مسئولیت مترو پرند با وزارت راه و شهرسازی است یا شهرداری تهران؟

نهم آذرماه امسال، بالاخره بعد از گذشت ۱۵ سال از تصویب طرح، مترو به شهر جدید «پرند» رسید و با حضور رئیس جمهور افتتاح شد. متروی پرند امیدی در دل اقماری نشین های پرند روشن کرد تا به دور از تصادفات جاده ای، سفری ایمن را با مترو تجربه کنند اما حالا با اینکه  بیش از یک ماه از سرویس دهی این خط اقماری می گذرد، هنوز تکلیف بهره بردار این خط مشخص نیست!

به گزارش تین نیوز، متروی پرند از ایستگاه شهر آفتاب تا پرند به طول ۵۰ کیلومتر، در حال حاضر با یک رام قطار بهره برداری شده که هر دو ساعت یکبار در این ایستگاه مسافرگیری می کند و به طور میانگین روزانه ۱۰ تا ۱۳ هزار سفر توسط این خط انجام می شود. اما با این وجود هنوز مدیریت این خط بین وزرات راه و شهرسازی و شرکت بهره برداری متروی تهران معلق مانده است. هرچند ساخت این خط به شرکت متروی تهران و حومه سپرده شده بود و این شرکت به نوعی تحت کارفرمایی دولت، به عنوان پیمانکار مسوولیت ساخت مترو را بر عهده کرفت و به انجام رساند، اما در تهران نیز بین سازنده و بهره بردار مترو تفکیک وجود دارد و قاعدتا با اتمام ماموریت ساخت متروی پرند، باید درباره مدیریت بهره برداری از آن توسط یک مجموعه جداگانه برنامه ریزی شود.

شرکت عمران پرند زیر بار مسئولیت نرفته است

براساس اساسنامه و ضوابط فعلی، شرکت بهره برداری متروی تهران می تواند صرفا نسبت به مدیریت و بهره برداری از خطوط متروی شهر تهران اقدام کند و این در حالی است که ایستگاه و عمده طول خط متروی پرند کیلومترها از پایتخت دورتر است و سرویس دهی این شرکت  به خارج از محدوده جغرافیایی شهر تهران ممنوع است.

از سوی دیگر وزارت راه و شهرسازی بر اساس قانون متولی حمل و نقل برون شهری است و شرکت عمران شهر جدید پرند نیز به عنوان زیر مجموعه این وزارتخانه متولی حوزه حمل و نقل در داخل محدوده حریم این شهر است.

واضح است که شرکت عمران پرند و به طور کلی مجموعه وزارت راه و شهرسازی باید مسئولیت بهره برداری و اداره خط متروی پرند را از شهرداری تهران تحویل بگیرد؛ اما هنوز این اقدام صورت نگرفته است.

وضعیت بهره برداری از متروی هشتگرد

شرکت بهره برداری متروی تهران در حال حاضر بهره برداری از خط هشتگرد را نیز که خارج از محدوده شهری پایتخت واقع شده، برعهده دارد. اما این مسئولیت در قالب صورتجلسه ای به این شرکت تفویض شده است. اما در مورد متروی پرند چنین تصمیمی هم اتخاذ و ابلاغ نشده است. در واقع هیچ صورتجلسه ای در مورد مدیریت بخشی از خط مترو پرند واقع در بیرون از مرزهای جغرافیایی تهران امضا و رد و بدل نشده است، اما با این حال این خط بیش از یک ماه است که فعال است؛ آن هم در حالی که عملا نه وزارت راه و شهرسازی و نه شهرداری تهران مسئولیت آن را نپذیرفته اند. با این وصف مسافرگیری در این خط در شرایط فعلی یک تهدید محسوب می شود، چراکه معلوم نیست اگر حادثه ای در این خط رخ دهد، مسئول کیست؟

شاید چندان دور از ذهن نبود که افتتاح یک خط مترو بعد از ۱۵ سال، با این قبیل ضعف ها همراه باشد. نبود یک مدیریت سازمان یافته در حوزه شبکه متروی پایتخت و شهرهای اقماری اطراف آن تنها یکی از عواقب فقدان مدیریت یکپارچه در مجموعه شهری تهران است که گویا صرفا در زمان بروز حوادث، این شانس وجود دارد که مورد توجه مدیران قرار بگیرد و در غیر این صورت در اولویت تصمیم گیری مسوولان مربوطه نیست.

در تهران و به طور کلی شهرهای بزرگ، هزینه های زیادی به جهت ناهماهنگی دستگاه های اجرایی به شهروندان تحمیل می شود؛ از نمونه های بارز این ناهماهنگی ها، تداخل طرح های عملیاتی از سوی دو نهاد متفاوت است که منجر به اتلاف منابع ملی و محلی می شود. از این رو سیاست گذاران شهری باید نسبت به برنامه ریزی یکپارچه در حوزه های مختلف از قبیل ارائه انواع خدمات شهری و حمل و نقلی اقدام کنند. اما در غیبت مدیریت یکپارچه شهری، چنین زمینه ای برای ایفای نقش هماهنگ کننده بین دستگاه های مختلف دخیل در اداره شهر توسط شهرداری تهران فراهم نشده است.