◄ بازار خودرو در دام فرسودگی

صنعت خودروسازی ما در طی این سال ها از مشکلات عدیده ای رنج می برد. یعنی علاوه بر انحصار بازار داخلی به چند شرکت داخلی که بخش دولتی آنها را مدیرتی می کند و همچنین زیان ده بودن این خودروسازان بلایی دیگر که این صنعت مهم و البته بازار خودرو با آن مواجه است سونامی فرسودگی بازار خودرو است. امری که هر چند وقت یکبار مسئولان را به تکاپو انداخته تا شاید راهکاری برای حل آن پیدا کنند. اما هربار با شکست این تصمیمات کوتاه مدت و مقطعی مواجه می شوند. حالا هم برخی از یک طرح برای جایگزینی ورود خودرو به بازار بورس صحبت می کنند که معتقدند به جلوگیری ازاین وضعیت فرسودگی بازار خودرو کمک می کند.

روز گذشته سید امیر احمدی، دبیر انجمن مراکز اسقاط خودروی کل کشور گفته بود: «اعلام شده است که پس تعطیلات ۲ هفته ای مجلس در صحن علنی طرح جایگزینی خودرو مطرح خواهد شد. این طرح همان طرح قبلی مجلس است که در صنف اسقاط با عنوان ماده ۸ مکرر شناخته می شود. بر اساس این ماده شماره گذاری هر خودرو تولید داخل منوط به اسقاط ۲۰ خودرو فرسوده است که عملا به طرح جایگزینی خودرو نیز معروف است. یعنی اگر در سال با توجه به آمار تولیدی و توان داخلی که وزارت صمت آن را یک میلیون خودرو اعلام کرده، تولید شود، باید ۲۰ درصد آن را یعنی ۲۰۰ هزار خودرو اسقاط شود.»

این در شرایطی است که براساس آمارهای منتشر شده در سال 98 نزدیک به یک میلیون و 900 هزار دستگاه خودروی فرسوده وجود داشت. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد طی سال 99 و همچنین سال 1400 در مجموع حدود 700 هزار دستگاه دیگر (به‌طور متوسط سالانه حدود 350 هزار دستگاه) خودروی فرسوده به این تعداد اضافه می‌شود. بنابراین جمع تعداد خودروهای فرسوده در پایان سال جاری به رقمی حول و حوش 2 میلیون و 600 هزار دستگاه خودرو خواهد رسید.

البته از سال 1401 تا 1404 بر سرعت افزایش تعداد خودروهای فرسوده اضافه می‌شود و با پییش‌بینی مرکز پژوهش‌ها از سال 1404 به بعد سالانه یک میلیون دستگاه به لشکر خودروهای فرسوده اضافه خواهد شد. بنابراین حجم بالای خودروهای فرسوده علاوه بر هدررفت انرژی مشکلات زیست محیطی فراوانی را در کشور به دنبال خواهد داشت که تبعات آن از هم اکنون نیز قابل مشاهده است.

حال سوال اینجاست در شرایطی که واردات ممنوع است و از آن سو ما شرکت های خودروساز داخلی داریم که علاوه بر عدم پاسخگویی به نیاز داخلی هرساله با زیان های میلیاردی روبه رو هستند، چگونه قادر خواهند بود که با افزایش تولید علاوه بر نیاز داخلی خودروهای نو را جایگزین خودروهای فرسوده کنند.

همچنین باید در نظر داشت که باتوجه به وجود تحریم ها و واردات قطعات خودرو هرساله قیمت ها افزایش پیدا کرده و هزینه تولید نیز بالا می رود که این امر درنهایت افزایش قیمت کالا را به دنبال دارد. امری که قدرت خرید مصرف کننده را به شدت کاهش داده است.

بنابراین بعید به نظر می رسد بازار خودرو در ایران بتواند در کوتاه مدت از شر خودروهای فرسوده خلاص شود.