تعلیق شبکه ریلی یکپارچه
استفاده از امکانات ریلی کشور به شکل یکپارچه از اهداف بزرگ مدیریت شهری و بخش راه کشور در سال‌های اخیر بوده و ناگفته پیداست که چنین رخدادی تا چه اندازه به بهره‌وری بیشتر شبکه کمک می‌کند.
استفاده از امکانات ریلی کشور به شکل یکپارچه از اهداف بزرگ مدیریت شهری و بخش راه کشور در سال‌های اخیر بوده و ناگفته پیداست که چنین رخدادی تا چه اندازه به بهره‌وری بیشتر شبکه کمک می‌کند.
به گزارش تین‌نیوز به نقل از دنیای اقتصاد، این موضوع یعنی شبکه ریلی یکپارچه و اتصال ریلی تهران به شهرهای حومه در سال ۹۶ با امضای یک توافق‌نامه سه‌جانبه بین شهرداری تهران، شرکت راه‌آهن و شرکت عمران شهرهای جدید در دستور کار قرار گرفت و قرار بود امسال بخشی از آن به بهره‌برداری برسد اما شرکت قطارهای حومه‌ای که بنا بود متولی احداث قطارهای پیرامونی به کلان‌شهرها و پیگیر این تفاهم‌نامه مشترک در شرکت راه‌آهن باشد، هنوز تشکیل نشده است.
در تماس خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» با روابط‌عمومی شرکت راه‌آهن برای پیگیری برنامه این شرکت برای ایجاد شبکه ریلی یکپارچه گفته شد: شرکت قطارهای حومه‌ای قرار بود متولی احداث قطارهای پیرامونی شهرها شود و پیگیر این تفاهم‌نامه مشترک در شرکت راه‌آهن باشد اما این شرکت هنوز تشکیل نشده و بعد از کنار رفتن وزیر سابق راهوشهرسازی این موضوع به‌صورت جدی پیگیری نمی‌شود.تاسیس شرکت قطارهای حومه‌ای در برنامه پنج ساله ششم به تصویب مجلس رسیده و اساسنامه آن در هیات‌دولت مصوب شده اما هنوز برای اجرا به وزارت راهوشهرسازی ابلاغ نشده است. به گفته وزیر راهوشهرسازی مراحل قانونی تاسیس شرکت قطارهای حومه‌ای طی شده و از نظر قانونی سال ۹۹ این شرکت راه‌اندازی می‌شود.مزیت «شهرهای ریل‌پایه»، یکپارچگی حمل‌ونقل درون و برون‌شهری و تسهیل تردد مردم از مرکز شهر به حومه و بالعکس است. شهرهای ریل‌پایه یکی از راهکارهای حل معضلات ترافیک شهری در جهان هستند و هم اکنون در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان توسعه حمل‌ونقل همگانی با اتصال حمل‌ونقل برون و درون‌شهری از مترو به قطارهای حومه‌ای انجام می‌شود.
توسعه حمل‌ونقل ریلی و ساخت ایستگاه‌های مناسب در داخل کلان‌شهرها از مولفه‌های مهم شهرهای ریل‌پایه است که حمل‌ونقل عمومی را همگانی و مکان‌های پیرامون ایستگاه‌ها را در داخل شهرها بازآفرینی می‌کند. هم‌اکنون در پاریس ۷ ایستگاه بزرگ راه‌آهن برون‌شهری قرار دارد و تعدادی ایستگاه فرعی نیز در این شهر به شهروندان خدمات می‌دهد تا مردم بتوانند به سهولت از مناطق مختلف پاریس به حومه این کلان‌شهر رفت و آمد کنند. داخل شهر لندن نیز ۱۸ ایستگاه راه‌آهن وجود دارد و در شهر برلین بزرگ‌ترین ایستگاه راه‌آهن اروپا در سال ۲۰۰۶ ساخته شد و با اتصال آن به مترو برلین مردم این شهر توانستند در این شهر و حومه آن به‌راحتی تردد کنند. درحالی‌که حمل‌ونقل حومه‌ای ریلی در دنیا به‌خصوص کشورهایی که شهرهای اقماری کلان‌شهرها، بخش عمده‌ای از جمعیت شبانه شهرهای مادر را در خود جای می‌دهند، اما سهم حمل‌ونقل ریلی حومه‌ای کمتر از نیم درصد جمعیتی است که روزانه از شهرهای اطراف به تهران می‌آیند.
این درحالی است که مسوولان دولتی معتقدند سیاست وزارت راهوشهرسازی برای حل معضل کلان‌شهرها توسعه حمل‌ونقل همگانی یکپارچه است که با توجه به بیش از ۴۰ سال ترافیک در کلان‌شهرها هنوز هم شاهد عدم شکل‌گیری حمل‌ونقل ریلی یکپارچه در داخل و خارج از شهرهای بزرگ هستیم. پیش از این یکی از مدیران راه‌آهن اعلام کرده بود، در شهرهای ریل‌پایه به‌دنبال طراحی خطوط مناسب در داخل شهرها هستیم تا مردم از طریق ایستگاه‌های متعدد بتوانند تردد کنند، اما به علت نبود نگرش مناسب مدیران به حمل‌ونقل درون و برون‌شهری، ما به‌دنبال حل این مساله مهم نبودیم. وی تاکید کرده بود باید منابع مالی مورد نیاز خطوط ریلی در خارج از شهرها توسط وزارت راهوشهرسازی و در داخل، توسط شهرداری‌ها تامین شود و توسعه شهرهای ریل‌پایه بدون همکاری شهرداری‌ها عملی نیست و باید در این زمینه تمام شهرداری‌های کلان‌شهرها با راه‌آهن همکاری کنند. اکنون با گذشت حدود ۲ سال از انعقاد این تفاهم‌نامه، مدیرعامل راه‌آهن شهری تهران و حومه درباره اتصال شهرهای حومه‌ای به خطوط مترو به «دنیای اقتصاد» اظهار کرد: طبق قانون، تامین منابع اتصال خطوط مذکور به شهرهای حومه‌ای به عهده دولت است و از منابع درآمدی شهرداری تهران نمی‌توان برای آنها هزینه کرد. وی افزود: در سال‌های گذشته شرکت «عمران شهرهای جدید» متولی این کار بوده و در این راستا قانونی در مجلس شورای اسلامی مصوب شده که شرکت زیرمجموعه راه‌آهن به نام قطارهای حومه‌ای تاسیس شود. ولی روند تاسیس، انتخاب مدیرعامل و هیات‌مدیره آن بسیار به کندی پیش می‌رود. همچنین در صورت تاسیس، برای این شرکت باید ردیف در قانون بودجه سالانه برای توسعه مترو پیش‌بینی شود و این شرکت به‌صورت تخصصی متولی توسعه یاد شده باشد.
در همین رابطه مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید نیز معتقد است اولویت اصلی و توفیق شهرهای جدید، وابسته به فراهم کردن یک سیستم حمل‌ونقل انبوه، ایمن و ارزان برای شهروندان است. وی افزود: این سیاست ما زمانی موفق خواهد بود که این اقدام را به‌درستی انجام دهیم. از این‌رو، توجه به سیستم حمل‌ونقل ریلی یکی از اولویت‌های اصلی ما در شرکت عمران شهرهای جدید است. این مقام مسوول با بیان اینکه در مجموع ۱۶۳ کیلومتر قطار برقی را بین شهرهای جدید و شهرهای مادر در دستور کار داریم، گفت: بخش دیزلی قطار حومه‌ای توسط شرکت راه‌آهن ایجاد می‌شود و شرکت عمران شهرهای جدید متولی قطارهای برقی این بخش است و عموما بهره‌برداری این قطارها نیز برعهده مترو کلان‌شهرها است. وی همچنین گفت: توسعه و توجه به احداث خطوط برقی از آغاز دولت دوازدهم همواره از اولویت‌های شرکت عمران شهرهای جدید بوده و بخش عمده منابع داخلی شرکت به این سمت هدایت شده است. برای مثال فقط درخصوص قطار برقی هشتگرد در ۹ ماهه اول سال‌جاری، حدود ۲۰۰ میلیارد تومان از منابع داخلی شرکت عمران شهرهای جدید استفاده کرده‌ایم. وی افزود: پیش‌بینی کرده‌ایم که در قالب تبصره ۵ لایحه بودجه سال ۹۹ بتوانیم از ظرفیت اوراق مشارکت استفاده کنیم و برنامه ما این است که سال آینده هزار میلیارد اوراق مشارکت منتشر کنیم.
میرحسن موسوی، معاون مسافری شرکت راه‌آهن با بیان اینکه باید چند نقطه جدید در پایتخت به‌عنوان ایستگاه راه‌آهن در نظر گرفته شود، گفت: باید راه‌آهن در مسیرهای حومه‌ای به خطوط مترو متصل شود، تا مسافران بتوانند به‌راحتی به‌صورت درب به درب سفر کنند تا نیازی به استفاده از خودروی شخصی نباشد.با توجه به مزایایی که شبکه یکپارچه ریلی در حل معضلات ترافیک کلان‌شهرها، کاهش مصرف سوخت، کنترل آلودگی هوا، کاهش حوادث جاده‌ای، جلوگیری از گسترش بی‌رویه کلان‌شهرها و ایجاد سکونتگاه‌های مناسب با دسترسی مطلوب در شهرهای اقماری دارد، به غیر از شرکت عمران شهرهای جدید که متولی قطارهای برقی حومه‌ای است و احداث ۱۶۳ کیلومتر قطار برقی را در برنامه دارند ولی در بخش دیزلی قطار حومه‌ای که متولی آن شرکت راه‌آهن است برنامه مدون و عزم جدی برای احداث خطوط ریلی حومه‌ای وجود ندارد.
