◄ غفلت از بومی‌سازی در بخش ریلی

آقای دکتر اردکانیان وزیر محترم نیرو یکشنبه شب مورخ 21 بهمن در سیما مصاحبه‌ای داشت و اعلام نمود، با رشد ی11 برابری ظرفیت تولید برق نیروگاه‌های کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نیروگاه‌های نصب شده با ظرفیت حدود هفت هزار مگاوات تولید برق در سال 1357 به 80 هزار مگاوات در زمان حاضر رسیده و 99.5 درصد جمعیت کشور به شبکه برق دسترسی دارند.

 ایشان با بیان این‌که توانمندی و تجهیزات فراهم شده در بخش انرژی ما را قادر می‌سازد که نه تنها به کشورهای همسایه برق صادر کنیم بلکه در توسعه آنها در این زمینه مشارکت کنیم، گفت که در دوره دولت تدبیر و امید بیش از 150هزار میلیارد تومان در صنعت برق کشور سرمایه‌گذاری شده است.

وزیر نیرو با اشاره به این‌که تعداد شرکت‌های مهندسین مشاور و پیمانکار در صنعت برق بالغ بر سه هزار و 450 شرکت است ،گفت: این تعداد در 40 سال پیش 25 شرکت بود. وی افزود، که تعداد شرکت‌های سازنده تجهیزات برقی از 65 شرکت در پیش از انقلاب به 875 شرکت در زمان حاضر رسیده است.

شاید بتوان محور اصلی این توفیقات در حوزه وزارت نیرو را به بنیانگذاری گروه مپنا و صنایع ساخت نیروگاه و توربین‌های گازی با قدرت تا 180 مگاوات و بخاری با قدرت مشابه اعلام کرد که کشور از وابستگی این صنعت راهبردی رهانید.

اما در بخش حمل­‌و‌نقل ریلی وابستگی‌های متعددی وجود دارد، از جمله؛ ریل در زیرساخت و موتور دیزل برای لکوموتیو که وقتی سطح این تکنولوژی با توربین گاز مقایسه شود می‌توان به یقین اعلام نمود مشکل اصلی اراده و خواستن است.

در پروژه برقی کردن تهران- مشهد که وابستگی کشور به موتور دیزل را کاهش می‌دهد، هزینه خط برقی و لکوموتیو برقی برای ظرفیت 20 میلیون نفر کمتر از 700 میلیون یورو می‌شد در صورتی که فقط لکوموتیو دیزلی که بتواند این کار را انجام دهد حدود یک میلیارد و صد میلیون یورو می‌شود، یعنی 400 میلیون یورو بیشتر از لکوموتیو و خط برقی.

در مناقصه­‌ای که در سال 87 راه‌آهن برگزار کرد، پیشنهاد کمتر از 800 میلیون یورو از کنسرسیومی ایرانی با اروپایی­‌های رتبه یک دریافت و برنده شدند در حالی که یک کنسرسیوم ایرانی آسیایی، مبلغ بیش از سه برابر عدد مذکور را پیشنهاد داده بودند. آن پروژه به دلیل غفلت و اشتباه مدیران وقت ابطال شد.

در مسیر تهران- مشهد، پروژه برقی کردن سبب می‌شود زمان سیر 12 ساعته به حدود 6 ساعت و نیم برسد اما بحث افزایش سرعت هم مورد نظر بود که قصد داشتیم سرعت را به 200 تا 250 کیلومتر در ساعت برسانیم. برای افزایش سرعت در این مسیر، بر اساس شبیه‌سازی انجام شده اگر قرار باشد سرعت  از 160 کیلومتر به 200 کیلومتر برسد 23 دقیقه کاهش زمان دارد، در صورتی که در مورد قبلی 5 ساعت و نیم کاهش زمان داشت اما متاسفانه به دلیل جارویی که به دم این موش بسته شد، قیمت بالا رفت و پروژه به تعویق افتاد.

حدود پنج سال پروژه‌ای که با ترک تشریفات به گروه چینی و شرکت مپنا داده شد متوقف گردید که با این عقب افتادگی هر سال حدود 1000 نفر در این مسیر کشته می‌شوند. جالب‌تر آن است که شرکت پیمانکار خارجی که انجام این پروژه را برعهده گرفته، می‌گوید ما با آمریکایی ها 400 میلیارد دلار  معامله داریم و با ایران 2 میلیارد دلار، آیا باید برای پروژه 2 میلیارد دلاری ایران، آمریکا را با خودمان دشمن کنیم؟ به همین دلیل این کار بزرگ ملی و راهبردی متوقف است.