◄ کرونا و پساکرونا در صنعت هوانوردی کشور

 باور و تصور حجم تخریب و اثرات یک ویروس ناقابل بر صنعت عظیم و پیچیده هوانوردی، برای افراد عادی و حتی کارشناسان در چند ماه قبل از شیوع کرونا دشوار بود، اما این ویروس ناباورانه کار خودش را کرد و شاید تعلیق پروازها و بسته شدن مرزهای کشورها، ابتدایی‌ترین تبعات آن بود.

البته که در کلام محاوره‌ای لغو پروازها موضوع پیچیده‌ای نیست، اما با دقیق‌تر شدن به تبعات مختلف آن، مشکلات عدیده آن نیز بیشتر هویدا می‌گردد و در کنار مشکلاتی که برای عوامل انسانی شبکه پروازی و شرکت‌های هواپیمایی به وجود آمده، بخش‌های مختلفی از کشور از جمله گردشگری، دیپلماسی، شبکه حمل‌ونقل بار و مسائل بازرگانی، سوخت و ده‌ها حوزه دیگر نیز پس‌لرزه‌های آن را احساس کرده و با لغو پروازها دچار خسارات سنگین شده‌اند.

سیری در آمارها نشان می‌دهد؛ در شرایط کرونایی حدود 90 درصد پروازها لغو شده‌اند. از منظر صلاحیت پرواز هم اگرچه این ویروس به خودی خود توانایی آسیب رساندن به بدنه ناوگان هوایی را ندارد، اما علیرغم دستورالعمل‌های مربوط به محافظت از این پرنده آهنین در زمین، ارگونومی آن طوری طراحی شده که باید دائم پرواز کند.

عدم پرواز هواپیماها را باید به عدم امکان پرواز پرنده‌ها تشبیه کرد که مدتی است با توقف پرواز آن‌ها، طعم غذای تازه در لانه چشیده نمی‌شود. با این حال، فقط هواپیما نیست که در بحران شیوع کرونا دچار آسیب می‌شود. چرا که به‌طور اجمالی، در این رویداد؛ آستانه تحمل در صنعت هوانوردی کشور، کاهش یافته و بی‌شک در دراز مدت اثرات این شکنندگی، بخش‌های زیادی از جمله اقتصاد کشور را دچار مشکل می‌کند.

جالب توجه است که قریب 45 هزار نفر در بخش‌های مختلف صنعت هوانوردی کشور به‌صورت مستقیم فعالیت دارند که با ادامه روند تعلیق پروازها، این رقم در شرایط بازار کار امروز کشور و با احتساب خانوارها، بسیار زیان‌بار خواهد بود و این تنها تشریح یکی از تبعات ادامه روند توقف پروازهاست.

یقینا صنعت هوانوردی کشور کمتر این وضعیت را تجربه کرده و در این شرایط هم نمی‌توان پیش‌بینی کرد که چه موقع اوضاع حداقل به‌صورت نسبی تثبیت می‌گردد و حتی پس از شرایط عادی خود نیز، سودآوری و بازپرداخت هزینه‌های این ایام هم سنگین و دشوار خواهد بود. لذا، قبل از بروز هر کدام از رخدادها، باید سناریوی‌هایی را برای احیای هر چه بهتر هوانوردی کشور تدوین و اجرایی کرد.

تزریق حمایت‌های مالی، مالیاتی و بیمه‌ای بخشی از راهکارهاست که در شرایط فعلی می‌تواند برای استمرار پروازها، احیاء شرکت‌های هواپیمایی و بالطبع صنعت هوانوردی تدبیر نمود. اگر چه، مؤسسات مالی و اعتباری، شرکت‌های دولتی مرتبط با فعالیت شرکت‌های هواپیمایی از جمله شرکت‌های حوزه فرودگاهی و سوخت‌گیری و متولیان حوزه عوارض و مالیات‌ها نیز برای هر گونه مساعدت نیازمند ضوابط و مقررات هستند.

در شرایط امروز کشور و با هدف تسریع در تصویب مقررات حمایتی در این زمینه، ستاد ملی مقابله با کرونا مناسب‌ترین ظرفیت برای طرح موضوعات و تصویب راهکارهای پیشنهادی است که باید توسط هر یک از عناصر ذی‌ربط صنعت مطرح و در چارچوب ضوابط آن مورد پیگیری قرار گیرد تا بتوانیم در آینده‌ی بعد از کرونا از صنعت هوانوردی به‌عنوان عالی‌ترین بازوی بی‌بدیل گردشگری استفاده و سیاست اقتصاد بدون نفت را در این سرزمین مقاومت محقق سازیم.

*جانشین  رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در مدیریت بحران و پدافند غیرعامل