◄ معماری راه، چندان هزینه‌بر نیست
نشست دوم از دفتر سیزدهم با موضوع مروری بر فرآیند تدوین دستورالعمل ساماندهی منظر راه‌های برون‌شهری در محل شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار تین‌نیوز، در این نشست که با حضور اساتید، مسئولان و کارشناسان حوزه راه‌سازی و معماری برگزار شد، ابتدا سخنرانان به ارائه گزارش‌هایی پرداختند و در پایان پاسخگوی پرسش‌های حضار بودند.
نیلوفر رضوی عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی در این نشست گفت: در ابتدا باید حضور دانشگاهیان و مسئولان در کنارهم و شانه‌به‌شانه برای حل یک مشکل را مبارک بدانیم و از آن استقبال کنیم.
رضوی ادامه داد: اما در مورد این جلسه باید عرض کنم یکی از نکات مهمی که باید به آن توجه ویژه بشود این است که راه بعد اقتصادی هم دارد و نگاه اقتصادی به این حوزه مهم است، یکی از دلایل پیشرفت کشورهای توسعه‌یافته در موضوع راه این است که این کشورها به دلیل نگاه اقتصادی به موضوع راه، تلاش کرده‌اند از هیچ جزئیاتی غافل نشوند.
این عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی اظهار داشت: کشورهای توسعه‌یافته تک‌تک قواعد، دستورالعمل‌ها و حتی شکوائیه‌های معیشتی که مربوط به راه می‌شد را حفظ و جمع‌آوری کردند، این اقدام باعث میشود راه دارای یک هویت و تاریخ باشد و این مسئله کمک زیادی به حل مشکلات می‌کند.
رضوی گفت: به‌عنوان‌مثال چند سال قبل در آمریکا توجه ویژه‌ای به منظر راه‌ها شد و تمام عارضه‌ها، خرابی‌ها و مواردی که تصویر و نمای نامناسبی داشتند را از حاشیه جاده حذف کردند اما مدتی بعد مردم شکایت کردند که این راه‌ها بیش‌ازحد مهندسی‌شده و غیرطبیعی است و این نیز باعث نارضایتی شده بود لذا توجه به تجربه دیگر کشورها میتواند کمک‌های بسیاری به ما بکند.
نیلوفر رضوی ادامه داد: نکته دیگر اینکه راه متعلق به گروه خاص و محدودی نیست بلکه گروه‌های مختلف متعلق به راه هستند به این معنی که ما در این مطالعات بی‌نیاز از حقوق‌دان‌ها و اقتصاد‌دان‌ها نخواهیم بود.
سید حسین میرشفیع معاون ساخت و توسعه آزادراه‌ها شرکت ساخت و توسعه راه‌ها نیز در این نشست حضور داشت و در اظهارنظری گفت: ما در حال حاضر در شرایطی نیستیم که در بخش منظر راه بتوانیم اقدامات آرمانی‌ای انجام بدهیم، برای ورود به این مبحث ما نباید فعلاً انتظار شرایط دقیقی را داشته باشیم اما این جلسات بسیار مفید هستند به این دلیل که مطالعات اولیه برای قدم‌های اولیه به‌دقت انجام می‌گیرد.
میرشفیع ادامه داد: وضعیت اقتصادی هم مهم است، ما سال‌های سال است که با مسئله مسکن مواجه هستیم اما عمده معماری ما برای رفع نیازهای اولیه بوده و بعد زیبایی‌شناختی زیاد در آن مطرح نبوده است، در راه هم وضعیت همین بوده، در دوره‌ای ما آن‌قدر راه کم داشتیم و راه‌های موجود نامناسب بود که سالیانه 27 هزار نفر در این راه‌ها کشته می‌شدند.
این مقام مسئول اظهار داشت: به همین دلیل در ساخت راه اولویت این بوده که سریع‌تر راه‌هایی ساخته بشود تا مشکل حمل‌ونقل برطرف شود اما امروز ما شرایط به نسبت بهتری داریم، اولاً به‌اندازه کافی و مناسب راه ساخته‌شده است، طول آزادراه‌ها و بزرگ‌راه‌ها افزایش داشته است، ثانیاً اینکه امروز 92 درصد از روستاییان کشور از راه مناسب برخوردار هستند بنابراین این مطالعات میتواند مفید باشد.
معاون ساخت و توسعه آزادراه‌ها گفت: البته شرایط مالی برای راه‌سازی خیلی مناسب نیست و بودجه زیادی در این حوزه وجود ندارد و در این شرایط این مطالعات باید انجام شود اما اجرای سریع و قطعی آن کمی بعید به نظر می‌رسد.
میرشفیع گفت: آزادراه‌های کشور در حال حاضر 2 هزار و 400 کیلومتر است، برنامه ما این است که 5 هزار کیلومتر در این پنج سال به طول آزادراه‌ها اضافه شود، البته بخشی از این رقم تبدیل بزرگ‌راه‌ها به آزادراه هست، یعنی تبدیل بزرگ‌راه‌ها به آزادراه و احداث آزادراه‌های جدید 5 هزار کیلومتر خواهد بود و دراین‌بین بنا داریم از سرمایه‌گذار خصوصی استفاده کنیم، سرمایه‌گذار خصوصی طبیعتاً توجه بیشتری به مشتری مداری دارد و این موضوع برای این نشست خبر خوبی است.
او ادامه داد: البته من خواهشی هم از شما اساتید دارم و آن این است که در یک برنامه کلی و جامع مشخص کنید که مطالبات شما چیست؟ چه انتظاراتی از ما دارید؟ و ما دقیقاً در بعد معماری منظر چه اقداماتی را باید انجام دهیم؟ البته حالا در اول راه هستیم و طبیعی است که باید سطح انتظارات را کمی پایین‌تر در نظر بگیریم.
میرشفیع با تاکید بر اهمیت اکوسیستم و حفظ محیط زیست در پروژه‌های راه‌سازی گفت: نکته دیگر اینکه در مطالعات به فضای سبز و شرایط اقلیمی نیز توجه کنید، یعنی این‌طور نباشد که تمام راه‌های کشور را به یک نوع چمن و درخت مزین کنیم بلکه هر استان و هر اقلیم شرایط خاص و متفاوت خود را می‌طلبد و این نکته بسیار حائز اهمیت است.
میر شفیع در پاسخ به سؤال خبرنگار تین‌نیوز مبنی بر اینکه اگر پول برای ساخت راه نداریم این مطالعات کم تأثیر نمی‌شود؟ گفت: البته این‌گونه هم نیست که هیچ پولی نداشته باشیم و از روی بیکاری به این مطالعات روی آورده باشیم بلکه تأکید بنده بر درک صحیح شرایط است.
معاون ساخت و توسعه آزادراه‌ها در پایان گفت: همچنین بسیاری از پروژه‌های معماری منظر، هزینه‌های چندانی هم برای ما ندارد و با هزینه ی بسیار اندک هم میشود پل‌ها، تونل‌ها و مواردی این‌چنینی را معماری منظر کرد و به زیبایی آن افزود.
معماری راه از این نظر مورد نظر بوده که یکنواختی مسیر مثل تونل ها و پل ها مثلا در آزادراه تهران شمال میدانستیم باعثخواب الودگی و واژگونی میشود لذا بحثمعماری از این نظر برای کاهش تصادفات اهمیت داشته و یا د ر تنظیم نورو انعکاس ان در تونل ها بگونه ای که ناگهان چشم راننده دچار خستگی نشود و یا موقع خروج خیره شود اما از نظر بحثزیبایی شناسی هم میتوان دید برای جذب گردشگر. گاهی راه ها انقدر زشت هستند راننده میگوید هرچه سریع تر بروم و به مقصد برسم بطور مثال میگم اکثر تصادفات در ۳۰ کیلومتری شهر ها اتفاق میفتد باید منظره راه ها بگونه ای لذت بخش باشد راننده و مسافر از طول مسیر لذت ببرند این خودش باعثمیشود تصادفات غیر مستقیم کاهش یابد البته باید توجه شود نباید انقدر هم مناظر و معماری اغوا گر باشد که خود باعثحواس پرتی شوند مطمئنا کارشناسان این امر خود مرز زیبایی طبیعی و اغوا مصنوعی میدانند بکل بحثمعماری راه باید توجه شود خود همین میتواند درصدی از کشته های سالیانه کاهش دهد البته به اندازه سهم خود