◄ سهم ترانزیت کالا بین ایران و ترکیه؛ کدام کفه ترازو سنگین تر است؟

تین نیوز | هدف گذاری برای رسیدن به سقف 30 میلیارد دلاری بین ایران و ترکیه در حالی بنا نهاده شده که سهم صادرات کالاهای غیر نفتی ترکیه به ایران بیش از 3.5 میلیارد دلار است و ناوگان ترانزیت جاده ای آن با 79 هزار دستگاه در حال تردد مرزهای کشور هستند و این درحالی است تنها 56 هزار کامیون و انواع کشنده های ترانزیتی در مسیر ایران و ترکیه طی سال 2014 تردد داشته اند.

به گزارش خبرنگار تین نیوز، چندی پیش رئیس جمهور کشور ترکیه جهت حضور برای یکسری همکاری های دو طرفه به تهران آمد و طبق اخبار منتشر شده از سایر رسانه ها گویا این مذاکرات با توافق طرفین برای رسیدن به سقف مبادلات 30 میلیارد دلاری به پایان رسیده است.

رئیس‌جمهوری ایران در این خصوص طی یک نشست مشترک با رجب طیب اردغان بیان داشت: در این جلسات پیرامون روابط دوجانبه و مسائل منطقه گفت‌وگو کردیم که توافق و تفاهمات بسیار مهم و خوبی در زمینه روابط دوجانبه، انرژی،‌ حمل و نقل، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، تجارت ترجیحی و... داشتیم. او با تاکید بر گسترش همکاری‌های اقتصادی میان تهران و آنکارا گفت: روابط تجاری ما سال گذشته حدود 14 میلیارد دلار که در نظر داریم حجم مبادلات تجاری خود را به 30 میلیارد دلار برسانیم.

اما رسیدن به سقف 30 میلیارد دلار حتی بر روی کاغذ نیز کار ساده ای به شمار نمی آید و بدون برنامه و تعریف مکانیسم اقتصادی هماهنگ دو جانبه، در حد حرف باقی خواهد ماند به طوری که شرایط فعلی نیز تحت شعاع قرار خواهد گرفت و برنامه ای تحت عنوان اقتصاد تدریجی نیز نمی تواند گره گشای کار باشد.

بنا بر گزارشهای موجود از اتاق بازرگانی تهران، حجم مبادلات تجاری میان ایران و ترکیه تا 11 ماهه سال 93 صورت دیگری داشته است. به طوری که حجم واردات  ایران از کشور ترکیه در سال 93 برابر با 3,451,014,603 دلار معادل 60,514,170,078,580 ریال با وزن 3,208,085,965 کیلوگرم و در مقابل سهم صادرات ایران به کشور ترکیه نیز 1,808,060,977 دلار برابر با 47,653,706,213,578  ریال با وزن 1,963,991,567 کیلوگرم بوده است.

در حالی که شبکه پرس تی وی به نقل از رئیس جمهوری ترکیه در نشست خبری مشترک با حسن روحانی نوشت: در حوزه صادرات متقابل، ترکیه از ایران عقب افتاده است به طوری که صادرات ما به ایران 4 میلیارد دلار است و صادرات ایران به ترکیه 10 میلیارد دلار شده است.

این مسئله تاثیر مستقیم بر ترانزیت کالا میان دو کشور دارد؛ بر همین اساس طبق آمار ترانزیت سال 2014، ناوگان ایرانی به تعداد 54 هزار و 66 دستگاه شامل 33هزار و 521 دستگاه به مقصد ترکیه و 20 هزار و 545 دستگاه از مبدا ترکیه تردد داشته اند و آن سوی میدان ناوگان ترانزیتی کشور ترکیه با 79 هزار دستگاه شامل 25 هزار و 141 دستگاه به مقصد ایران و 35 هزار و 769 دستگاه از ایران تردد داشته اند که طی این فرایند تردد 18 هزار و 90 دستگاه در مرز بار خود را تخلیه کرده اند.

اما برای رسیدن به سقف تجارت 30 میلیارد دلاری فی مابین، مشکلات بزرگی در زمینه گمرک و ترانزیت وجود دارد که موجب کندی روند همکاری دو طرف می شود؛ به طوری که بیش از اینکه تجار دو کشور در این زمینه مهم باشند، حل معضلات فی مابین در مرزهای دو کشور از اهمیت بیشتری برخوردار است که از جمله آن می توان به تفاوت ساعت شروع کار دو کشور، محدودیت گمرک ترکیه برای کامیون های عبوری، تشکیل صف های کیلومتری در مرز ترکیه و پرداخت مابه التفاوت سوخت از سوی ترک ها  اشاره کرد که مشکلات ریشه داری در این زمینه به شمار می روند.

به نظر می رسد با توجه به سن و میزان فرسودگی ناوگان حمل و نقل جاده ای کشور در بخش بار و ترانزیت کالا  و بنا بر اظهارات شرکت های حمل و نقل بین المللی کالا، با شرایط موجود رقابت با ناوگان ترکیه در زمینه ترانزیت دشوار به نظر می رسد و مسئولان کشور باید برای نوسازی ناوگان جاده ای فکر اساسی و تصمیمات و تدابیر ویژه و ضرب الاجل اتخاذ کنند.