم خدمت به مردم است و تقابل خدمتی در کار نخواهد بود و پیگیری می کنیم که هر کدام از روش های تأمین اتوبوس سریعتر محقق شود، آن روش را به کار بگیریم.

تعهد سازندگان داخلی برای تحویل چهار هزار اتوبوس تا پایان سال ۱۴۰۴

بهرامی با اعلام اینکه چهار هزار دستگاه تولید داخلی باید تا پایان سال ۱۴۰۴ به شهرداری تهران تحویل داده شود، می گوید: شاید قسمتی از آن تا یک یا دو سال آینده تحویل داده شود؛ هنوز هیچگونه قرارداد خارجی منعقد نکرده ایم و هرآنچه مطرح شده در حد مذاکره بوده است.

او اضافه می کند: وزارت کشور نیز تعهد تأمین ۲ هزار دستگاه را پذیرفته که شهرداری هزینه نزدیک به ۶۵۰ دستگاه را پرداخت کرده و ۱۷۰ اتوبوس را تحویل گرفته است.

بر اساس آنچه مدیران مدیریت شهری دوره ششم مطرح کردند، عملاً خبری از خرید اتوبوس دست دوم نیست و باید منتظر ماند تا دید تعهدات سازندگان داخلی چه زمانی به مرحله اجرا می رسد و موعد پایان انتظار مردم پایتخت برای تردد با اتوبوس های داخلی و البته با کیفیت کِی فرا خواهد رسید.