تبعات انتشار یک نوار صوتی

نواری که از گفتگوی یک خلبان خطوط هوایی آسمان با برج مراقبت و از سوی دولت اوکراین منتشر شده است باب تازه‌ای را در باره مسئولیت سازمان هواپیمایی کشوری در جریان سقوط هواپیمای اوکراینی گشوده است. خبر وجود چنین نوار گفتگویی، در همان زمان نیز منتشر شده بود. مدیریت سوانح هوایی کشور در واکنش به انتشار این نوار به دو مسأله اشاره و یاداوری کرده است که:

"تیم بازرسی فنی سقوط هواپیمای اوکراینی در اقدامی عجیب، فایل صوتی محرمانه مکالمه خلبان یکی از پروازهای همزمان با پرواز هواپیمای اوکراینی را منتشر کرد. این فایل صوتی مربوط به مکالمه خلبان یک پرواز داخلی هواپیمایی آسمان است که همزمان با پرواز اوکراینی در حال انجام بوده است. اقدام تیم فنی اوکراینی در انتشار این فایل محرمانه، نقض قانون است و بر ادامه همکاری ایران با اوکراین در این پرونده تاثیر خواهد گذاشت.

این فایل از مجموعه اسنادی بوده که در تیم مشترک بررسی سانحه هوایی در اختیار گروه کارشناسان اوکراینی قرار گرفته است."

نکته اول این است که ادعای مقام مزبور در باره غیرمجاز بودن انتشار این نوار به علت محرمانه بودن این گفتگو خلاف واقع است. محتوای محرمانه نمیتواند مانع انتشار چنین اسنادی شود. اینکه مسئولین مربوط مهر محرمانه به یک سند بزنند موجب سلب حقوق دیگران در استفاده از آن سند نمیشود. هنگامی که تعدادی از مردم به دلیل یک اقدام اشتباه کشته شده‌اند، طبعاً حق بازماندگان است که طالب حقیقت باشند. حتی اسناد به کلی سری نیز نمیتواند این حق را زایل کند. چه رسد به یک گفتگوی عادی.

متأسفانه باید گفت که شرایط به گونه‌ای است که خلبان مزبور و برج مراقبت جرأت نکرده‌اند که مفاد این گفتگو را منتشر کنند در حالی که وظیفه انسانی آنها حکم میکرده که این کار را انجام دهند و از مصونیت قانونی نیز بهره‌مند باشند. به علاوه به طور قطع و یقین و برحسب اطلاع، کسانی بودند که از این گفتگو خبر داشته‌اند ولی به هر دلیل از جمله فقدان آزادی رسانه جرأت نکرده‌اند آن را منتشر کنند و این وضعیت به ضرر جامعه شده است.

مهم‌تر از همه اینکه مسئولین هواپیمایی کشوری و حداقل مسئول حوادث هوایی و برج مراقبت و فرودگاه و آن خلبان هواپیمایی آسمان و رییس شرکت آسمان و... به طور طبیعی از ماجرا اطلاع داشته‌اند. پس چگونه می شود که آن را به مقامات بالاتر خود اطلاع نداده باشند و حتی رییس هواپیمایی کشوری بارها و بارها در مصاحبه‌ها برخورد موشک را بطور قاطع نیز رد کند؟

جالب‌تر از همه اینکه اگر این نوار جزو مجموعه مستنداتی است که دست‌اندرکاران صنعت هوایی تحویل دولت اوکراین داده‌اند، چرا تاکنون پاسخ این پرسش بدیهی را نداده‌اند که اگر این گفتگو وجود داشته چرا تا سه روز انکار می کردید؟ آیا مفاد آن به مقامات هواپیمایی منتقل نشده بود یا شده بود؟ اگر شده بود چرا انکار می کردید؟ و اگر نشده بود که یک فاجعه مدیریتی است که به مراتب بدتر از پنهان‌کاری است.

شهروند