ریل‌های خاموش و پاک
در یادداشتی به قلم پروین خدادادی حدادان که در روزنامه گسترش تجرات منتشر شده است می‌خوانیم: این روزها برخی کارشناسان، درباره دو موضوع به طور جدی‌تر سخن می‌گویند و در این زمینه هشدار می‌دهند؛ نخست ایجاد بیماری‌های نوینی که بیماری‌های دوران مدرنیته و سلطه فناوری بر زندگی انسان نامیده می‌شود.
برای نمونه سال‌هاست کارشناسان بر تاثیرات نامطلوب «آلودگی صوتی» بر زندگی انسان امروزی تاکید می‌کنند. ورای عوارض جسمی که می‌تواند به کاهش شنوایی و در نهایت به ناشنوایی کامل فرد منجر شود، قرار گرفتن در معرض آلودگی‌های صوتی ممتد و آزاردهنده، می‌تواند بر سلامت روان فرد نیز تاثیر زیانباری داشته باشد. صدا و تاثیرات نامطلوب آن با معیار «دسیبل» اندازه‌گیری می‌شود. کارشناسان شنوایی، میزان متعادل و قابلیت تحمل صدا را برای یک شنونده معمولی ۷۵ تا ۸۵ دسیبل برآورد کرده‌اند. در بسیاری از گوشی‌های تلفن‌های جدید هوشمند، بر میزان دسیبل متعارف تاکید شده و حتی در برخی موارد، سامانه کنترل و کاهش دسیبل از سوی کارخانه سازنده درون تلفن تعبیه شده است. کارشناسان در پژوهش‌های خود درباره آلودگی صوتی به این نتیجه رسیده‌اند که قرار گرفتن در معرض هرنوع صدا با بلندی ۱۰۹ دسیبل به مدت بیش از ۲دقیقه، می‌تواند بسیار خطرناک باشد. گُردُن هامپتن، کارشناس صدا و طبیعت در امریکا در تازه‌ترین گزارش خود هشدار می‌دهد اگر اقدام سریعی انجام نشود، در سال‌های نه چندان دور، سکوت به کلی از جهان ما رخت برمی‌بندد. هامپتن معتقد است آلودگی صوتی به دلیل سلطه انسان برطبیعت، چنان گسترشی یافته که مکان‌هایی که تنها صدای طبیعت از آنجا به گوش می‌رسد، هر روز بیشتر از دسترس انسان خارج می‌شود و امروزه نقاط نادری در جهان یافت می‌شود که از آلودگی صوتی در امان مانده باشد.
به گفته او امروز فقط حدود ۵۰ نقطه در جهان وجود دارد که می‌توان تنها صدای طبیعت را در آنجا شنید. موضوع دیگری که این روزها بیشتر توجه دانشمندان را جلب کرده، آلودگی‌های زیستی است. به عنوان نمونه در کشور ما با پایان یافتن سفرهای نوروزی، بار دیگر بحث‌هایی درباره گستردگی تولید زباله، به‌ویژه در مناطق دارای تراکم جمعیت بالا به میان آمده است. گرچه تولید زباله در کشور در برهه‌هایی از زمان مانند تعطیلات نوروز و افزایش مسافرت‌ها شدت می‌گیرد اما این موضوع، پدیده‌ای است که سال‌هاست با سماجت به حیات خود ادامه می‌دهد و به آلودگی‌های زیست‌محیطی می‌افزاید. کارشناسان آخرین رقم تولید زباله در ایران را سالانه ۲۰ میلیون تن برآورد می‌کنند؛ رقمی که در مقایسه با دیگر کشورهای جهان، ایران را در رده بالایی قرار می‌دهد.
به عنوان نمونه در تهران، دو برابر میانگین سالانه جهانی پسماند تولید و بیشتر آن هم در طبیعت رها می‌شود؛ طبیعتی که به‌دلیل زیبایی‌هایش با وسایل نقلیه شخصی به دامان آن پناه می‌بریم، اما هر روز بیشتر از دیروز صورت آن را خراش می‌دهیم. نکته قابل تامل در این میان آن است که بررسی کنیم گسترش صنعت ریلی تا چه میزان می‌تواند در کاهش حجم بالای این نوع آلودگی‌های زیست‌محیطی موثر باشد؟ بی‌شک برای کاهش این آلودگی‌هاست که شهرسازی ریل‌پایه به سرعت در همه جای دنیا در حال پیشرفت است.
پروین خدادادی حدادان - کارشناس ریلی
