◄ جعبه سیاه کشتی چیست و چگونه کار میکند؟
بر اساس کنوانسیون سازمان جهانی دریانوردی تمامی کشتیها ملزم به داشتن چنین دستگاه ثباتی در خود هستند تا بتوانند دادههای حسگرهای مختلف کشتی را جمع آوری کنند.
همیشه پس از هر واقعه، سوال چرا وچگونه اتفاق افتاد؟ ذهن هر شنوندهای را به خود مشغول میکند. این سوالات برای کسانی که حملونقل با ناوگانهای دریایی و هوایی را برنامه ریزی میکنند اهمیت بسیار زیادی دارد. ایمنی سرنشینان و پاسخگویی به همین چراها و چگونهها و پیشگیری از سوانح احتمالی سبب شده است، سیستمی را طراحی کنند که بتواند وقایع ناوگان در حال حرکت ویا ماموریت را ثبت کنند تا در صورت حادثه احتمالی، با بررسی اطلاعات موجود از چند وچون واقعه مطلع شوند.
این ابزارهمان جعبهسیاه است که همیشه در اخبار سوانح هوایی و دریایی به گوش همگان میرسد.
پس از حادثه نفتکش سانچی اعلام کردند که جعبهسیاه آن را توانستند نجات دهند وتا حداکثر 3 ماه دیگر محتویات آن بررسی خواهد شد.
نام جعبهسیاه در کشتیرانی همان ضبط کننده اطلاعات سفر یا Voyage Data Recorder است که باعلامت اختصاری VDR شناخته میشود.
جعبهسیاه روی همه کشتیها نصب میشود. درواقع براساس قوانین بینالمللی دریانوردی همه کشتیها باید چنین دستگاهی را در فضای بیرونی کشتی و در محلی که برای همگان مشخص باشد نصب کنندتا اطلاعات مورد نیاز (مکالمات برج فرماندهی و مراکز حساس و اطلاعات حسگرها) روی آن ضبط شود.
جعبهسیاه حاوی یک دستگاه الکترونیک است که اطلاعاتی از قبیل تاریخ و ساعت، موقعیت جغرافیایی، سرعت، درجه حرارت، ارتباطات صوتی، دادههای رادار، هشدارهای اصلی و همچنین سرعت و جهت باد و موارد مهم دیگری به صورت فشرده روی آن ثبت میشود.
جعبهسیاه کشتی به شکل یک کپسول است که در برابر عوامل مخرب فیزیکی وشیمیایی (حرارت، ضربه، فشار، انفجار و اسیدهاو غیره )در حدزیاددمقاوم است .
این دستگاه به صورت ثابت و گاهی شناور نصب میشود که به دوشکل متفاوت ساخته شدهاند.
جعبهسیاه نوع شناور از دو کپسول ساخته میشود وکپسول اصلی در داخل کپسول محافظ قرار میگیرد. در صورت غرق کشتی کپسول داخلی رها شده و به سطح آب میآید. این نوع جعبهسیاه اطلاعات را تا 48 ساعت ذخیره میکند
در جعبه سیاه، اطلاعات صوتی مربوط به 12 ساعت آخر فعالیت کشتی را میتوان یافت چون دستگاه به صورت خودکاراطلاعات صوتی پیش از 12 ساعت را بهطور مرتب پاک میکند و اطلاعات جدید جایگزین آن میشود.
اطلاعات جعبهسیاه فقط برای دسترسی به علت حوادث نیست. از اطلاعات آن میتوان برای بهبود عملکرد کشتی و ناوبر در شرایط متفاوت و نامساعد محیطی استفاده کرد.
براساس قوانین بینالمللی ناوبری، پس از سوانح دریایی، اطلاعات جعبهسیاه با استفاده از کدها و رموزی که از قبل پیش بینی شده، فقط در اختیار مالک کشتی ویا افرادی که قانون آنها را به رسمیت شناخته است قرار میگیرد.