آنتروپوسن و نقش شهرها در مقابله با عصر جدید زمین + عکس
آنتروپوسن Anthropocene آغاز عصر جدیدی برای زمین است که در آن فعالیت های انسانی محیط را با چنان سرعتی تغییر می دهد که زمین قادر به بازیابی حالت قبلی خود نیست و شهرها نقشی کلیدی در آنتروپوسن پایدار و آینده نسل بشر ایفا می کنند.
آنتروپوسن Anthropocene آغاز عصر جدیدی برای زمین است که در آن فعالیت های انسانی محیط را با چنان سرعتی تغییر می دهد که زمین قادر به بازیابی حالت قبلی خود نیست و شهرها نقشی کلیدی در آنتروپوسن پایدار و آینده نسل بشر ایفا می کنند.
به گزارش تین نیوز به نقل از ایمنا، آنتروپوسن مفهومی برای دوران جدید زمین شناسی است که پس از هولوسن قرار خواهد گرفت و با تأثیر انسان بر محیط زیست، به ویژه بر اکوسیستم های زمینی، ترکیب جوی، ترکیب خاک و ساختار زمین شناختی سیاره مشخص می شود و به وضوح یکپارچگه نبودن انسان با محیط را بیان می کند. آنتروپوسن از ترکیب دو واژه یونانی «آنتروپو» به معنای انسان و «سن» به معنای جدید تشکیل می شود که در دهه ۱۹۸۰ ابداع شد و پس از آن در سال ۲۰۰۰ رایج شد.
آثار فعالیت های انسانی بر ساختار زمین
گرم شدن کره زمین و بحران آب وهوا در نتیجه افزایش انتشار دی اکسید کربن و سایر گازهای گلخانه ای در جو تنها دو مورد از جدیدترین نشانه های آنتروپوسن هستند، اما اولین آثار فعالیت عمده انسان روی زمین نیستند. طی پنج هزار سال گذشته، انتشار متان به دلیل کشت بی رویه برنج در چین افزایش یافته است، تغییرات سیستم میدانی وسیع مایا، تالاب پرندگان بهشت در آمریکای مرکزی، از بین رفتن تنوع زیستی، اسیدی شدن اقیانوس ها، تخریب زیستگاه ها، انقراض و استخراج گسترده منابع طبیعی و تغییر کاربری زمین به ویژه در ۶۰ سال گذشته از آثار اولیه آنتروپوسن و تسلط انسان بر اکوسیستم و تغییر سیاره هستند.
این واقعیت که یک گونه از موجودات مسئول تغییر آب وهوا و شرایط زیست پذیری سیاره باشد چندان جالب نیست، خواه این گونه سیانوباکتری ها باشند که بیش از ۲.۸ میلیارد سال پیش، عامل اصلی وقوع رویداد بزرگ اکسیژنی روی کره زمین و تشکیل اتمسفر دارای اکسیژن کره زمین شدند، خواه انسان ها که امروزه میلیون ها برابر سریع تر از سیانوباکتری ها، دی اکسید کربن منتشر می کنند.
نشانه های آنتروپوسن
آنتروپوسن ارتباط نزدیکی با «مرزهای ۹ گانه» سیاره ای از جمله تغییرات اقلیمی، از دست دادن تنوع زیستی، تخریب اوزن، تغییر کاربری زمین، آلودگی های شیمیایی و نوظهور دارد. مرزهای سیاره ای بیان کننده محدودیت های حیاتی است که سیاره زمین می تواند درون آن مرزها فعالیت کند و با خروج از آنها با خطر مواجه می شود. تا کنون مرزها در سیستم های مختلف از جمله چرخه نیتروژن و از دست دادن تنوع زیستی درنوردیده شده است که با عنوان «ششمین انقراض دسته جمعی» شناخته می شود. بحران آب و هوایی مرز بعدی است که آنتروپوسن در حال عبور از آن است. کمیسیون بین المللی چینه شناسی، نهادی است که تصمیمات لازم را برای نام گذاری دوره جدید زمین شناسی می گیرد و هنوز این تصمیم را اتخاذ نکرده است اما دانشمندان در حال حاضر توافق دارند که فعالیت های انسانی علت اصلی گرمایش سریع جهانی است و کشاورزی، شهرنشینی، جنگل زدایی و آلودگی باعث تغییرات شدیدی در شرایط زمین و اکوسیستم شده است
انقلاب صنعتی و آنتروپوسن
گروهی از دانشمندان معتقدند که آنتروپوسن با وقوع انقلاب صنعتی بریتانیا در قرن هجدهم، همزمان با ایجاد اقتصاد سوخت فسیلی آغاز شد. سوزاندن کربن در سوخت های فسیلی تولید در مقیاس بزرگ را امکان پذیر کرد و باعث رشد معادن و کارخانه ها شد و متعاقباً تقاضا برای زغال سنگ افزایش یافت که منجر به افزایش انتشار دی اکسید کربن به ضرر محیط زیست شد. استدلال گروه دیگر این است که آنتروپوسن خیلی زودتر شروع شده است، زمانی که انسان ها کشاورزی را آغاز کردند و گروهی نیز معتقدند که این دوره در سال ۱۹۵۰ آغاز شد، زمانی که سلاح های هسته ای عناصر رادیواکتیو را در سراسر جهان منتشر کردند و بقایای رادیواکتیو حاصل از بمب های هسته ای راه خود را به صخره ها، درختان و اتمسفر باز کردند. هرچند اجماع نظری در بین گروه های مختلف وجود ندارد اما توجه به این نکته ضروری است که بعضی کشورها، مناطق، جوامع و صنایع بیش از سایرین در ایجاد آلودگی های سیاره ای و تغییرات آب وهوایی نقش دارند. جوامع صنعتی و فراصنعتی نسبت به کشورهای درحال توسعه از منابع طبیعی بیشتری استفاده و گازهای گلخانه ای بیشتری تولید می کنند.
آلودگی پلاستیکی و آنتروپوسن
آلودگی پلاستیکی اکنون در تمام نقاط کره زمین نفوذ کرده است و می تواند عاملی کلیدی در اعلام آنتروپوسن باشد. زمین اکنون مملو از میلیون ها پلاستیکی است که سالانه تولید می شود و قابلیت تجزیه در طبیعت را ندارد و در نهایت خاک ها و بسترهای اقیانوسی را پر می کند. در حال حاضر شواهدی وجود دارد که نشان می دهد پلاستیک در حال رسوب روی فسیل ها است. مطالعه سال ۲۰۱۹ روی رسوبات سواحل کالیفرنیا نشان داد که رسوبات پلاستیکی از دهه ۱۹۴۰ در حال افزایش است.
آنتروپوسن و انقراض
همواره رویدادهای انقراض دسته جمعی در تاریخ زمین وجود داشته است که در آن بخش های وسیعی از حیات از بین می رود، اما تاکنون همه آنها توسط عوامل طبیعی مانند سیارک ها و فوران های آتشفشانی آغاز شده اند. این اولین بار است که یک گونه جانوری چنین تأثیرات مخربی را در جهان طبیعی ایجاد می کند، آن هم درحالی که از این اقدام آگاهی دارد.
اقدامات شهرها برای جبران آسیب های زیست محیطی
بحث های بسیاری در مورد آینده دوره آنتروپوسن وجود دارد؛ این واقعیت که این عصر به وجود آمده است، به این معنی است که انسان ها به طور قابل توجهی محیط را تغییر داده اند و باعث رویدادهای ناپایداری شده اند که کاملاً قابل اندازه گیری است. اگر فعالیت های انسانی به همین شکل ادامه یابد، آینده ای برای انسان وجود نخواهد داشت، اما دستیابی به شهرهای دایره ای و پایدار، تا حدی این آثار را حذف خواهد کرد. شهرها با توجه به ظرفیت خودگردانی که دارند و کارهایی که می توان در قلمرو آنها انجام داد، نقش بسزایی در جلوگیری از آسیب بیشتر به محیط زیست و معکوس کردن این آسیب ها به نفع خود دارند. ایجاد کمربندهای سبز که از گسترش شهرها جلوگیری می کند، فشرده سازی شهرها، ساخت محله هایی با کاربری مختلط برای کاهش سرانه انرژی و ردپای زیست محیطی و تلاش برای حذف خودروهای شخصی از فضای عمومی به نفع حمل ونقل عمومی از جمله اقدامات مؤثر شهری در راستای حفظ مرزهای ۹ گانه است.
ساختمان ها و مناطق سنگفرش شده که سایه ندارند، قادر به حفظ آب یا رطوبت نیستند. استفاده از راهکارهای نوآورانه طراحی شهری همچون پشت بام های سبز و دیوارهای خورشیدی و استفاده از مصالح ساختمانی سازگار با طبیعت می تواند از تبخیر آب، انعکاس گرما و انتشارات حرارتی جلوگیری کند و سطح آب زیرزمینی را افزایش و دمای هوا را کاهش دهد و به این ترتیب اثر جزیره گرمایی را کمرنگ کند.
برنامه ریزی های جدید توسعه شهری که محیط شهری را ملزم به بررسی چگونگی توسعه زیرساخت ها برای کاهش میزان آلودگی می کند، با استفاده از اقدامات سازگار با محیط زیست و همچنین رویکردهای سبز، می تواند مسائل منفی زیست محیطی در رابطه با شهرنشینی را معکوس کند و با ایجاد توازن مجدد در مناطق شهری و فضای سبز، آسیب های زیست محیطی را کاهش دهد.
بخش حمل و نقل یکی از بزرگترین منابع انتشار گازهای گلخانه ای در جهان است و شهرها نسبت به سایر نقاط جهان نقش بیشتری در این انتشار و تأثیرات آن دارند. کنار گذاشتن خودروهای شخصی و استفاده از وسایل نقلیه جایگزین مانند دوچرخه، حمل و نقل عمومی و حتی وسایل نقلیه الکتریکی نقش بسزایی در افزایش کیفیت هوا، محیط زیست و سلامت گونه های مختلف موجودات ایفا خواهد کرد.