تفاوت دیدگاه؛ بزرگ‌ترین چالش حمل و نقل ریلی
قائم مقام وزیر صمت در نامه‌ای به مدیرعامل سازمان بنادر نسبت به دپو محموله‌های مربوط به تولید اقلام بهداشتی مقابله با کرونا در انبار سازمان بنادر هشدار داد.
شرکت قطارهای مسافری و باری «جوپار» به عنوان اولین شرکت بخش‌خصوصی در کشور، فعالیت رسمی خود را از سال ۱۳۸۱ در زمینه کریر ریلی مسافری و باری، فعالیت مسافری خود را با خرید تعداد ۲۲ دستگاه واگن درجه یک اکسپرس خواب ۶ تخته پارسی در سال ۱۳۸۱ آغاز کرد.
این شرکت در سال ۱۳۸۸ با خرید تعداد ۸۴ دستگاه واگن درجه یک پارسی دیگر، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کریرهای مسافری ریلی در مسیرهای تهران- مشهد، تهران- بندرعباس، تهران- کرمان، تهران - زاهدان و کرمان - مشهد فعالیت دارد. مدیرعامل شرکت قطارهای مسافری و باری جوپار در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» گفت: بزرگ‌ترین چالشی که صنعت حمل و نقل ریلی با آن مواجه است، نگاه چندگانه‌ای است که به آن وجود دارد.
بخش حملونقل ریلی مسافری به همت سرمایه‌گذاران بخش‌خصوصی راه‌اندازی شده است، اما دولت آن را یک صنعت عام‌المنفعه می‌داند و تعیین نرخ بلیت‌های مسافری تابع قوانین دولتی است. این در حالی است که طبق اسناد بالادستی، ترابری ریلی از نوع تصدی‌گری است و همه امور مربوط به آن باید به بخش خصوصی واگذار شود. علیرضا عجمیان افزود: شرکت‌های مسافری به دلیل مشکلات متعدد مالی توان تمرکز روی توسعه ناوگان خود را ندارند. اگر اجازه افزایش قیمت بلیت با شیب ملایم و به اندازه تورم به شرکت‌های مسافری اعطا می‌شد، این شرکت‌ها با شرایط اسفناک فعلی مواجه نمی‌شدند.
در حال حاضر میان درآمدها و هزینه‌های شرکت‌های حملونقل ریلی مسافری ناهمگونی وجود دارد که باعث عدم ورود سرمایه‌گذار جدید به این بخش شده است. همچنین بحث فاصله‌گذاری اجتماعی در دوران کرونا نیز، از درآمد شرکت‌های مسافری ریلی کاسته است. برای بررسی چالش‌های موجود در صنعت حملونقل ریلی مسافری و ارائه راهکارهایی برای این چالش‌ها با وی گفت‌وگو کرده‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید. دو سال گذشته به علت شیوع ویروس کرونا، روزهای پرچالشی برای صنعت حملونقل ریلی مسافری بوده است.
به نظر شما مهم‌ترین موانع موجود در این صنعت و راهکارهای از میان بردن این موانع چیست؟ بزرگ‌ترین چالشی که این صنعت با آن مواجه است، نگاه چندگانه‌ای است که به آن وجود دارد. بخش حملونقل ریلی مسافری به همت سرمایه‌گذاران بخش خصوصی راه‌اندازی شده است، اما دولت آن را یک صنعت عام‌المنفعه می‌داند و تعیین نرخ بلیت‌های مسافری تابع قوانین دولتی است. این در حالی است که طبق اسناد بالادستی ترابری ریلی از نوع تصدی‌گری است و همه امور مربوط به آن باید به بخش خصوصی واگذار شود. شرکت‌های مسافری به دلیل مشکلات متعدد مالی توان تمرکز روی توسعه ناوگان خود را ندارند.
اگر اجازه افزایش قیمت بلیت با شیب ملایم و به اندازه تورم به شرکت‌های مسافری اعطا می‌شد، این شرکت‌ها با شرایط اسفناک فعلی مواجه نمی‌شدند. در حال حاضر میان درآمدها و هزینه‌های شرکت‌های حملونقل ریلی مسافری ناهمگونی وجود دارد که باعث عدم ورود سرمایه‌گذار جدید به این بخش شده است. همچنین بحث فاصله‌گذاری اجتماعی در دوران کرونا نیز، از درآمد شرکت‌های مسافری ریلی کاسته است.
آزادسازی قیمت بلیت، اعطای یارانه به بخش مسافری ریلی، کاهش هزینه کشنده‌های ریلی، هماهنگی با سیستم بانکی برای پرداخت تسهیلات مناسب و کم‌بهره و همچنین حذف تعهدات غیر الزامی در بخش‌های فنی و غیر فنی از جمله انتظارات بخش خصوصی مسافری ریلی از دولت است که می‌تواند در حل مشکلات این شرکت‌ها بسیار موثر واقع شود.
فعالیت‌های انجام گرفته برای ایجاد سفری امن و عاری از ویروس، برای شرکت‌های ریلی هزینه‌های گزافی به ارمغان آورده که در هیچ آیتمی از هزینه بلیت اخذ شده از مسافر دیده نمی‌شود و شرکت‌ها را با چالش‌های مالی فراوانی روبه‌رو کرده است. در خصوص قیمت بلیت قطار نیز، بهرغم پیگیری‌های به‌عمل آمده از سمت انجمن‌های صنفی فعال در این حوزه، متاسفانه تاکنون شاهد صدور مجوز افزایش قیمت نبوده‌ایم. با توجه به مطالب اشاره شده، در چندسال گذشته علاوه بر افزایش سرسام‌آور در هزینه‌های بخش‌های مختلف شرکت اعم از تامین قطعات، نیروی انسانی و...، شیوع ویروس کرونا و کاهش حجم تقاضای سفر را هم تجربه کرده‌ایم.
در خصوص ظرفیت نیز تابع سیاست‌های ستاد ملی کرونا و راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران هستیم و در حال حاضر این شرکت‌های ریلی مسافری اجازه دارند تا ۸۰ درصد ظرفیت خود را به فروش برسانند. تلاش داریم در شرکت «جوپار»، بهرغم وجود مشکلات مالی فراوان و تاخیر در پیش‌فروش نوروزی و عدم افزایش قیمت بلیت، خدمات ویژه و متفاوتی به مسافران ارائه دهیم. جایگاه شرکت جوپار را در صنعت حملونقل ریلی چگونه ارزیابی می‌کنید و با حضور در این شرکت به عنوان مدیرعامل، به دنبال چه اهدافی خواهید بود؟ جوپار به عنوان اولین شرکت بخش خصوصی در کشور فعالیت رسمی خود را از سال ۱۳۸۱ در زمینه کریر ریلی مسافری و باری آغاز کرده است.
این شرکت فعالیت مسافری خود را با خرید تعداد ۲۲ دستگاه واگن درجه یک اکسپرس خواب ۶تخته پارسی در سال ۱۳۸۱ آغاز کرد و در سال ۱۳۸۸ با خرید تعداد ۸۴ دستگاه واگن درجه یک پارسی دیگر، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین کریرهای مسافری ریلی در مسیرهای تهران- مشهد، تهران- بندرعباس، تهران- کرمان، تهران - زاهدان و کرمان - مشهد فعالیت دارد.
در راستای سیاست‌های توسعه‌ای شرکت، در سال ۱۳۹۳ تعداد ۴۵ دستگاه واگن مسافری از آلمان خریداری شده که این واگن‌ها به صورت قطارهای ۴تخته و اتوبوسی به ناوگان مسافری اضافه شدند. در حوزه تعمیرات و نگهداری واگن‌ها با سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته، شرکت جوپار علاوه بر ایستگاه تهران، سایت فنی دیگری را در ایستگاه کرمان راه‌اندازی کرده است تا زیر نظر پیمانکاران و متخصصان خبره و دارای مجوز، امور مربوط به تعمیرات واگن‌های این شرکت انجام شده و سیر ایمن واگن‌ها تضمین شود.
در نظر است طبق نظر و رهنمود سازمان عمران کرمان و هیات مدیره این شرکت، اقداماتی در جهت برقراری تعامل سازنده با ذی‌نفعان اصلی اعم از مسافران، شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، سایر شرکت‌های مالک واگن باری و مسافری و پیمانکاران و تامین‌کنندگان قطعه و خدمات صورت گیرد. ایجاد تحولات بنیادین و کسب جایگاه برتر در ارائه خدمات به مسافران در میان تمام شرکت‌های فعال در حوزه حمل و نقل ریلی مسافری را در هدفمان در شرکت جوپار در برنامه داریم. برای تحقق این هدف متکی به سرمایه‌های انسانی و دانش هستیم. به نظر شما تغییر صورت گرفته در مدیریت شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران چه تاثیری بر آینده صنعت حملونقل ریلی خواهد داشت؟ تغییرات در کادر مدیریتی راه‌آهن را به فال نیک می‌گیریم. همچنین امیدواریم با تعمیق روابط راه‌آهن با بخش‌خصوصی، بهره‌وری بالاتر ناوگان مسافری و باری را شاهد باشیم.
در این راستا پیشنهادهایی وجود دارد که در جلسات آتی به شرکت راه‌آهن ارائه خواهد شد. شرکت جوپار با توجه به شیوع سویه جدید ویروس کرونا، چه تمهیداتی را برای سفرهای نوروزی اندیشیده است؟ با توجه به دستورالعمل‌های ابلاغی امکان صدور بلیت برای مسافرانی فراهم است که واکسن کرونا را دریافت کرده باشند. برآوردها نشان می‌دهد نوروز امسال به دلیل واکسیناسیون گسترده و تطبیق جامعه با شیوع ویروس کرونا حجم تقاضای سفر بیشتری را در بخش مسافری ریلی شاهد باشیم. شرکت جوپار نیز برای رعایت کلیه پروتکل‌های بهداشتی تمهیداتی را در نظر گرفته است. ضدعفونی کردن کلیه کوپه‌ها، راهروها و سرویس‌های بهداشتی در بدو ورود قطار به مقصد، پلمب کردن درب کوپه‌ها بعد از هر مرحله ضدعفونی، تحویل ماسک به مسافران، تحویل بسته‌های بهداشتی شامل ژل حاوی الکل به مسافران واگن‌های ارگ، انجام دوره‌ای تست کرونا از پرسنل داخل قطار و چک کردن وضعیت ظاهری توسط کارشناسان بهداشت و تب‌سنجی ماموران در بدو حرکت از جمله این تمهیدات است. امیدواریم با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی بتوانیم گامی موثر در کنترل بیماری و ریشه‌کن کردن آن برداریم.
