◄ سایه ترس بر روابط ترانزیتی ایران و افعانستان

به گزارش تین نیوز محمود امتی، نایب‌رئیس انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی، در گفتگو با هفته‌نامه «حمل‌ونقل» به تشریح مشکلات موجود در روابط ترانزیتی ایران و افغانستان پرداخت و خبر داد که بیش از 20 شرکت قربانی حمل ناخواسته پیش‌سازها شده و از سوی گمرک بسته ‌شده‌اند.

وی با توضیح اینکه شکل قاچاق در شرق با غرب کشور تفاوت دارد، گفت: رانندگانی که در مسیر اروپا کار می‌کنند، وقتی مرز بازرگان را رد می‌کنند، در ترکیه و بلغارستان به دلیل کشف قاچاق در جوف کالاهای صادراتی و بارهایشان دستگیر می‌شوند و متأسفانه قوانین این کشورها به سمتی می‌رود که راننده بازداشت و کامیون توقیف می‌شود. این مشکلی است که شرکت‌های حمل‌ونقلی دارند که در تهران و غرب کشور فعالند و بار صادراتی آ‌نها به مقصد اروپا حمل می‌شود.

وی ادامه داد: در شرق کشور، مشکل دیگری وجود دارد به نام «حمل پیش‌سازها» که موادی است که مصرف چندگانه دارد، اما در افغانستان برای قاچاق استفاده می‌شود. متأسفانه شرکت‌ها بدون اینکه از وجود پیش‌سازها اطلاع داشته باشند، فقط به استناد اسنادی که به دستشان رسیده است، بار را اظهار می‌کنند و به مقصد می‌فرستند و هیچ‌کدام از شرکت‌های حمل‌کننده از محتوای داخل هیچ کانتینری اطلاع ندارند و صرفاً به استناد اسناد کالا را اظهار می‌کنند، بعد کانتیر می‌آید در دوغارون که مرز مشترک ایران و افغانستان است، اسکن می‌شود و شرکت‌دار تازه آنجا متوجه می‌شود که مثلاً با اینکه بار، لوازم ‌یدکی است، از داخل کامیون پیش‌ساز کشف شده است. اینجا اولین اتهام به شرکت حمل‌ونقل وارد است که به جرم حمل پیش‌ساز منع کار می‌شود و گمرک از فعالیت‌های شرکت جلوگیری می‌کند.

وی با اعلام اینکه این مشکلات باعث بسته شدن  شرکت های خصوصی شده است، گفت:تاکنون 20 شرکت گرفتار این مشکل شده‌اند. بخش خصوصی به دنبال محیط امنی برای کار است و فقط زمانی به‌عنوان فعال اقتصادی به سرمایه‌گذاری تشویق می‌شویم که احساس امنیت کنیم و دغدغه‌ای نداشته باشیم، اما اکنون حمل‌ونقل بین‌المللی دچار مشکل بزرگی به‌خصوص در سمت افغانستان شده است و بیشتر شرکت‌های حمل‌ونقلی از پیش‌ساز مواد مخدر ترس دارند؛ زیرا هیچ ‌کس اطلاعی از محتوای داخل کانتیر ندارد. فقط دو نفر اطلاع دارند، کسی که صاحب بار است و کسی که در مقصد بار را تحویل می‌گیرد و در این میان چند حمل‌کننده بار هستند که از محتوای جنس خبر ندارند و به همین دلیل، وقتی این ترس حاکم می‌شود که مبادا از داخل کامیون پیش‌ساز کشف شود، شرکت‌ها عقب‌نشینی می‌کنند و در نهایت بخش خصوصی چندان رغبتی به سرمایه‌گذاری در این بخش ندارد.

این فعال حمل‌ونقلی ادامه داد: در ترکیه، به شرکت‌های حمل‌ونقلی بها می‌دهند و آنها احساس امنیت دارند. شرکت‌هایی هستند که تا ۳ هزار دستگاه کامیون ملی دارند، اما اینجا سرمایه‌گذار چون از آینده نگران است، سرمایه را جای دیگری می‌برد. ما در حمل‌ونقل بین‌المللی در مسیر افغانستان ترس داریم و وقتی مشکلی برای شرکتی پیش می‌آید، این هشدار را به همه شرکت‌های استان می‌دهد که ممکن است از داخل محموله شما هم پیش‌ساز کشف شود، بنابراین ترس حاکم بر وجود ترانزیت‌کننده باعث شده است که نتوانیم شرکت‌های قوی در لجستیک داشته باشیم و این مشکل رفع نمی‌شود، مگر اینکه بپذیریم این خطر در روابط با همسایه ما وجود دارد، یعنی در کنار اینکه می‌توانیم از ترانزیت درآمد میلیاردی داشته باشیم خطر قاچاق پیش سازها هم ما را تهدید میکند.

 امتی به تشریح راه حل نهایی برای رفع دغدغه فعالان ترانزیتی پرداخت و گفت: با روش‌های قهری و بستن شرکت‌ها این مشکل حل نمی‌شود. باید یک دیوار الکترونیکی برای کشورمان تعریف و محموله‌ها را ایکس‌ری کنیم و هر محموله‌ای که به مقصد افغانستان می‌رود یا به کشور می‌آید، اسکن شود. اسکن هم برای دولت کار ساده‌ای است و برگشت سرمایه هم دارد. به نظر ما در صورت راه‌اندازی ایکس‌ری تا ۹۰ درصد مشکلات برطرف می‌شود.